در پی افزایش تعداد مبتلایان به آبله میمونی یا «ام» «تدروس ادانوم گبریسوس»، مدیرکل سازمان جهانی بهداشت، نه تنها در آفریقا که مرکز این بیماری است بلکه در سراسر جهان در این رابطه اعلام وضعیت اضطراری بهداشت کرد.
به همین دلیل نه تنها دولت‌ها بلکه مردم ملل مختلف نگران شیوع دوباره یک همه‌گیری جدید در جهان هستند. اما آبله میمونی چیست و چه کسانی در معرض آن هستند؟
آبله میمونی چیست؟
آبله میمونی یا آبله ام (ام‌پاکس) را نخستین بار در سال ۱۹۵۸، زمانی که شیوع بیماری‌هایی «شبیه به آبله» در میمون‌ها مشاهده شد، شناسایی کردند. پس از آنکه دانشمندان اظهار کردند که منشا این ویروس ممکن است از جوندگان باشد، نام این بیماری به‌دلیل نادرستی‌اش، به آبله ام تغییر یافت.
این بیماری از خانواده ویروس‌های آبله است. اما علائم ملایم‌تری مانند تب، لرز و دردهای بدنی ایجاد می‌کند. در افرادی که به علائم جدی‌تر دچارند ممکن است ضایعات مشخصی روی صورت، دست‌ها، سینه و اندام تناسلی‌شان ایجاد شود.
اعلام وضعیت اضطراری در جهان
سازمان جهانی بهداشت پیش از این نیز یکبار در سال ۲۰۲۲ در رابطه با شیوع آبله میمونی اعلام هشدار اضطراری کرد. در آن زمان این ویروس ازطریق روابط جنسی بیش از ۷۰ کشور در سراسر جهان شایع شد.
سازمان جهانی بهداشت ۱.۴۵ میلیون دلار از صندوق اضطراری را برای کمک به «فعالیت‌های نظارت، آمادگی و پاسخ‌گویی» برای جلوگیری از گسترش این ویروس اختصاص داد. اما برای افزایش کارآمدی این سامانه نزدیک به ۱۵ میلیون دلار نیاز است.
شناسایی گونه جدید آبله میمونی در سال ۲۰۲۴
اوایل امسال، دانشمندان گزارش دادند که نوع جدیدی از آبله میمونی در یک شهر معدنی کنگو آشکار شده است. احتمال مرگ مبتلایان به این گونه از ویروس حدود ۱۰ درصد است. همچنین این‌گونه از آبله میمونی راحت‌تر منتشر می‌شود.
به گفته سازمان جهانی بهداشت آبله ام اخیرا برای نخستین بار در کشورهای بروندی، کنیا، رواندا و اوگاندا در شرق آفریقا شناسایی شده است. تمام آنها با همه‌گیری بیماری در کنگو مرتبط بوده‌اند. بر همین اساس بررسی‌ها نشان می‌دهد آبله میمونی سال ۲۰۲۲ با سال ۲۰۲۴ متفاوت است. یعنی دو نوع متمایز از این آبله وجود دارد که عبارتند از: کلاد یک و کلاد ۲.
کلاد ۲ عامل همه‌گیری جهانی بود که در سال ۲۰۲۲ آغاز شد. کلاد یک شدیدتر است و در [گروه] بیماری‌های عفونی با پیامدهای شدید طبقه‌بندی می‌شود.
براساس اعلام اداره بهداشت عمومی سوئد، فرد مبتلا پس از اقامت در منطقه‌ای از آفریقا، که کلاد یک آبله ام در آنجا شیوع گسترده‌ای داشت به این ویروس مبتلا شده است.
کلاد یک در قیاس با کلاد ۲ب – نوعی که پیش‌تر در سوئد مشاهده شده بود – احتمالا بیماری‌های شدیدتر و مرگ‌ومیر بیشتری ایجاد می‌کند. هرچند خطر برای عموم مردم بسیار پایین است.
چه کسانی به این بیماری مبتلا شده‌اند؟
در سال جاری، بیش از ۱۷ هزار مورد آبله میمونی و ۵۲۴ مرگ‌ومیر در آفریقا گزارش شده است. بیش از ۹۶ درصد مرگ‌ها در جمهوری دموکراتیک کنگو رخ داده‌اند.
علاوه بر این اکنون یک مورد بیماری در سوئد و یک مورد در پاکستان نیز گزارش شده است. این موارد نشان می‌دهد این بیماری به خارج از افریقا نیز راه یافته است.
شیوع آبله میمونی در ایران
درپی شناسایی آبله میمونی در پاکستان، دکتر بابک عشرتی، معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت گفت که تاکنون گزارشی از این بیماری در ایران نداشته‌اند. وی با اشاره به شناسایی یک مورد بیمار مبتلا به آبله میمونی که از خارج از کشور آمده بود در موج قبلی این بیماری افزود: موج جدید این بیماری عمدتا در کشورهای آفریقایی است. اما سه مورد ابتلا به این بیماری در پاکستان نیز گزارش شده است.
معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت از افزایش مراقبت‌های بهداشتی در کشورمان به دنبال گزارش موارد ابتلا به آبله میمونی در پاکستان خبر داد. همچنین گفت: به پایگاه‌های مراقبت‌های مرزی در سراسر کشور هشدار داده‌ایم بیمارانی که از مرزهای شرقی و غربی کشورمان عبور می‌کنند باتوجه به علائم آبله میمونی، شناسایی شوند.
آیا زوار کربلا در معرض بیماری هستند؟
دکتر عشرتی همچنین در رابطه با احتمال ابتلای زوار کربلا به این بیماری گفت: «به زائران اربعین توصیه می‌شود نه فقط در مورد آبله میمونی بلکه در مورد سایر بیماری‌های عفونی، اسهالی و تنفسی، بهداشت فردی را رعایت کرده و ضمن شستشوی مداوم دست‌ها با آب و صابون و یا حتی ضدعفونی کننده‌ها، حتما در ازدحام جمعیت ماسک به همراه داشته باشند. اگر زائران و مردم، بیماری را با علائمی مانند ضایعات تاولی در بدن یا صورت دیدند از او فاصله بگیرند. این فاصله می‌تواند یک متر باشد و البته بهتر است فرد بیمار در مجامع و محل‌های شلوغ، حاضر نشود و به استراحت بپردازد.
به گفته وی انتقال بیماری آبله میمونی و شیوع آن ارتباطی به فصول گرما یا فصل خاصی ندارد. راه انتقال این بیماری بیشتر از طریق پوست و تماس‌های نزدیک است. بزاق دهان اگر بر روی پوست آسیب دیده بیفتد ممکن است راهی برای انتقال این بیماری باشد.
آبله سنجاب چیست؟ آیا کانادایی‌ها باید نگران آن باشند؟
منبع: ایسنا
