در شامگاه یکشنبه ۱۶ شهریور ۱۴۰۴ (۷ سپتامبر ۲۰۲۵)، دوستداران نجوم در ایران و بسیاری از نقاط جهان می‌توانند شاهد یکی از جذاب‌ترین رویدادهای آسمانی باشند؛ ماه‌گرفتگی کامل یا همان «ماه خونین».
این رویداد، دومین خسوف کلی سال خواهد بود و بخش بزرگی از جمعیت کره زمین قادر به تماشای آن هستند. ماه‌گرفتگی فرصتی فوق‌العاده برای تماشای زیبایی‌های آسمان شب است و برخلاف خورشیدگرفتگی، بدون هیچ ابزار یا فیلتر خاصی می‌توان آن را با چشم غیرمسلح مشاهده کرد.
علت سرخ شدن ماه در خسوف چیست؟
وقتی زمین میان خورشید و ماه قرار می‌گیرد، سایه‌اش سطح ماه را می‌پوشاند. در این شرایط، نور خورشید مستقیماً به ماه نمی‌تابد و تنها پرتوهایی که از جو زمین عبور می‌کنند به سطح ماه می‌رسند.
جو زمین همانند یک فیلتر طبیعی عمل کرده و بخش آبی نور خورشید را پراکنده می‌کند. آنچه باقی می‌ماند طیف‌های قرمز و نارنجی است که روی ماه منعکس می‌شود و باعث می‌شود آن را به رنگ قرمز ببینیم. این همان چیزی است که به آن ماه خونین می‌گوییم.
ماه‌گرفتگی ۱۶ شهریور چه ساعتی رخ می‌دهد؟
کل فرایند خسوف بیش از پنج ساعت ادامه خواهد داشت، اما بخش جذاب یعنی خسوف کامل حدود ۸۲ دقیقه به طول می‌انجامد. ماه‌گرفتگی یکشنبه شب از ساعت ۱۸:۵۸ آغاز می‌شود؛ جایی که ماه آرام‌آرام وارد نیم‌سایه زمین شده و کم‌نورتر از حالت عادی دیده خواهد شد. کمی بعد، در ساعت ۱۹:۵۷، خسوف جزئی شروع می‌شود و سایه زمین بخشی از قرص ماه را می‌پوشاند.
در ساعت ۲۱:۰۰ ماه به‌طور کامل درون سایه زمین قرار می‌گیرد و رنگ سرخ معروف به “ماه خونین” ظاهر می‌شود. نقطه اوج این پدیده در ساعت ۲۱:۴۱ خواهد بود؛ لحظه‌ای که ماه در تاریک‌ترین بخش سایه زمین می‌درخشد.
از ساعت ۲۲:۲۲ ماه دوباره روشن‌تر می‌شود و پایان مرحله خسوف کامل فرا می‌رسد. این روند ادامه پیدا می‌کند تا در ساعت ۲۳:۲۶، ماه کاملاً از سایه زمین بیرون بیاید. در نهایت، بامداد دوشنبه و در ساعت ۰۰:۲۵، آخرین بخش نیم‌سایه‌ای هم به پایان می‌رسد و ماه به حالت طبیعی خود بازمی‌گردد.
آیا تماشای خسوف خطرناک است؟
خیلی‌ها هنگام خورشیدگرفتگی نگران آسیب به چشم‌ها هستند. اما تماشای ماه‌گرفتگی هیچ خطری ندارد. برخلاف خورشیدگرفتگی، در خسوف نیازی به استفاده از عینک‌های مخصوص یا فیلترهای ایمنی نیست. با خیال راحت می‌توانید با چشم غیرمسلح آن را تماشا کنید.
تمام ایران امکان رصد کامل ماه‌گرفتگی ۱۶ شهریور را خواهد داشت. علاوه بر ایران، کشورهای خاورمیانه، قاره اروپا، بیشتر مناطق آسیا و آفریقا نیز این پدیده را به‌طور کامل مشاهده می‌کنند.
ماه‌گرفتگی ۱۶ شهریور؛ شبی به یادماندنی در آسمان ایران
ماه‌گرفتگی یکشنبه ۱۶ شهریور ۱۴۰۴ فرصتی بی‌نظیر برای تماشای یکی از زیباترین رخدادهای نجومی است. این خسوف در ایران و بسیاری از کشورهای جهان دیده می‌شود و برخلاف خورشیدگرفتگی، هیچ خطری برای چشم یا سلامتی ندارد. فقط کافی است مکان مناسبی انتخاب کنید، چند ساعت زمان بگذارید و این شگفتی آسمانی را با چشم‌های خود تجربه کنید.
