پس از شبی پر از حملات هوایی سنگین، ارتش اسرائیل روز سهشنبه آغاز عملیات نظامی در غزه را اعلام کرد. حملات زمینی اسرائیل به غزه با هدف «نابود کردن زیرساختهای نظامی حماس» شروع شده و به ساکنان هشدار داده شد که به سمت جنوب حرکت کنند.
بیانیهی سخنگوی نظامی اسرائیل، «آویخای ادرعی»، پس از اظهارات وزیر دفاع اسرائیل، «یسرائیل کاتز»، مبنی بر اینکه «غزه در آتش میسوزد» منتشر شد و جنگ اسرائیل-حماس را بیش از پیش شدت بخشید. در حالی که با وجود هفتهها تلاشهای دیپلماتیک، هرگونه احتمال آتشبس بعیدتر از همیشه به نظر میرسد. «کاتز» پس از هفتهها تهدید به گسترش عملیات نظامی اسرائیل در غزه، اعلام کرد که این عملیات آغاز شده است. او صبح روز سهشنبه گفت: «ارتش با مشت آهنین به زیرساختهای تروریستی حمله میکند و سربازان با شجاعت در حال نبرد هستند تا شرایط را برای آزادی گروگانها و شکست حماس فراهم کنند. ما کوتاه نخواهیم آمد و تا پایان ماموریت عقبنشینی نخواهیم کرد.»
آغاز حملات زمینی اسرائیل به غزه و فشار کشورهای عربی
روز سهشنبه، وزیر امور خارجه آمریکا، «مارکو روبیو»، اسرائیل را ترک کرد و به قطر رسید. جایی که قرار بود با حاکم آن کشور دیدار کند، زیرا قطر هنوز از حمله هفته گذشته اسرائیل که منجر به کشته شدن پنج عضو حماس و یک مقام امنیتی محلی شد، خشمگین است. در حالی که کشورهای عربی و مسلمان در نشست روز دوشنبه عملیات نظامی اسرائیل در غزه را محکوم کردند، اما از انجام هرگونه اقدام جدی علیه اسرائیل خودداری کردند. این امر، دشواریِ اعمال فشار دیپلماتیک برای تغییر رویکرد اسرائیل در جنگ فرسایشی با حماس را نشان میدهد.
روبیو پیش از ترک اسرائیل اعلام کرد که حملات زمینی اسرائیل به غزه آغاز شده است. روبیو همچنین در این رابطه افزود: «ما فکر میکنیم پنجرهی زمانی بسیار محدودی برای انجام توافق داریم. دیگر ماهها وقت نداریم و احتمالا فقط چند روز و شاید چند هفته باقی مانده است. بنابراین این یک لحظهی کلیدی و مهم است.» او افزود که اولویت آمریکا این است که جنگ از طریق یک توافقِ مذاکرهشده پایان یابد. در حالی که به خطرات ناشی از تشدید عملیات نظامی اسرائیل در غزه نیز اذعان کرد.
روبیو گفت: «تنها چیزی که از جنگ بدتر است، جنگی طولانی است که برای همیشه ادامه پیدا کند.» او افزود: «در یک نقطه، این جنگ باید پایان یابد. در یک نقطه، حماس باید خنثی شود. پس ما امیدواریم این امر از طریق مذاکره اتفاق بیفتد. اما متاسفانه زمان در حال تمام شدن است.»
هشدار سازمان ملل درباره نسلکشی در غزه
کمیسیون سازمان ملل متحد نیز روز سهشنبه نتیجه گرفت که اسرائیل در غزه مرتکب نسلکشی شده و مقامهای ارشد اسرائیل از جمله «نخستوزیر بنیامین نتانیاهو» این اقدامات را تحریک کردهاند. این کمیسیون برای اثبات نتیجهگیری خود دربارهی نسلکشی، به نمونههایی از ابعاد کشتارها، ممانعت از کمکهای بشردوستانه، جابجایی اجباری و تخریب یک مرکز درمان ناباروری اشاره کرده است. همچنین با گروههای حقوق بشری و دیگرانی که به همان نتیجه رسیدهاند، همصدا میشود.
«ناوی پیلای»، رئیس کمیسیون تحقیق در مورد سرزمینهای فلسطین اشغالی و قاضی پیشین دیوان کیفری بینالمللی، گفت: «در غزه نسلکشی در حال رخ دادن است.» او افزود: «مسئولیت تشدید عملیات نظامی اسرائیل در غزه، بر عهدهی مقامات این کشور میباشد که تقریبا دو سال است یک کارزار نسلکشی را با هدف مشخص نابودی گروه فلسطینی در غزه سازماندهی کردهاند.»
سفیر اسرائیل در سازمان ملل روز سهشنبه یافتههای این کمیسیون را به شدت رد کرده است. همچنین آن را «تهمتآمیز و بیاساس» توصیف کرد.
سازمان ملل روز دوشنبه برآورد کرد که پس از آنکه ارتش اسرائیل هشدار داد که تمام ساکنان باید پیش از آغاز عملیات، غزه را ترک کنند، بیش از ۲۲۰ هزار فلسطینی طی ماه گذشته از شمال غزه فرار کردهاند. پیش از هشدارهای تخلیه، حدود یک میلیون فلسطینی در منطقه اطراف غزه زندگی میکردند.
