«بهترین سن برای شروع پس انداز کردن چه سنی است؟» این سوالی بود که از سوی یکی از شرکت‌کنندگان کنفرانس دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی مطرح شد. کارشناسان در این کنفرانس به بحث و گفتگو نشستند و به چالش‌های پس انداز کردن پرداختند. خلاصه گزارش این کنفرانس به شرح زیر است:
بسیاری از افرادی که قصد پس انداز کردن دارند، نمی‌توانند کسانی که این کار را در اولویتشان قرار نمی‌دهند، درک کنند. کسانی که به صورت ذاتی پس انداز کردن را دوست دارند، هیچوقت منتظر پاداش یا طرح‌های مستمری نمی‌مانند و همیشه برای خودشان یک هزینه جداگانه را کنار می‌گذارند. این افراد معتقدند که این کار بسیار آسان و ساده است. اما آیا واقعا همینطور است؟
به گفته‌ی «ماریل بیزلی»، یکی از بنیانگذاران کمپانی Common Cents Lab، علت سخت بودن پس انداز کردن تا حدی با استفاده از علوم رفتاری قابل توجیه است. بیزلی برای پاسخ به سوالی که در ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم از تصویر یک سوارکار کوچک که بالای یک فیل نشسته بود، استفاده کرد. این تصویر در واقع بر اساس تحقیقات «جاناتان هایت»، روانشناس اجتماعی، یک تشبیه به شمار می‌آید که سوارکار نمایانگر بخش منطقی مغز و فیل نماد بخش احساسی ماست. این فیل و سوارکار در یک شرایط ایده‌آل و فوق‌العاده با هم کار می‌کنند، اما از آنجایی که هیچ یک از ما انسا‌ن‌ها کامل نیستیم، در اغلب مواقع این فیل است که کنترل وجود ما را در دست دارد. آن سوارکار کوچک می‌تواند هر چقدر که دوست دارد به فیل لگد بزند، اما زمانی که فیل بخواهد به یک مقصد متفاوت برود، نمی‌تواند جلوی او را بگیرد.
ما در بیشتر مواقع فکر می‌کنیم که بخش منطقی مغز ما کنترل بیشتری را بر عهده دارد، یا حداقل باید داشته باشد. به همین دلیل هم زمانی که می‌بینیم کسی نمی‌تواند پس انداز کند او را به نداشتن اراده متهم و سرزنش می‌کنیم. متاسفانه ما در بسیاری از مواقع زمانی که می‌گوییم من می‌توانم این کار را انجام دهم یا هر کسی می‌تواند این کار را انجام دهد، به سوارکار فکر می‌کنیم، نه فیل درونمان. ما در واقع زمانی که دیگران را به خاطر کمبودهای مالی‌شان سرزنش می‌کنیم، تمام موانعی که ممکن است در زندگی‌شان باشد را نادیده می‌گیریم.
بیزلی در ادامه افزود: «بیشتر مردم در فرهنگی زندگی می‌کنند که به استخراج عادت دارد. ما یک اقتصاد از پیش تعیین شده داریم که به هزینه‌های مصرف‌کننده وابسته است. بیشتر ما در حال حاضر بخش زیادی از زمانمان را صرف گشتن در پلفترم‌های شبکه اجتماعی می‌کنیم و همین ما را در معرض تبلیغات زیادی قرار می‌دهد. اما کدام یک از این تبلیغات کسی را نشان می‌دهند که از پس انداز کردن برای روز مبادا خوشحال است و از زندگی‌اش لذت می‌برد؟»
جالب است بدانید که در این بین، گزارشات بانک مرکزی ایالات متحده نشان می‌دهد که هزینه‌های مصرف‌کننده در اقتصاد حتی با وجود افزایش تورم و نرخ بهره در سال ۲۰۲۳، ۲.۵ درصد رشد کرده است. این آمار حتی به حدی بود که نشان می‌داد مخارج مصرف شخصی در سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۳ تقریبا ۶۸ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را در بر گرفته است. بسیاری از این هزینه‌ها نیازمند میزان زیادی از پول هستند و برخی دیگر هم با استفاده از کارت اعتباری تهیه می‌شوند.
اما اگر بخواهیم مجددا به عملکرد مغزمان و علت سخت بودن پس انداز کردن بپردازیم، باید بگوییم که همه‌ی ما تمایل داریم کارهایی را انجام دهیم که:
آسان هستند
ما از نظر جسمی و روانی همگی افراد راحت‌طلبی هستیم. موسسات مالی هم با علم به این موضوع سعی کرده‌اند تا پرداخت پول را برای ما آسان کنند و آن را جوری نشان دهند که انگار زمان زیادی از ما نمی‌گیرد و کار ساده‌ای است.
