کانادا گامی بزرگ در مسیر نوسازی قوانین شهروندی خود برداشته است. با تصویب قانون جدید شهروندی کانادا موسوم به «لایحه C‑3»، فرایند دریافت تابعیت برای گروه بیشتری از افراد ساده‌تر می‌شود. این قانون، که به آن «قانون کانادایی‌های گمشده» نیز گفته می‌شود، در ۲۰ نوامبر ۲۰۲۵ به تصویب نهایی (تأیید سلطنتی) رسید. همچنین قرار است تغییرات مهمی در نحوه انتقال تابعیت از والدین کانادایی به فرزندانشان ایجاد کند. به‌ویژه آن‌هایی که خارج از خاک کانادا متولد یا به‌سرپرستی گرفته شده‌اند.
اصلاح قانون قدیمی و بحث‌برانگیز تابعیت کانادا
پیش از این، «محدودیت نسل اول» مانع از آن می‌شد که برخی فرزندانِ والدین کانادایی، تابعیت را به‌صورت خودکار دریافت کنند. طبق این قانون قدیمی، کودکی که خارج از کانادا متولد شده بود و والد او نیز در خارج از کانادا (اما از والدین کانادایی) به دنیا آمده یا به فرزندی پذیرفته شده بود، به‌طور خودکار شهروند شناخته نمی‌شد.
به عبارت ساده‌تر، اگر پدر یا مادری که تابعیت کانادایی دارد، خود در خارج از کانادا متولد یا بزرگ‌شده باشد، فرزند او که در خارج از کشور به دنیا آمده، تا پیش از قانون جدید شهروندی کانادا، به‌طور خودکار شهروند این کشور محسوب نمی‌شد. این موضوع باعث می‌شد بسیاری از خانواده‌های کانادایی که در خارج زندگی می‌کنند، با مشکل جدی روبه‌رو شوند. همچنین فرزندانشان از حقوق شهروندی محروم بمانند.
اهداف قانون جدید ‑Bill C3
اين لايحه آمده تا عدالت را در این زمینه برقرار کند. «لنا مطلک دیاب» وزیر مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا در بیانیه‌ای گفت: «قانون جدید شهروندی کانادا مشکلات دیرینه قوانین تابعیت را رفع می‌کند. همچنین عدالت را برای خانواده‌هایی که فرزندشان در خارج از کشور متولد یا پذیرفته شده‌اند به ارمغان می‌آورد.»
بر اساس متن قانون، از این پس هر کانادایی که در خارج از کشور به دنیا آمده یا به فرزندی پذیرفته شده، می‌تواند تابعیت را به فرزند خود که خارج از کانادا متولد یا پذیرفته می‌شود منتقل کند. به شرط آنکه ارتباط واقعی و معناداری با کشور داشته باشد. این ارتباط از طریق حداقل ۱٬۰۹۵ روز (معادل سه سال) حضور فیزیکی در خاک کانادا پیش از تولد یا پذیرش فرزند ثابت می‌شود.
از گذشته تا امروز؛ داستان کانادایی‌های گمشده
اصطلاح «کانادایی‌های گمشده» به گروهی از افراد اشاره دارد که به دلیل قوانین قدیمی، تابعیت خود را از دست داده یا هرگز آن را دریافت نکرده‌اند. قانون تابعیت سال ۱۹۴۷ شامل مقرراتی بود که اکنون «قدیمی و ناعادلانه» تلقی می‌شوند.
در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۵ دولت کانادا تغییراتی در قانون ایجاد کرد تا به هزاران نفر از این گروه تابعیت بدهد یا آن را بازگرداند. نتیجه آن شد که حدود ۲۰٬۰۰۰ نفر موفق شدند دوباره تابعیت کانادایی دریافت کرده و گواهی شهروندی بگیرند.
اما در همان سال ۲۰۰۹، محدودیت نسل اول به قانون اضافه شد و همین باعث شد تعدادی از افرادی که فراتر از نسل اول در خارج متولد شده بودند، بین سال‌های ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۱ در سن ۲۸ سالگی تابعیت خود را از دست بدهند یا اساساً هرگز تابعیت نگیرند.
تصمیم تاریخی دادگاه و پیامدهای آن
در سال ۲۰۲۳، دادگاه عالی انتاریو این محدودیت را «مغایر قانون اساسی» اعلام کرد، اما اجرای حکم را تا ۲۰ نوامبر ۲۰۲۵ به تعویق انداخت تا دولت فرصت اصلاح قانون را داشته باشد. اکنون با تصویب رسمی ‑Bill C3، این اصلاحات قانونی تحقق یافته و مسیر درستی برای آینده تعیین شده است.
دولت فدرال هنوز تاریخ دقیق اجرای قانون را اعلام نکرده است، اما وعده داده که در مدت کوتاهی پس از تصویب، آن را به اجرا بگذارد. تا آن زمان، اقدامات موقتی همچنان برای افرادی که تحت تأثیر محدودیت نسل اول قرار گرفته‌اند ادامه دارد.
تأثیر قانون جدید شهروندی کانادا بر خانواده‌ها
تصویب قانون جدید شهروندی کانادا برای بسیاری از خانواده‌های کانادایی در خارج از کشور خبر خوشی است. از این پس والدینی که در خارج از کانادا متولد شده یا رشد کرده‌اند، می‌توانند با رعایت شرط ارتباط سه‌ساله، تابعیت را به فرزند خود منتقل کنند. بدین ترتیب، کودکان بیشتری در سراسر جهان از حقوق شهروندی بهره‌مند خواهند شد، بدون اینکه مجبور باشند از مسیر طولانی و پیچیده درخواست تابعیت عبور کنند.
به گفته کارشناسان، این اصلاحات قانون تابعیت کانادا را منطبق با واقعیت‌های زندگی مدرن و جابه‌جایی‌های بین‌المللی خانواده‌ها می‌سازد.
جمع‌بندی
اين لايحه نماد گامی مهم در عدالت اجتماعی و اصلاح دیدگاه سنتی تابعیت است. همان‌طور که «دان چاپمن»، بنیان‌گذار جنبش «کانادایی‌های گمشده»، اعلام کرده: «به‌روزرسانی قانون تابعیت کانادا تا با جابه‌جایی جهانی خانواده‌های امروزی هماهنگ شود، دسترسی به شهروندی را منصفانه‌تر و منطقی‌تر کرده است.»
با این تصمیم، کانادا در مسیر عدالت قانونی گام برداشته است. همچنین با این کار نشان داده تابعیت را موضوعی انسانی و پویا می‌داند؛ مفهومی که باید با واقعیت‌های زندگی امروز هماهنگ باشد.
منبع: بلاگتو
