هفته اول ژانویه معمولا فصل آتش‌سوزی در کانادا نیست. اما با شروع سال ۲۰۲۴، بیش از يكصد درخت جنگلي در بریتیش کلمبیا در حال شعله‌ور شدن بودند – انبارهای تابستان گذشته که معمولاً در زمستان خاموش می‌شوند. «لوری دانیلز»، استاد بخش علوم جنگل و حفاظت از دانشگاه بریتیش کلمبیا گفت: «این مسئله برايم گيج‌كننده است تا حالا چنين چيزي نشنيده بودم. ممکن است کانادا با گرم‌ترین سال در تاریخ روبه‌رو شده باشد. کسی چه می‌داند.»
آب و هوای گرم و خشکی که انتظار می‌رود گرم‌ترین سال ثبت شده روی کره زمین اعلام شود – و مخرب‌ترین فصل آتش‌سوزی‌های جنگلی کانادا با بیش از ۶۵۰۰ آتش سوزی نزدیک به ۱۹ میلیون هکتار – هنوز پايان نيافته است.
با ادامه سیستم جهانی آب و هوای ال نینو تا بهار امسال، پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که سال ۲۰۲۴ می‌تواند حتی گرم‌ترین سال باشد – و کارشناسان آتش‌سوزی جنگلی و سیاست‌های عمومی را بر آن داشت تا در حال حاضر تلاش‌های بیشتری برای پیشگیری از آتش‌سوزی در کانادا انجام دهند.
«جان رابینسون»، استاد دانشکده امور جهانی و سیاست عمومی مونک و دانشکده محیط زیست در دانشگاه تورنتو، گفت: «همه كسب‌و كارها دارند از پا درمي‌آيند بايد ياد بگيريم كه سازگارتر با محيط باشيم.» او گفت: «متاسفانه پاسخ به فاجعه فقط به معني اجراي سیاست‌های خلاقانه نيست ما به واکنش‌هاي پیشگیرانه جدي نيازمنديم.»
چرا سال ۲۰۲۴ نگران‌کننده است؟
محیط زیست و تغییرات آب و هوایی کانادا (ECCC) دمای بیش از حد نرمال را در سراسر کشور حداقل تا پاییز و حدود ۷۰ درصد بالاتر از حد نرمال در ماه‌های آوریل تا ماه ژوئن پیش‌بینی می‌کند.
«بیل مریفیلد»، دانشمند پژوهشی مرکز کانادایی مدل‌سازی و تحلیل آب و هوا در ECCC می‌گوید: «واقعاً هیچ نشانه‌ای از دماي پایین‌تر از حد نرمال یا حتی نزدیک به نرمال وجود ندارد». ECCC همچنین در تمام استان‌ها بارش برف را تا بهار کمتر از حد نرمال پیش‌بینی می‌کند که منجر به شرایط آب‌و‌هوايي خشک‌تر در تابستان خواهد شد. مریفیلد گفت که در ماه دسامبر، برف کمتر از یک چهارم مقدار طبیعی در بیشتر مناطق جنوبی کانادا بود.
ناسا و اداره ملی اقیانوسی و جوی (NOAA) اعداد رسمی دمای سال ۲۰۲۳ خود را دوازدهم ژانویه منتشر خواهند کرد، اما همه داده‌ها تاکنون نشان می‌دهند که سال ۲۰۲۳ گرم‌ترین سال ثبت شده در جهان بوده است.
«تام دی لیبرتو»، دانشمند آب و هوا و متخصص امور عمومی در NOAA، گفت: «شرايط آب‌و هوايي كنوني نشان‌دهنده احتمال قوی افزایش مجدد دما در سال ۲۰۲۴ است. مثل سال ۲۰۱۶ كه گرم‌ترین سال در تاریخ پس از چرخه النينو بوده است.» دی لیبرتو ادامه مي‌دهد: «وقتی سال‌های متوالی چنین دماهای شدیدی را تجربه می‌کنید، يعني اينكه به احتمال قوي، همين روند شدت خواهد يافت.»
«کوین هانا»، مدیر مرکز تحقیقات ارزیابی زیست محیطی دانشگاه بریتیش کلمبیا و یکی از آتش‌نشانان سابق، می‌گوید که گرمای شدید و شرایط خشکسالی باعث شده مردم در مناطق مصیبت زده ، استرس تابستان و پيامدهاي ناشي از آن را داشته باشند. اگر خوب دقت كنيد مي‌بينيد كه مي‌گويند آيا امسال تابستان مزرعه ما آتش خواهد گرفت؟ آيا امسال بايد از اين شهر مهاجرت كنيم؟!»
