استروئیدها یا کورتیکواستروئید یا کورتون، داروهایی مصنوعی هستند که بسیار به هورمون کورتیزول شباهت دارند. کورتیزول نام هورمونی است که از غدد فوق کلیوی به طور طبیعی ترشح میشود. از کورتونها برای کاهش التهاب و درمان برخی بیماریها استفاده میشود.
برخی افراد از شکل دیگری از استروئیدها یعنی استروئیدهای آنابولیک به منظور افزایش حجم و قدرت عضلات خود استفاده میکنند. احتمالاً میدانید که مصرف این مواد برای عضله سازی خوب نیست. مصرف استروئید حتی برای درمان بیماریها ممکن اسقت عوارض جانبی برگشت ناپذیری به دنبال داشته باشد.
استروئیدهای آنابولیک با کورتیکواستروئیدها فرق دارند. از کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهابات و تضعیف دستگاه ایمنی استفاده میشود اما استروئیدهای آنابولیک برای عضله سازی به کار میروند.
استروئیدهای آنابولیکی که ورزشکاران از آن استفاده میکنند، شکل مصنوعی هورمون مردانه تستوسترون است. تستوسترون هورمونی است که به طور طبیعی در بدن مردان و زنان در محدوده میزان مشخصی تولید میشود اما مانند تمامی هورمونها، هنگامی که ترشح آن بیشتر از حالت طبیعی شود ممکن است عوارض بدی به همراه داشته باشد.
چرا پزشکان استروئید تجویز میکنند؟
در برخی بیماریهای خاص، ممکن است پزشکان استروئید آنابولیک را تجویز کنند. مثلاً در بیماری ایدز، پزشک ممکن است برای جلوگیری از نابودی عضلات این کار را انجام دهند. همچنین استروئیدها میتوانند برای بهبود کاهش عملکرد بیضهها یا بلوغ دیررس کاربرد داشته باشند. اما برای بهبود عملکرد ورزشی، پزشکان مجاز به تجویز استروئیدها نیستند.
عوارض جانبی مصرف استروئید
استروئیدهای آنابولیک هورمونهایی قوی هستند و روی کل بدن تاثیر گذارند. برخی از عوارض جانبی آنها در هر دو جنس یکسان است اما برخی دیگر بیشتر به سن و جنسیت بستگی دارد.
عوارض جانبی احتمالی مصرف استروئیدهای آنابولیک در مردان
عقیم شدن یا ناباروری
اختلال نعوظ
نعوظ همراه با درد
کاهش تعداد اسپرمها
جمع شدن بیضهها
عوارض جانبی احتمالی مصرف استروئیدهای آنابولیک در زنان
ایجاد خصلتهای مردانه
کلفت شدن صدا
افزایش موهای زائد در صورت و بدن
نامنظم شدن چرخه قاعدگی
کوچک شدن پستانها
بزرگ شدن کلیتوریس(یک بخش از اندام جنسی زنان)
عوارض جانبی احتمالی مصرف استروئیدهای آنابولیک در هر دو جنس
حمله قلبی
طاسی
بروز آکنه و جوش
زردی یا یرقان
بزرگ شدن قلب
پرخاشگری
پارگی تاندون
چرب شدن پوست بدن و سر
نوسانات خلقی
توهم و پارانویا
افزایش کلسترول
افزایش ابتلا به بیماریهای کبد به خصوص سرطان کبد
عوارض جانبی احتمالی مصرف استروئیدهای آنابولیک در نوجوانان
بروز خصلتهای مردانه در دختران
کوتاه شدن قد به علت توقف رشد استخوانها
با توجه به اینکه معمولاً استروئید برای مصرف تزریق می شود، استفاده از سرنگ غیر استریل خطر ابتلا به بیماری ایدز یا بیماریهایی از این دست را افزایش میدهد.
نتیجه این است که مصرف استروئید برای بهبود عملکرد ورزشی گزینه مناسبی به نظر نمیرسد. با این حال شدت بروز عوارض در افراد مختلف متفاوت است.