جذاب هستند
همه‌ی ما رضایت دیگران یا دریافت پاداش فوری را دوست داریم. به طور مثال، کارت‌های اعتباری‌تان را در نظر بگیرید. اگر به اندازه کافی از کارت اعتباری خود استفاده کنید؛ می‌توانید یک بلیط هواپیمای رایگان دریافت کنید. مطمئنا همین اتفاق حس خیلی خوبی به شما خواهد داد و آن را برای دوستانتان هم تعریف خواهید کرد. اما چه کسی به پس انداز کردن افتخار می‌کند؟
سود پرداختی به حساب‌های سپرده تا همین چند وقت پیش آنقدر ناچیز بود که بسیاری از افراد از پس انداز کردن پشیمان می‌شدند. با این حال، همه‌ی ما باید در نظر داشته باشیم که این سود در بلند مدت آینده ما را متحول خواهد کرد. شما باید با فیل درونتان که می‌گوید: «برو و این پول را خرج کن عزیزم.» بجنگید.
دیگران هم آن‌ها را انجام می‌دهند
بیزلی بعدها در یکی از مصاحبه‌های دیگرش گفت: «تمام تحقیقات علوم رفتاری نشان می‌دهد که ما تاثیری که محیط بر تصمیماتمان دارد را دست کم می‌گیریم. رسانه‌های اجتماعی هم در این بین کار را سخت‌تر کرده‌اند و توقع ما را نسبت به زندگی بالا برده‌اند. ما هر روز با هزاران تصویر مختلف بمباران می‌شویم. افرادی را می‌بینیم که هر شب بیرون غذا می‌خورند، اما اکثر مردم در حال حاضر ترجیح می‌دهند یک فعالیت رایگان انجام دهند یا هزینه خیلی کمی بابت تفریحات بپردازند. ما در واقع صرفا افرادی را می‌بینیم که برای تعطیلات در حال خوشگذرانی هستند، نه افرادی که برای حساب بازنشستگی‌شان پس انداز می‌کنند.»
یکی از مثال‌های جالب این پدیده یکی از تحقیقات بانک فدرال رزرو فیلادلفیا است که نشان می‌دهد اگر همسایه شما در یک قرعه‌کشی برنده شود، احتمال ورشکستگی شما هم افزایش خواهد یافت. علت این مسئله هم این است که همسایه شما با استفاده از آن قرعه‌کشی مصرف خود را افزایش می‌دهد و همین ناخودآگاه مصرف شما را هم بالا می‌برد. به همین ترتیب هم می‌توان گفت که پس انداز کردن کار بسیار دشواری است، چون اصلا آسان نیست و در بلند مدت نتیجه خواهد داد.
پس با این وجود، چگونه به خودمان و دیگران انگیزه دهیم تا بر جنبه عاطفی مغزمان غلبه کنیم و پس انداز کردن را در روابط اجتماعی‌مان گسترش دهیم؟ در پاسخ به این سوال باید در نظر داشته باشید که شما برای انجام این کار به تغییر افراد نیاز ندارید، بلکه باید ابزارهای اطرافتان را تغییر دهید. به عنوان مثال، تعداد بسیار کمی از افراد در حال حاضر به تنهایی تصمیم گرفته‌اند تا برای بازنشستگی‌شان پس انداز کنند، اما زمانی که این کار به یک برنامه گروهی در محل کار تبدیل شود، احتمالا تعداد زیادی از افراد آن را انجام خواهند داد. در نهایت در نظر داشته باشید که بسیاری از کسب و کارها از روانشناسی استفاده می‌کنند تا ما را به خرج کردن ترغیب کنند. کاری که ما باید انجام دهیم این است که از همان علم استفاده کنیم تا افراد را وادار به انجام کارهایی کنیم که در بلند مدت برایشان نتیجه‌بخش خواهد بود.
۹ ترفند کلیدی برای غلبه بر اهمال کاری
- عضویت در کانال تلگرام رسانه هدهد کانادا
- اخبار روز کانادا و اخبار مهاجرت کانادا را در رسانه هدهد دنبال کنید
- هم اکنون شما هم عضو هفته نامه رسانه هدهد کانادا شوید
منبع: اپل‌نیوز
