زنگ خطر در کشورهای دیگر و گسترش نوع جدیدی از ویروس H3N2 در حالی به صدا درآمده که موارد ابتلا به آنفلوآنزا در کانادا رو به افزایش است و کارشناسان پزشکی خود را برای فصلی دشوار از آنفلوآنزا آماده می‌کنند. این فصل با گسترش جهانی سویه‌ای در حال تغییر از H3N2 پیوند دارد که احتمال دارد با واکسن امسال مطابقت نداشته باشد.
داده‌های فدرال منتشرشده در روز جمعه نشان می‌دهد که حدود دو درصد از آزمایش‌های آنفلوآنزا در سراسر کشور در هفته‌ی گذشته مثبت بوده است. این رقم هنوز پایین‌تر از آستانه‌ی پنج درصدی برای اعلام همه‌گیری فصلی در کاناداست، اما نسبت به چند هفته پیش افزایش قابل توجهی داشته است.
نشانه‌های هشدار از نیم‌کره‌ی جنوبی و آسیا
در همین حال، فصل آنفلوآنزا در نیم‌کره‌ی جنوبی با شمار بی‌سابقه موارد همراه بوده و در بخش‌هایی از آسیا و بریتانیا نیز زودتر از موعد آغاز شده است. کارشناسان می‌گویند این روند می‌تواند نشانه‌ای از آنچه در زمستان پیش‌رو در کانادا رخ خواهد داد، باشد.
دکتر «جسی پاپنبرگ»، متخصص بیماری‌های عفونی کودکان در بیمارستان کودکان مونترال و مرکز سلامت دانشگاه مک‌گیل، گفت: «این دومین سال پیاپی است که در نیم‌کره‌ی جنوبی موارد ابتلا به آنفلوآنزا بیش از میانگین بوده است. سال گذشته احتمالا بدترین فصل آنفلوآنزا در دهه‌ی اخیر کانادا بود، و به نظر می‌رسد امسال هم ممکن است از نظر شدت بیماری مشابه آن باشد.»
افزایش بی‌سابقه آنفلوآنزا در استرالیا، بریتانیا و ژاپن
در استرالیا، پزشکان پس از ثبت بیش از ۴۱۰ هزار مورد تاییدشده‌ی آزمایشگاهی، نسبت به دومین سال پیاپی با آمار رکوردشکن ابتلا هشدار داده‌اند.
>در اواخر اکتبر، مقام‌های بهداشت بریتانیا اعلام کردند که فصل آنفلوآنزا بیش از یک ماه زودتر از معمول آغاز شده است؛ موارد ابتلا سه برابر سال گذشته‌اند. همچنین انتظار می‌رود این فصل «طولانی و فرساینده» باشد.
در بخش‌هایی از آسیا نیز، از جمله ژاپن، آنفلوآنزا زودتر از موعد رسیده است. ژاپن حتی وضعیت اپیدمی اعلام کرده و بسیاری از مدارس را تعطیل کرده است.
نقش سویه‌ی جهش‌یافته ویروس H3N2 در گسترش جهانی بیماری
گمان می‌رود جهش نوعی از ویروس H3N2 عامل این افزایش زودهنگام باشد. این ویروس از نوع آنفلوآنزای A است و معمولا موجب عفونت‌های شدیدتر، به ویژه در سالمندان می‌شود. نگرانی کارشناسان از آن است که جهش‌های جدید باعث فاصله‌ی بیشتر میان این ویروس و واکسن‌های فعلی شده باشد.
دکتر «دانوُتا اسکُورونسکی»، رئیس بخش اپیدمیولوژی آنفلوآنزا و بیماری‌های تنفسی نوظهور در مرکز کنترل بیماری بریتیش کلمبیا، از جمله پژوهشگران کانادایی است که این جهش‌ها را به دقت زیر نظر دارند. او می‌گوید این زیرگونه ویروس H3N2 که در چند سال گذشته تغییر چندانی نکرده بود، اخیرا هنگام گسترش به کشورهای شمالی دچار تغییرات ساختاری چشمگیری شده است. درنتیجه احتمال دارد با واکسن فعلی «ناهماهنگ» باشد.
ماهیت غیرقابل پیش‌بینی ویروس آنفولانزا
واکسن امسال دو نوع از ویروس آنفلوآنزای A زیرگونه‌های H1N1 و H3N2 و یک نوع از ویروس آنفلوآنزای B را هدف قرار می‌دهد.