تعداد کشتهشدگان فلسطینی در آخرین عملیات نظامی اسرائیل در غزه
ساکنان فلسطینی گزارش دادند که صبح سهشنبه حملات سنگینی در سراسر غزه رخ داده است. بیمارستان شفا در این شهر اعلام کرد اجساد ۲۰ نفر که در حملهای که چندین خانه در یک محله غربی را هدف قرار داد، کشته شدهاند، به بیمارستان منتقل شده و همچنین ۹۰ نفر دیگر زخمی طی ساعات اخیر به این مرکز آمدهاند.
دکتر «محمد ابو سلمیه»، مدیر بیمارستان شفا، به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت: «شبی بسیار سخت در غزه بود.» همچنین افزود: «بمباران حتی لحظهای متوقف نشد. هنوز اجسادی زیر آوار وجود دارد.»
ارتش اسرائیل به درخواستهای فوری برای اظهار نظر دربارهی این حملات پاسخ نداد. اما در گذشته حماس را متهم کرده است که زیرساختهای نظامی را در مناطق مسکونی، به ویژه در شهر غزه، ایجاد کرده است.
واکنش خانواده گروگانها به آغاز حملات زمینی اسرائیل به غزه
شب گذشته، خانوادههای گروگانهایی که هنوز در غزه هستند، مقابل اقامتگاه نخستوزیر بنیامین نتانیاهو گرد هم آمدند و از او خواستند عملیات نظامی اسرائیل در غزه را متوقف کند. برخی از آنها چادر زدند و در اعتراض، شب را بیرون از خانهی او سپری کردند.
«عیناو زانگاوکر»، که پسرش «ماتان» در غزه اسیر است، در مقابل اقامتگاه نتانیاهو فریاد زد: «تنها یک خواسته دارم: اینکه این کشور بیدار شود و فرزندم را به همراه ۴۷ گروگان دیگر، چه زنده و چه جانباخته، بازگرداند و سربازان ما را به خانه بیاورد. اگر او هیچ حد و مرزی نشناسد و سربازان عزیز، شجاع و قهرمان ما را برای جنگ بفرستد در حالی که گروگانهایمان به عنوان سپر انسانی استفاده میشوند، شایستگی نخستوزیری ندارد.»
اسرائیل معتقد است که حدود ۲۰ نفر از ۴۸ گروگان باقیمانده که توسط شبهنظامیان در غزه نگه داشته شدهاند، از جمله «ماتان»، زنده هستند. حماس اعلام کرده است که تنها در ازای آزادی زندانیان فلسطینی، آتشبس دائمی و عقبنشینی اسرائیل از غزه، گروگانهای باقیمانده را آزاد خواهد کرد.
عملیات نظامی اسرائیل در غزه زمانی آغاز شد که شبهنظامیان تحت رهبری حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به جنوب اسرائیل حمله کردند. همچنین حدود ۱۲۰۰ نفر، عمدتا غیرنظامی را کشتند و ۲۵۱ نفر را ربودند. اکثر گروگانها پس از آن در آتشبسهایی که تا حدی توسط قطر یا دیگر توافقها میانجیگری شد، آزاد شدند.
به گفتهی وزارت بهداشت غزه، عملیات تلافیجویانهی اسرائیل حداقل ۶۴،۸۷۱ فلسطینی را کشته است. این وزارتخانه تعداد غیرنظامیان و نظامیان را مشخص نکرد. اما اعلام کرده که زنان و کودکان حدود نیمی از جانباختگان را تشکیل میدهند.
مصر لحن خود علیه اسرائیل را تشدید کرد
مصر که دهههاست با اسرائیل پیمان صلح دارد و به عنوان میانجی در جنگ غزه عمل میکند، به نظر میرسد صبر خود را نسبت به اسرائیل از دست داده است. رئیسجمهور مصر، «عبدالفتاح السیسی»، در سخنرانی پرشور خود در اجلاس قطر روز دوشنبه اسرائیل را «دشمن» خواند.
«دیا رشوان»، رئیس سازمان اطلاعات دولتی مصر، گفت این نخستین بار است که یک رهبر مصری از زمان برقراری روابط دیپلماتیک دو کشور در سال ۱۹۷۹ از این اصطلاح استفاده میکند. مصر نخستین کشور عربی بود که با اسرائیل روابط برقرار کرد. همچنین پیمان صلح آنها بهعنوان سنگ بنای ثبات در این منطقهی ناپایدار تلقی میشود. «رشوان» در گفتگو با شبکهی تلویزیونی دولتی Extra News در اواخر روز دوشنبه گفت: «مصر در معرض تهدید قرار دارد.»
اظهار نظر «السیسی» مبنی بر اینکه اسرائیل «دشمن» است، روز سهشنبه به طور برجستهای در صفحات اول روزنامههای مصری بازتاب یافت. هرچند قاهره اقدامی برای تغییر وضعیت روابط خود با اسرائیل انجام نداده، اما به نظر میرسد دولت مصر قصد دارد نشان دهد که اقدامات اخیر اسرائیل را بسیار جدی میگیرد.
منبع: سیبیسی