براساس پیشنویسی که در ماه مه به صورت آنلاین منتشر شد، نمونههای مغز انسان جمع آوری شده در کالبد شکافی در اوایل سال ۲۰۲۴ حاوی تکههای کوچکتری از پلاستیک (ريز پلاستيکها) نسبت به نمونههای جمع،آوری شده طی هشت سال قبل بود.
«متیو کمپن»، سرپرست این پژوهش و استاد علوم دارویی دانشگاه نیومکزیکو در آلبوکرکی گفت: «غلظتهایی که ما در بافت مغزی افراد عادی که میانگین سنی حدود ۴۵ یا ۵۰ سال داشتند، مشاهده کردیم، ۴۸۰۰ میکروگرم در هر گرم یا ۰.۵ درصد وزن بود. در مقایسه با نمونههای کالبد شکافی مغز در سال ۲۰۱۶، این حدود ۵۰ درصد بیشتر است. يعنی اينکه مغز ما امروز ۹۹.۵ درصد مغز و بقیه حاوی ريز پلاستيکها است!»
«فیبی استیپلتون،» استادیار فارماکولوژی و سمشناسی در دانشگاه راتگرز در پیسکاتاوی، نیوجرسی که در این پژوهش مشارکتی نداشته است، ميگوید: «این افزایش تنها نشان دهنده در معرض قرار گرفتن است و اطلاعاتی در مورد آسیب مغزی ارائه نمیدهد. هنوز معلوم نيست كه آيا اين ريز پلاستيکها كه وارد مغز ميشوند،از آن خارج ميشوند يا اينكه در بافتهای عصبی جمع شده و موجب بيماری ميشوند.»
ريز پلاستيکهای مغزی کوچکتر از ريز پلاستيکها موجود در کلیه و کبد انسان
بر اساس اين پيشنويس، نمونههای مغزی حاوی ريز پلاستيکها، ۷ تا ۳۰ برابر كوچكتر از ريز پلاستيکهای موجود در نمونههای کلیه و کبد اجساد بودند.
دکتر «فیلیپ لندریگان»، متخصص اطفال و زیست شناسی و مدیر برنامه بهداشت عمومی جهانی در کالج بوستون گفت: «طبق نتايج تحقيقات، این ريز پلاستيکها در قلب انسان، رگهای خونی بزرگ، ریهها، کبد، بیضهها، دستگاه گوارش و جفت جنين نيز يافت شدهاند. من به همه مردم هشدار ميدهم كه خوب گوش كنند. اين ريز پلاستيکها به راحتی وارد مغز و قلبشان شده است. تا ميتوانند از بطريهای آب پلاستيكی و ظروف يكبار مصرف دوری كنند.»
«کیمبرلی وایز وایت»، معاون امور نظارتی و علمی این تحقيق گفت: «تحقیقاتِ در حال انجام نه تنها به رفع شکافهای اطلاعاتی فعلی در درک ما از مواجهه با میکروپلاستیکها کمک میکند، بلکه هدف آن توسعه ابزارهای بهبود یافته برای اندازهگیری سمیت ريز پلاستيکها برای انسان است.»
نانوپلاستیکها راه خود را به مغز باز میکنند
محققان بافتهای مغز، کلیه و کبد ۹۲ نفر را که تحت کالبد شکافی پزشکی قانونی قرار گرفته بودند، مورد بررسی قرار دادند. تا علت مرگ در سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۴ مشخص شود.
کمپن گفت: «براساس مشاهدات ما، مغز کوچکترین نانوساختارهای ۱۰۰ تا ۲۰۰ نانو متری را به خود جذب ميكند. در حالی که برخی از ذرات بزرگتر که یک تا پنج میکرومتر هستند، به کبد و کلیهها میروند.»
به گفته کارشناسان، نانوپلاستیکها نگران کنندهترین پلاستیکها برای سلامت انسان هستند. زیرا قطعات کوچک میتوانند درون سلولهای منفرد جای بگیرند.
مغز انسان از نظر وزن حدود ۶۰ درصد چربی دارد. که ميزان چربی آن بسیار بیشتر از هر عضو دیگری است. اسیدهای چرب ضروری مانند امگا ۳ها کلید قدرت و عملکرد سلولهای مغز هستند. از آنجایی که بدن انسان نمیتواند به تنهایی اسیدهای چرب ضروری تولید کند، اين مقادير باید از غذا یا مکملها تامین شود. در اين بين، رژیم غذایی مسیر اصلی مواجهه با میکروپلاستیکها، ريز پلاستيکها و نانوپلاستیکهاست.
لندریگان گفت: «برخی از میکروپلاستیکها نیز در هوا هستند. به عنوان مثال، وقتی مردم در بزرگراه در حال رانندگیاند و لاستیکهايشان در سطح بزرگراه در حال حرکت است، مقدار مشخصی از ذرات میکروپلاستیک به هوا پرتاب میشوند. اگر در نزدیکی ساحل زندگی ميکنید، برخی از ذرات میکروپلاستیکی که در اقیانوس هستند، از طریق حرکت موج به هوا پرتاب میشوند. سپس از راه استنشاق و بلعيدن وارد مغزتان خواهند شد.»
پلاستیکهایی که با سرطان در ارتباطاند
پلیاتیلن که در کیسههای پلاستیکی و بطریها استفاده میشود و تجزیه پذیر نیست، نوع غالب پلاستیک یافت شده در نمونههای بافتی است. اين ماده در مقادیر بیشتری در مغز نسبت به کبد یا کلیه یافت میشود. بر اساس مطالعه کامپن و تیمش، پلیاتیلن همچنین نوع غالب پلیمری بود که در بیضههای انسان و سگ یافت شد.
نانوپلاستیکها با حمله به سلولها و بافتها در اندامهای اصلی میتوانند به طور بالقوه فرآیندهای سلولی را مختل کنند. همچنین موادشیمیایی همچون فتالاتها یا فلزات سنگین را در غدد درونریز رسوب دهند.
به گفته انجمن غدد درون ریز، مختل کنندههای غدد درون ریز با سیستم تولید مثل انسان تداخل میکنند. در نتیجه منجر به ناهنجاریهای تناسلی و تولید مثلی و همچنین ناباروری در زنان و کاهش تعداد اسپرم میشوند.
ياد بگيريد كه پلاستيك كمتري مصرف كنيد
یکی از اقدامات مهم در کاهش قرار گرفتن در معرض ريز پلاستيکها این است که پیش از پختن یا قرار دادن مواد غذایی با بستهبندی پلاستیکی در مایکروویو آنها را از بسته بندی پلاستیکی خارج کنید. وقتی پلاستیک گرم میشود، این حرکت ريز پلاستيکها از سریعتر از بستهبندی به داخل غذا انتقال میدهد.
هنگام خرید از کیسههای پلاستیکی استفاده نکنید. از کیسه پارچهای یا کیسه کاغذی یا کیسه بازیافت استفاده کنید. تا جاي ممكن از بطریهای پلاستیکی آب دور بمانيد.
به جای ليوانهاي كاغذی از ليوانهاي شيشهای برای نوشيدن قهوه و چای استفاده كنيد. غذاها را به جای ظروف پلاستيكی در ظروف پيرسكس و شيشهای قرار دهيد. با كمی تفكر راههاي زيادی برای به حداقل رساندن مصارف پلاستيك به ذهنتان خطور خواهد كرد.
حضور میکروپلاستیکها در مواد غذایی
منبع: سیتیوی