مفهوم جنس و جنسیت در دهههای اخیر تغییرات بسیاری یافته است. تا حدود ۵۰ سال پیش تنها زن و مرد به عنوان دو جنس و جنسیت مشخص و متمایز شناخته شده و سایر گرایشهای جنسیتی بیماری تلقی میشدند. اکنون اما جنسیت یک مفهوم سیال است و افراد محکوم به پذیرفتن یک هویت ثابت نیستند.
در این میان نیز کسانی هستند که در تلاشند مرزها را جابجا کنند و فرمهای جدیدی از جنسیت را شکل دهند؛ افرادی که با استفاده از هورمون درمانی میخواهند نه مرد باشند و نه زن. این افراد را «خارج از جنسیت یا کوئیر» میخوانند.
برای درک بهتر این موضوع ابتدا باید تفاوت جنس و جنسیت را درک کنیم. جنس (Sex) به مفهوم آرایش بیولوژیک و فیریولوژیک بدن است که براساس اندامهای تولیدمثل، ژنتیک و هورمونهای جنسی تعریف میشود. در مقابل جنسیت (Gender) شامل نقشهای اجتماعی و رفتارهایی است که فرهنگ و جامعه برای جنسها قائل میشود.
در گذشته این دو با هم مطابق بودند اما اکنون جنسیت یک مفهوم سیال و متفاوت از جنس افراد است. اکنون افراد ممکن است برای خود هویت جنسیتی متفاوتی با جنسی که با آن به دنیا آمدهاند، قائل شوند.
اکنون برخی از دو قطبی زن-مرد که از هویت جنسیتی تحمیل شده بر آنها از سوی جامعه راضی نیستند به دنبال راهی برای ایجاد تغییراتی در خود هستند. آنها میکوشند تا با هورمون درمانی و ایجاد تغییرات جسمانی به هویت جنسیتی مورد نظر خود نزدیکتر شوند.
هر کدام از کوئیرها داستانی دارند. در این نوشتار کوشیدهایم به زندگی برخی از آنان نقبی بزنیم و با دنیای آنها آشنا شویم:
روایت اول: ماریسا ریواس
ماریسا با جنس مونث متولد شده است، اما وی هرگز خود را یک زن نمیداند. او خود را یک مرد نیز نمیداند و معتقد است جایی میان دو سر این قطب قرار گرفته است.
ماریسای ۳۰ ساله که در کالجی در لسآنجلس مشغول به تحصیل است سال گذشته با جراحی ماستکتومی هر دو پستان خود را برداشت. پس از آن شروع به دریافت هورمون تستوسترون در سطح کم کرد، روشی که به نام میکرودوزینگ هورمونی (Hormone microdosing) شناخته میشود.
او در پی آن است که تغییراتی در ظاهر خود ایجاد کند اما در عین حال شبیه مردان نشود. هدف او این است که جایی میان دو جنس قرار گیرد.
این روش با آنچه جراحی تغییر جنسیت میدانیم کاملا متفاوت است. در عمل تغییر جنسیت افراد مقادیر بالایی از هورمونهای جنسی که مایلند به آن تغییر کنند را دریافت کرده و سپس با یک جراحی سخت و سنگین صاحب اندامهای جنسی مخالف میگردند.
علاقه به انجام میکرودوزینگ هورمونی در حال افزایش است. سالانه افراد بیشتری در پی آن هستند که ویژگیهای جنس مخالف را به طور نسبی به دست بیاورند و در عین حال برخی خصوصیاتی که با آن متولده شدهاند را حفظ کنند.
تحقیقات کمی در مورد این تکنیک و نتایج نهایی آن وجود دارد، اما ترنسجندرها و دیگر افرادی که مایل به ایجاد تغییراتی در خود هستند معتقدند باید نیازهای آنها در نظر گرفته شده و پژوهشها در این زمینه سرعت بگیرد.