اسکُورونسکی گفت: «تفاوت میان ویروس H3N2 در حال گردش و نسخه‌ی موجود در واکسن واقعا زیاد است، و این تقصیر کسی نیست. ذات ویروس آنفلوآنزا همین است، ویروسی بسیار متغیر.»
هنوز برای پیش‌بینی زود است
در همین حال، مقامات بهداشت عمومی کانادا هنوز هیچ پیش‌بینی‌ای ارائه نداده‌اند. آژانس بهداشت عمومی کانادا در بیانیه‌ای به شبکه‌ی سی‌بی‌سی گفت که فعالیت ویروس‌های تنفسی را در سطح جهانی زیر نظر دارد تا روندهای نوظهور را شناسایی کند.
با این حال، این آژانس تاکید کرد که داده‌های نیم‌کره‌ی جنوبی لزوما «پیش‌بینی مستقیم» آنچه در کانادا رخ خواهد داد نیست. زیرا شرایط فصلی در دو نیم‌کره متفاوت است.
در این بیانیه آمده است: «در حال حاضر، هنوز برای تعیین نوع فصل آنفلوآنزا در کانادا زود است. این مساله به عواملی چون زیرگونه‌ی غالب ویروس، همزمانی با ویروس‌های تنفسی دیگر، اثربخشی واکسن و میزان پوشش واکسیناسیون، بستگی دارد.»
احتمالا شاهد یک اپیدمی خواهیم بود
اگرچه داده‌های اولیه هنوز در مورد نوع ویروس‌های در گردش در کانادا محدود است، اما آمار اخیر فدرال نشان می‌دهد که در هفته‌ی گذشته بین زیرگونه‌های H1N1 و H3N2 نسبت ۵۰/۵۰ وجود داشته است. با این حال، تمامی کارشناسانی که سی‌بی‌سی با آن‌ها گفتگو کرده انتظار دارند سهم ویروس H3N2 در هفته‌های آینده افزایش یابد.
اسکُورونسکی گفت: «احتمالا شاهد یک اپیدمی غالب ناشی از ویروس جهش‌یافته خواهیم بود. دقیقا همان چیزی که اکنون در بریتانیا و ژاپن می‌بینیم. ممکن است وضعیت ما کمی متفاوت باشد، اما بهتر است آماده باشیم. زیرا این ویروس در راه است و هم‌اکنون در کانادا هم شناسایی شده است.»
افزایش مرگ‌های ناشی از ویروس H3N2
او افزود که در بسیاری از کشورها، کودکان در سنین مدرسه نخستین گروه مبتلا هستند، اما در نهایت ویروس به بزرگسالان می‌رسد که در معرض خطر بالاتری از عوارض شدید قرار دارند. (طبق آمار جدید، در کانادا بیشترین موارد ابتلا تاکنون در میان سالمندان بالای ۶۵ سال دیده شده است.)
دکتر «الیسون مَک‌گیر»، پژوهشگر و متخصص بیماری‌های عفونی در مرکز بهداشت «ساینای» در تورنتو، هشدار داد که فصل‌های تحت سلطه‌ی H3N2 معمولا «بدترین فصل آنفلوآنزا» هستند.
دکتر پاپنبرگ نیز تاکید کرد: «بزرگسالان بالای ۶۰ سال معمولا بیشترین آسیب را می‌بینند. بنابراین اگر امسال فصل H3N2 باشد، احتمالا شاهد بستری‌های بیشتر و متاسفانه مرگ‌های بیشتری خواهیم بود.»
توصیه به واکسیناسیون کامل در سراسر کشور
اگرچه واکسن امسال ممکن است با گونه‌ی جدید ویروس H3N2 به طور کامل سازگار نباشد، هر سه کارشناس پزشکی بر این نکته تاکید کردند که دریافت واکسن ، به‌ویژه برای سالمندان کانادایی، همچنان ارزشمند است.
کلینیک‌های واکسیناسیون فصلی هم‌اکنون در بسیاری از استان‌ها آغاز به کار کرده‌اند. مقام‌های بهداشتی از مردم خواسته‌اند که علاوه بر واکسن آنفلوآنزا، سایر واکسن‌های فصلی از جمله واکسن کووید-۱۹ (برای افراد واجد شرایط) و واکسن ویروس سین‌سیشال تنفسی (RSV) را نیز دریافت کنند. واکسن RSV می‌تواند از بیماری شدید در گروه‌های پرخطر مانند سالمندان و نوزادان جلوگیری کند. با این حال، در برخی استان‌ها مانند کبک و آلبرتا، هزینه‌ی واکسن کووید-۱۹ ممکن است به صورت شخصی پرداخت شود.
منبع: سی‌بی‌سی