حفاظت از زیرساخت‌ها در برابر گرم‌ترین سال در تاریخ بشریت
دانیلز گفت: «ديگر وقتش رسيده که دولت‌ها سرمایه‌گذاری در برنامه‌ها را افزایش دهند تا مردم بتوانند خانه‌هایشان را در برابر آتش‌سوزی در کانادا در برابر گرم‌ترین سال در تاریخ بشریت مقاوم‌‌تر کنند، و مطمئن شوند که همه ساختمان‌های جدید در مناطق مستعد آتش‌سوزی از اصول FireSmart مانند آنچه توسط منابع طبیعی کانادا مطرح شده، پیروی می‌کنند.»
او گفت كه کانادایی‌ها در مناطق مستعد آتش‌سوزی می‌توانند خودشان این اصول را با ساخت حياط‌هاي مقاوم، اطمینان از عدم وجود آوار قابل اشتعال در جوی‌ها یا زیر عرشه‌ها و پیکربندی مجدد باغ‌ها اجرا کنند تا سنگ‌ها به ساختمان‌ها نزدیک‌تر شوند و پوشش گیاهی قابل اشتعال دورتر باشد. جوامع سراسر کانادا باید قبل از بهار شروع به برنامه‌ریزی اضطراری برای اقدام کنند و بپذیرند که مساله آتش‌سوزي و گرماي شديد دير يا زود دامن آنها را هم خواهد گرفت.
به گفته هانا، کانادا باید گفت‌وگوهاي بيشتري در مورد پیشگیری و مدیریت ریسک از طریق کاهش آسیب‌پذیری زیرساخت‌ها داشته باشد، و پیشنهاد می‌کند که «ارزیابی‌ها و ملاحظات آسیب‌پذیری آتش‌سوزی در کانادا بخشی از همه کارهایی است که در فرآیند صدور مجوز و بررسی برای پروژه‌های زیرساختی بزرگ مانند خطوط لوله، برق. خطوط، بزرگراه ها و راه آهن انجام می‌دهیم»
او ادامه مي‌دهد: «یک پیشنهاد احتمالا ناخوشایند برای ورود به یک سال خشک و مستعدِ خشکسالی در واقع گرم‌ترین سال، این است که شايد مجبور شویم در برخی از فعالیت‌های معمول تابستانی که کانادایی‌ها بدیهی می‌دانند، تجدید نظر کنیم، از جمله محدود کردن بالقوه دسترسی به بخش‌های خاصی از کشور عقب افتاده.»
«اگر بخواهیم مناطق را امن نگه داریم، باید بگوییم که مردم اجازه رفتن به آنجا را ندارند. چون برخی افراد کارهایی را انجام می دهند که نباید انجام دهند.»
«مایکل نورتون»، مدیر کل خدمات جنگلی کانادا، گفت دولت فدرال در حال کار بر روی اقدامات پیشگیرانه از طریق برنامه‌هایی مانند ابتکار آینده پایدار آتش‌سوزی در کانادا است، که ۲۸۵ میلیون دلار در طول پنج سال با تمرکز بر پیشگیری و کاهش، از جمله تقویت برنامه FireSmart کانادا سرمایه‌گذاری می‌کند.
مبارزه با آتش‌سوزی در کانادا
به طور متقابل، آتش‌سوزی بیشتر می‌تواند مانع مخرب‌ترین آتش‌سوزی‌ها در تابستان امسال شود.
دانیلز گفت: «[آتش سوزی] شاید تنها فاجعه طبیعی باشد که از یک سو بسیار مخرب و از سوی دیگر بخشی از راه‌حل است. وی افزود که مدیریت جنگل‌های کانادا در درجه اول بر به حداکثر رساندن منافع اقتصادی متمرکز شده و همين امر آسیب‌پذیری آتش‌سوزی در کانادا را افزایش داده است.
«ما اخيراً زباله‌هاي چوبی زیادی را به زمين ريخته‌ايم و اين كار، منجر به آتش‌سوزی‌های جدیدتر شده كه البته باعث از بین رفتن جنگل‌های جوان ۲۰ و ۳۰ ساله می‌شود.»
نورتون گفت که سوختگی‌های تجویز شده و شیوه‌های سوزاندن فرهنگی بومی، بخش مهمی از کاهش عمليات آتش‌سوزی در کانادا هستند که مسئولان آتش‌نشاني اعمال مي‌كنند.
«آتش‌سوزی عمدی، به معني قرار دادن چیزی اشتعال‌پذير در طبيعت نیست. بلكه منظور ما استفاده از چیزی است كه خودش در واقع بخشی از طبیعت باشد و كاهش خطرات را در پي داشته باشد.»
«بخشی از چالشی که ما طيِ چندین دهه مدیریت آتش‌سوزی در کانادا داشته‌ایم، تاکید نامتناسبی بر فعالیت‌های اطفای حریق است. تمام استان ها و قلمروها به طور فزاینده‌اي مي‌كوشند تا تمرکز خود را به سمت تاکید بیشتر بر جلوگیری از آتش‌سوزی‌های انسانی در وهله اول، و کاهش فعالانه خطرات ناشی از آتش‌سوزی‌ها قبل از وقوع آنها تغییر دهند.»