روایت دوم: مایکا روجینف
مایکا روجینف ۳۳ ساله مولف کتاب «خارج از جنسیت: خاطرات جنسیت و هویت» از سال ۲۰۱۰ میلادی شروع به ایجاد تغییراتی در خود کرد، پیش از آنکه حتی واژه کوئیر را شنیده باشد. وی در آن زمان اطلاعات کمی در این باره داشت با این حال حس میکرد که هویت جنسی او جایی میان زن و مرد است.
وی پس از انجام عمل ماستکتومی در سال ۲۰۱۱ و مشاهده ویدئوهایی از افرادی که در حال سپری کردن مراحل میکرودوزینگ هورمونی بودند تصمیم گرفت آن را امتحان کند.
مایکا یافتن میزان مناسب تسوسترون برای رسیدن به نتیجه مطلوب را امری دشوار میداند. او به دنبال تغییراتی از جمله کلفت شدن صدا بود واز سوی دیگر تمایل نداشت که موهای صورتش زیادی رشد کنند.
وی در این باره گفت: «همه چیز بسیار سریع و ناگهانی اتفاق افتاد. من پس از مدتی روند درمان هورمونی را متوقف کردم چرا که گمان میکردم خصوصیات مردانهام از آنچه میخواستم فراتر رفته است.»
مایکا در سال ۲۰۱۳ با یک پزشک جدید آشنا شد که به وی کمک کرد اندازه هورمون متناسب با خواستههایش را بدست آورد؛ چیزی حدود یک چهارم میزان قبلی.
او مایل است این درمان را ادامه دهد و معتقد است هر زمان که احساس کرد به آن نیاز ندارد میتواند آن را متوقف کند.
روایت سوم: ویلیام کروک
ویلیام کروک ۳۲ ساله اهل فونیکس خود را یک کوئیر میداند و روزانه یک قرص استروژن میخورد. هدف او حذف کامل تستوسترون نیست بلکه به دنبال کاهش عملکرد جنسی است.
ویلیام کارمند بانک است و به تازگی این روش هورمونی را پیش گرفته است. وی یک ماه پس از شروع میکرودوزینگ هورمونی احساس کرد پوستش نرمتر شده و پستانهایش رشد کردهاند.
وی از نتایج به دست آمده راضی است و منتظر دیدن تغییرات بیشتری است.
با این حال تمایلی برای جراحی در خود احساس نمیکند و این روش را ترجیح میدهد. قصد او یک تغییر کلی و سراسری نیست و قصد دارد تغییرات کم و اندک را در گذر زمان تجربه کند.
روایت چهارم: مِیر ابرامز
مِیر ابرامز ۳۱ سال دارد و یک مددکار اجتماعی بالینی است که در پام دزرتِ کالیفرنیا زندگی میکند. او یک کوئیر و ترانسجندر است که در سال ۲۰۱۵ تحت عمل ماستکتومی قرار گرفته و از سال ۲۰۱۴ نیز مصرف تستوسترون را آغاز کرده است.
مِیر میگوید پزشکان معالجش برای ارجاع دادن او به جراحان، وی را فردی با «خصوصیات مشخص مردانه» میخواندند چرا که جراحان، کوئیر بودن را دلیلی کافی برای انجام عمل جراحی نمیدانستند.
وی معتقد است که اطلاعات عمومی مردم و همینطور جامعه پزشکی در این مورد کم است و افرادی مانند او در بسیاری از دستورالعملهای پزشکی نادیده گرفته میشوند.
مِیر وبسایتی با موضوع «سلامت جنسیتی» به راه انداخته و سعی دارد جامعه را با این مساله آشنا کند.
به نظر میرسد افراد کوئیر همچنان راه طولانیای برای رسیدن خواستههای خود دارند. کمبود دانش عمومی در سطح جامعه و نبودن تحقیقات پزشکی کافی تنها بخشی از مشکلات آنان است.
آیا گذشت زمان سرنوشت دیگری را برای کوئیرها رقم خواهد زد؟