“ تقصیر تو نیست”: تغییر نحوه نگرش نسبت به چاقی و اضافه وزن
ترزا باب می‌گوید: “سرزنش نکردن خودم به خاطر وزنم برایم کاملاً نامفهوم بود و من با این نگرش‌ها کاملا غریبه بودم”.
او در طول سال‌ها، روش‌های گوناگونی را برای کاهش وزن امتحان کرده است. از برنامه‌های ورزشی تجاری گرفته تا کلاس‌های تناسب اندام؛ اما این سه کلمه بود که زندگی او را تغییر داد: ” تقصیر تو نیست “.
ترزا باب سال‌ها خودش را به خاطر چاقی‌اش سرزنش کرده است.
او در برنامه رادیویی The Current می‌گوید: “چاقی و اضافه وزن‌ام همیشه تقصیر خودم بوده است. در غیر این صورت چه کس دیگری می‌تواند مقصر آن باشد؟”
ترزا می‌گوید که برای کاهش وزن هزاران دلار خرج کرده است. حتی تا جایی پیش رفته که برنامه‌های تجاری کاهش وزن مانند Weight Watchers و Jenny Craig را نیز امتحان کرده است.
او همچنین سعی داشته تا از ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی و درمانی، کمک‌های پزشکی دریافت کند. اما در نهایت متوجه شده است که برخی از آن‌ها تمایلی به بحث در مورد وزن او نداشتند. و صرفا موارد کلیشه‌ای مانند کمتر خوردن یا بیشتر ورزش کردن را به او پیشنهاد می‌دادند.
او می‌گوید: “من متوجه نمی‌شوم که چرا یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی و درمانی باید از صحبت کردن با یک بیمار ترس داشته باشد. و یا صحبت درباره سلامتی یک بیمار برایش ناخوشایند باشد.”
به نظر می‌رسید که هیچ یک از این راه‌حل‌ها نمی‌توانست برای باب کارساز باشد. او می‌گوید که به خاطر عدم موفقیت در برنامه‌هایی که مربوط به لاغری‌اش می‌شد، عمیقا احساس “شکست” می‌کرد.
وضعیت به همین منوال سپری می‌شد، تا اینکه دو سال پیش با دکتر لورا ریردون، متخصص چاقی و اضافه وزن، آشنا شد.
او می‌گوید: «یکی از اولین چیزهایی که دکتر ریردون به من گفت این بود که «تقصیر تو نیست». این اولین باری بود که در زندگیم این کلمات را می‌شنیدم، و این کلمات جادویی همه چیز زندگی من را تغییر داد.”
یک داستان مشترک
بر اساس داده‌های سازمان آمار کانادا از سال 2018، 7.3 میلیون نفر از بزرگسالان کانادایی، متناسب با شرایط قد و وزنشان، در گروه افرادی که چاقی و اضافه وزن مفرط دارند، طبقه‌بندی شده‌اند. 9.9 میلیون از بزرگسالان کانادایی دیگر نیز در گروه افراد دارای اضافه وزن قرار گرفته‌اند.
این اعداد در مجموع، نشان می‌دهد که 63.1% از جمعیت بزرگسالان کانادا در یکی از این دو گروه جای می‌گیرند.
ریردون می‌گوید که مسیر و چالش‌های زندگی باب با میلیون‌ها نفر از کانادایی‌ها مشترک است.
او می‌گوید: “به احتمال زیاد بسیاری از بیمارانی که به ملاقات من می‌آیند، مانند خیلی از افراد جامعه تجربیاتی این چنین دارند و این بدان معناست که آن‌ها همه روش‌های ممکن را امتحان کرده‌اند. این افراد در تمام این برنامه‌های تجاری کاهش وزن شرکت کرده و یا مربی خصوصی گرفته‌اند. خیلی از آن‌ها نیز مرتبا به باشگاه‌های ورزشی سر زده‌اند.”
دکتر لورا ریردون می‌گوید که این کلنجار رفتن مردم با مقوله اضافه وزن از چگونگی ایجاد دیدگاه‌های منفی توسط جامعه در طی چندین دهه، در خصوص وزن افراد نشات گرفته است.
به گفته ریردون، کلنجار رفتن مردم با مقوله چاقی و اضافه وزن ناشی از باورهای منفی‌ای می‌باشد که جامعه در طی چندین دهه ایجاد کرده است.
او می‌گوید: “این موضوع که اگر با اضافه وزن زندگی می‌کنید باید کمتر غذا بخورید. و بیشتر ورزش کنید و اگر این راهکارها برای شما کارساز نیست باید تلاش خود را بیشتر کنید، توهمی بیش نیست.”
متخصص داخلی دکتر علی زنتنر، که یک کلینیک عمومی مختص درمان اضافه وزن را اداره می‌کند، می‌گوید که این باورهای غلط رواج یافته در جامعه بر نحوه نگرش افراد به مقوله چاقی تأثیر منفی می‌گذارد.