همکاری و تخصص محلی
هانا می‌گوید: «شناسایی موانع سازمانی که مانع از آتش‌سوزي‌هاي کنترل‌شده می‌شوند، مانند سطوح مختلف تصمیم‌گیری در سازمان‌های مختلف، مهم است. این موضوع در مورد مدل کانادایی آتش نشانی نیز صدق می‌کند که “بسیار متمرکز” و “نخبه گرا” شده است و توسط نهادهای استانی اداره می شود که همیشه تا جای ممكن با مردم محلی همکاری نمی‌كنند.
من فکر می‌کنم ما باید ارزش مردم محلی، تخصص و دانش آنها را دوباره کشف کنیم. به ویژه در بخش‌هایی از جوامع روستایی يا جوامع دور افتاده در کانادا، که افراد زیادی وجود دارند که زمین را می‌شناسند، می‌دانند چطور ماشين‌آلات را اداره کنند، می‌توانند به صورت مشارکتی با نيروهاي خدمات آتش‌نشاني همكاري كنند تا فعال و واكنش‌پذير باشند.»
این افراد همچنین علاقه زیادی به محافظت از خانه‌ها و جوامع خود دارند، اما راضي كردنشان براي اقدامي خاص گاهي اوقات می‌تواند آخرین تلاش باشد. چطور می‌توانید این منابع را به سرعت و بدون طی کردن یک فرآیند خرید دو روزه یا پر کردن فرم‌ها به کار بگیرید؟ این خیلی مهم است.»
نورتون گفت که دولت فدرال این موضوع را به رسمیت شناخته و بیش از ۸۰۰ میلیون دلار برای سرمایه‌گذاری و آموزش آتش‌نشانان در برابر آتش‌سوزی در کانادا با تمرکز ویژه بر افراد بومی و تلاش برای تقویت تجهیزات آتش‌نشانی بر روی ذخایر اختصاص داده است.
او گفت: «بودجه آموزشی ما سطح نسبتا محلی را هدف قرار داده است.»
تكيه بر درس‌هاي گذشته
دانیلز گفت واکنش آتش‌نشاني در کانادا قوی بوده است. طوری که سال گذشته علی‌رغم تخریب گسترده اموال، شاهد مرگ غیرنظامیان نبودیم. با این حال، او نگران است که موفقیت‌های گذشته ما شايد یکی از موانعمان برای سازگاری آینده باشد.
خطرات زندگی انسان‌ها نیز در حال آشکار شدن است و در سال ۲۰۲۳ هشت آتش‌نشان در مبارزه با آتش‌سوزی در کانادا جان خود را از دست دادند.
نورتون گفت: «مرگ آتش‌نشانان، جامعه آتش‌نشانی را در سراسر کشور تکان داد.»
جدا از تعداد و ميزان زیاد آتش‌سوزی‌ها در سال ۲۰۲۳، آتش‌نشانان با رفتارهای آتش‌سوزی بسیار شدیدی مانند گسترش ابرهای پیروکولونیمبوس، طوفان‌های تندری ایجاد شده و ناشی از گرمای آتش‌سوزی‌های شدید که گاهی‌اوقات می‌تواند آتش‌سوزی‌های جدیدی ایجاد کند، دست و پنجه نرم می‌کنند.
اما نورتون در میان چالش‌ها، به برخی موفقیت‌های بزرگ فدرال اشاره می‌کند.
او گفت: «کانادا بیش از ۵۶۰۰ آتش‌نشان از ۱۲ کشور دیگر را برای کمک به مبارزه با آتش‌سوزی در کانادا در سال ۲۰۲۳ آورده و توافقنامه‌های جدیدی را برای اطمینان از حمایت دیگر کشورها امضا کرده است.
سرویس جنگل‌هاي کانادا همچنین محصولات جدید نقشه‌برداری تاکتیکی اطلاعات آتش‌سوزی در کانادا را به استان‌ها و قلمروها ارائه کرد و در سال ۲۰۲۳ وزارت دفاع آمریکا FireGuard، یک سیستم جدید تشخیص آتش با فناوری پیشرفته را برای کمک به کانادا در مبارزه با آتش سوزی با استفاده از داده‌های بلادرنگ هواپیماهای بدون سرنشین و ماهواره‌ها برای کمک به تشخیص آتش‌سوزي‌‌های جدید در مناطق دور افتاده برای اولین بار مستقر کرد.»
نورتون می‌گوید: «ما تحت فشارهای باورنکردنی، موفقیت‌های بسیار چشمگیری داشتیم و بسیار سخت تلاش می‌کنیم تا از آنها یاد بگیریم تا بتوانیم در صورت لزوم، كارهاي بيشتري را در آینده بازتولید کنیم.»
- عضویت در کانال تلگرام رسانه هدهد کانادا
- اخبار روز کانادا و اخبار مهاجرت کانادا را در رسانه هدهد دنبال کنید
- هم اکنون شما هم عضو هفته نامه رسانه هدهد کانادا شوید
منبع: سی‌بی‌سی