او می‌گوید: “این تصور کاملا اشتباه است که فکر کنید چون وزن شما افزایش یافته پس جزو افراد چاق و تنبل محسوب می‌شوید. دیگر باهوش و زیرک نیستید. فوق‌العاده بیمار هستید و به هیچ چیز اهمیت نمی‌دهید.”
باب از تجربیاتش این چنین می‌گوید که پزشکان، به‌ویژه کسانی که در زمینه چاقی و اضافه وزن تخصص ندارند، این توهمات و باورهای رایج و غلط عامه مردم را کاملا طوطی‌وار برای بیمارانی همچون او بازگو می‌کنند.
او می‌گوید:”جبهه گیری‌هایی که من هر بار با آن روبرو می‌شدم این بود که آن‌ها یا اصلاً نمی‌خواستند در مورد وزن من صحبت کنند یا می‌گفتند که من باید کالری کمتری مصرف کنم. تمام پروسه معالجه آن‌ها در همین دو روش خلاصه می‌شد.”
وزن یک رفتار نیست؛ شما قادر به کنترل وزن نخواهید بود؛ همچنین شاخص BMI معیاری برای سنجش میزان سلامتی نبوده و تنها معیاری برای محاسبه گرانش است. (مایکل والیس)
زنتنر ارائه دادن این نوع پیشنهادها را مشابه با این می‌داند که به افراد مبتلا به افسردگی بگویید شاد باش. او می‌گوید که وظیفه کمک به بیماران برای برطرف کردن چاقی خود را، باید بر عهده پزشکان گذاشت. نباید برای همه افراد یک نسخه واحد تجویز کرد، چرا که یک روش صرفا نمی‌تواند برای همه افراد کارآمد باشد.
او می‌گوید: “در واقع، من در تعجبم؛ چرا که این تنها حوزه پزشکی است که ما با واگذار کردن پروسه درمان به خود بیماران، خیال خودمان را راحت می‌کنیم. اما در سایر حوزه‌های پزشکی همواره تمایل داریم که جریان پروسه‌ی درمان قرار گیریم و به نحوی از روند آن اطلاع داشته باشیم.”
زنتنر می‌گوید که پزشکان می‌توانند برای کمک به کاهش وزن بیماران داروهایی را ارائه دهند. و حتی در صورت لزوم جراحی‌های مربوط به لاغری را به بیمار خود پیشنهاد دهند.
او می‌گوید: “اگر افراد این واقعیت را بدانند که گزینه‌های فوق برای بیمارانی که وزن آن‌ها کیفیت زندگیشان را مختل کرده در دسترس است. تفاوت زیادی در مسیر و نحوه ادامه حرکتشان به سمت موفقیت ایجاد خواهد شد.”
شاخص توده بدنی
زنتنر می‌گوید که بخشی از باورهای نادرست مرتبط با مقوله چاقی و اضافه وزن در حوزه پزشکی از شاخص توده بدنی نشات می‌گیرد. از نظر وی این شاخص پرت و پلایی بیش نیست و او آن را شاخص پزشکی مزخرف می‌نامد.
او می‌گوید: “این شاخص برای مورد استفاده قرار گرفتن در روش‌های بالینی در نظر گرفته نشده بود. و متاسفانه هم اکنون به عنوان یک اصطلاح رایج در حوزه تغذیه پذیرفته شده است.”
شاخص BMI که توسط اخترشناس و ریاضیدان بلژیکی، آدولف کوتلت در اواسط قرن نوزدهم ابداع شده است، معیاری است که با استفاده از قد و وزن یک فرد به دست می‌آید. با تقسیم وزن افراد بر مجذور قد، شاخص BMI افراد به دست می‌آید. و سپس به کمک آن افراد در گروه‌هایی همچون چاق و دارای اضافه وزن طبقه‌بندی می‌شوند.
اما زنتنر می‌گوید که از آنجایی که این شاخص بر قد و وزن تمرکز می‌کند، احتمال خطاهای جدی وجود دارد.
او می‌گوید: “برای مثال این شاخص جنسیت افراد را در نظر نمی‌گیرد. در این معیار محل بافت چربی، توده عضلانی، ماهیت متابولیکی بافت چربی و عوامل دیگر محاسبه نمی‌شود. بنابراین این شاخص نمی‌تواند حرفی برای گفتن داشته باشد و عملا اطلاعات خاصی را به ما ارائه نمی‌دهد.”
به گفته زنتنر، این خطاهای موجود باعث می‌شود که نسبت به اعتبار علمی BMI دچار شک و تردید شویم.
او می‌گوید: “ما از استانداردی استفاده می‌کنیم که در هیچ یک از برنامه‌های تجاری از آن استفاده نمی‌شود. ما قبلاً این نوع معیارهای تشخیصی را فقط بر اساس عددی که اعتبار علمی ندارد، انتخاب می‌کردیم.”
دکتر علی زنتنر می‌گوید که باورهای فرهنگی عامه مردم درباره وزن اغلب منفی است. این تصور کاملا اشتباه وجود دارد که افرادی که دارای اضافه وزن هستند، جزو افراد چاق و تنبل محسوب می‌شوند، دیگر باهوش و زیرک نیستند، فوق‌العاده بیمار هستند و به هیچ چیز اهمیت نمی‌دهند.
وزن یک رفتار نیست
مایکل والیس روانشناس و دانشیار پزشکی خانواده در دانشگاه دالهوسی است. او می‌گوید که به طور کلی بحث‌های موجود در خصوص BMI و مقوله چاقی و اضافه وزن باید تغییر یابد.
والیس می‌گوید: “یکی از مواردی که من واقعاً دوست دارم روی آن تأکید کنم این است وزن یک رفتار نیست. شما قادر به کنترل وزن نخواهید بود. و شاخص BMI معیاری برای سنجش میزان سلامتی نبوده و تنها معیاری برای محاسبه گرانش است.”
والیس سعی می‌کند که به پزشکان امروز و فردا مواردی را در خصوص نحوه درمان چاقی آموزش دهد. او می‌گوید که برخی از کارکنان حوزه مراقبت‌های بهداشتی و درمانی در مورد نحوه رسیدگی به موضوعات مرتبط با وزن احساس سردرگمی می‌کنند.
همچنان می‌گوید: “شما معمولاً این جملات را از زبان آن‌ها می‌شنوید. ارائه دهندگان خدمات درمانی اغلب می‌گویند که من نمی‌خواهم به کسی که با او کار می‌کنم توهین کنم. من باید ارتباط خوب و دوستانه‌ام را با آن‌ها حفظ کنم، بنابراین دقیقا نمی‌دانم که باید چه بگویم.”
والیس خاطرنشان می‌کند که بسیاری از بیماران به خصوص هنگام مراجعه به متخصصین حوزه پزشکی، همواره با این ترس مواجه‌اند که مبادا به خاطر وزن خود مورد قضاوت قرار گیرند.
او می‌گوید: “ما تلاش می‌کنیم تا به ارائه‌دهندگان خدمات درمانی و فعالین حوزه سلامت این مورد را گوشزد کنیم که برای شروع گفتگو با بیمار باید از آن‌ها اجازه بگیرند. برای مثال این طور شروع کنند که مشکلی ندارد اگر در مورد وزن شما و نحوه ارائه کمک‌های لازم به شما با یکدیگر صحبت کنیم؟ یا آیا می‌توانم از شما چند سوال بپرسم؟”
این نکته نیز بسیار حائز اهمیت است که ما باید تنوع اندام‌ها را به رسمیت بشناسیم؛ باید بدانیم که شکل و اندازه بدن‌ها با یکدیگر متفاوت است. و ما باید برای ارتقاء عزت نفس افراد تلاش کنیم.”
به گفته روانشناس مایکل والیس، به طور کلی بحث‌های موجود در خصوص BMI و مقولهچاقی و اضافه وزن باید تغییر یابد.
نجات
چند سال پیش، باب برای اولین بار با دکتر ریردون مشورت کرد و از آن زمان تا کنون او 150 پوند وزن کم کرده است.
او می‌گوید که مهمترین درسی که او آموخته، این است که به جای سرزنش خود به خاطر وزنش، خودش را دوست داشته باشد.
من با این مفاهیم کاملا غریبه بودم و هیچ شناختی از آن‌ها نداشتم؛ تا اینکه دکتر ریردون با گفتن این جملات که “این آرایش شیمیایی شماست، این بدن شماست و ما می‌توانیم به بدن شما کمک کنیم تا دوباره سلامتی‌اش را به دست آورد” مرا نجات داد.
همین نکته است که هم دکتر زنتنر و هم دکتر والیس را به آینده این گفتگوها امیدوار می‌کند.
زنتنر می‌گوید: “من نسبت به گفتگوهای اینچنینی خوشبین هستم، چرا که می‌دانم روشنگری مردم می‌تواند در ایجاد تغییرات فرهنگی به ما کمک کند. ما به یک بازبینی در خصوص نحوه برخورد با این جمعیت بیمار در همه سطوح مختلف نیازمندیم.”
والیس می‌گوید: “در واقع، من فکر می‌کنم که ما باید طرح‌های مربوط به احیای برنامه درسی دانشکده پزشکی و همچنین متخصصان حوزه بهداشت و سلامت را کلید بزنیم. من تقریبا نسبت به این اتفاق خوشبین هستم، چرا که در این صورت صدای افرادی مانند ترزا شنیده و پذیرفته می‌شود.”
کاهش وزن بر روی سلامت انسان چه تاثیری دارد؟
کم‌ترین میزان اضافه وزن زنان در اروپا متعلق به کجاست؟
- عضویت در کانال تلگرام رسانه هدهد کانادا
- هم اکنون شما هم عضو هفته نامه رسانه هدهد کانادا شوید
منبع: سی‌بی‌سی
