پنج‌شنبه‌شب، ساعاتی پیش از آن‌که «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا، مذاکرات تجاری با کانادا را به‌طور ناگهانی متوقف کند، فضای سیاسی و اقتصادی کشور پرتنش بود. نخست‌وزیران استانی بر سر این موضوع اختلاف داشتند که کدام صنایع باید در اولویت حمایت قرار گیرند؛ چرا که تأثیر تعرفه های آمریکا بر اقتصاد کانادا هر روز آشکارتر می‌شد. هم‌زمان، روابط تجاری کانادا و چین نیز با اعمال تعرفه‌های متقابل وارد مرحله‌ای حساس شد و نگرانی‌ها درباره آینده صادرات و مشاغل کلیدی کشور افزایش یافت؛ بحرانی که نه‌تنها اقتصاد، بلکه اتحاد میان استان‌ها را نیز به چالش کشید.
در حالی‌که صنعت خودروسازی انتاریو در برابر صنعت کانولای دشت‌های غربی قرار گرفته بود و بریتیش کلمبیا نگران کم‌توجهی دولت فدرال به بخش چوب و الوار بود، تیم موسوم به «تیم کانادا» بیش از هر زمان دیگری دچار چنددستگی شده بود. اقدامات اخیر ترامپ اگرچه در کوتاه‌مدت باعث ایجاد جبهه‌ای متحدتر میان استان‌ها شد، اما با تداوم تعرفه‌ها، شکاف‌ها و تنش‌های پنهان همچنان پابرجا ماند.
در چنین شرایطی، تأثیر تعرفه های آمریکا بر اقتصاد کانادا بیش از پیش خود را نشان می‌دهد و بحث درباره‌ی مسیر آینده‌ی تجارت خارجی کشور بالا گرفته است. این در حالی است که روابط تجاری کانادا و چین نیز وارد مرحله‌ای حساس شده و دولت فدرال تلاش می‌کند با ایجاد توازن میان دو قدرت اقتصادی، از آسیب بیشتر به صنایع کلیدی کشور جلوگیری کند.
در ادامه، نگاهی داریم به صنایعی که در هر استان بیشترین آسیب را از تعرفه‌ها دیده‌اند، و به واکنش نخست‌وزیران استانی در برابر این بحران تجاری گسترده.
بریتیش کلمبیا
نخست‌وزیر بریتیش کلمبیا، «دیوید ایبی»، اوایل ماه جاری زمانی خبرساز شد که گفت دولت فدرال به صنعت چوب و الوار اولویت نمی‌دهد. ایبی در یک نشست خبری در ۱۴ اکتبر گفت: «وقتی شغل کارگران فولاد در انتاریو به خطر می‌افتد، با آن مثل یک وضعیت اضطراری ملی برخورد می‌شود که درست هم هست. آنچه امروز ما درخواست می‌کنیم این است که همان احساس فوریت برای بخش جنگل‌داری در این کشور هم وجود داشته باشد.» او این اظهارات را پس از آن بیان کرد که دولت ترامپ تعرفه‌های چوب و الوار را ۱۰ درصد دیگر افزایش داد و آن را به تعرفه‌ی ۳۵ درصدی پیشین افزود.
به گفته‌ی «تریور تومب»، استاد اقتصاد در دانشگاه کلگری، اگرچه بزرگترین صادرات بریتیش کلمبیا به ایالات متحده انرژی و مواد معدنی خام است، اما محصولات چوبی «در جایگاه دوم و بسیار نزدیک» قرار دارند. بر اساس آمار شورای تجارت چوب بریتیش کلمبیا، صنعت جنگل‌داری از بیش از ۱۰۰ هزار شغل در این استان حمایت می‌کند.
آلبرتا
نفت و گاز بدون تردید بزرگترین و حیاتی‌ترین صنعت آلبرتا است. تنها در سال گذشته، فرآورده‌های نفتی بیش از ۸۱ درصد از کل صادرات این استان به ایالات متحده را تشکیل دادند.
به گفته‌ی «تریور تومب»، استاد اقتصاد در دانشگاه کلگری، هرچند صنعت انرژی تاکنون از شدیدترین تعرفه‌های مستقیم آمریکا در امان مانده، اما همچنان از پیامدهای غیرمستقیم سیاست‌های تجاری واشنگتن آسیب می‌بیند. او توضیح می‌دهد: «سیاست تجاری آمریکا در قبال سایر کشورها گسترده‌تر شده است. همین مسئله رشد اقتصادی جهانی را کند کرده است؛ نتیجه‌ی آن کاهش تقاضا برای انرژی و افت قیمت نفت است.»
این شرایط نشان می‌دهد که تأثیر تعرفه های آمریکا بر اقتصاد کانادا تنها محدود به بخش‌های تولیدی نیست و بازار انرژی را نیز به چالش کشیده است. بر اساس گزارش مالی سه‌ماهه‌ی نخست سال ۲۰۲۵، درآمد آلبرتا از منابع تجدیدناپذیر حدود ۱.۴ میلیارد دلار کمتر از پیش‌بینی بودجه‌ای برآورد شده است. این رقم عمدتاً به دلیل افت قیمت نفت خام و افزایش ارزش دلار کانادا ایجاد شده است.
ساسکاچوان
تعرفه‌های چین بر محصولات کشاورزی کانادا باعث نگرانی جدی در اقتصاد ساسکاچوان شده است. در ماه مارس، چین ۱۰۰ درصد تعرفه بر روغن و کنجاله کانولا و در ماه آگوست ۷۵.۸ درصد تعرفه بر دانه‌ی کانولا اعمال کرد. این کشور در سال ۲۰۲۴ دومین شریک بزرگ صادراتی ساسکاچوان بود و از پنج میلیارد دلار صادرات کانولا، روغن، کنجاله و دانه‌ی کانادایی به چین، نیمی از آن سهم این استان بوده است.
سفیر چین، «وانگ دی»، اوایل ماه جاری در گفت‌وگو با شبکه سی‌تی‌وی نیوز اعلام کرد که اگر تعرفه ۱۰۰ درصدی خودروهای برقی چینی از سوی کانادا لغو شود، تعرفه کانولا نیز ادامه خواهد داشت. اتاوا این تعرفه را در سال ۲۰۲۴ وضع کرده بود، اقدامی مشابه که یک ماه پیش از آن توسط ایالات متحده انجام شد. پس از این اظهارات، نخست‌وزیر ساسکاچوان، «اسکات مو»، در شبکه‌ی ایکس از دولت فدرال خواست تا برای حمایت از ۲۰۰ هزار کارگر کانادایی، این توافق را هرچه سریع‌تر نهایی کند.
علاوه بر این، چین ۲۵ درصد تعرفه بر برخی محصولات گوشتی خوک اعمال کرده است. اقدامی که سومین بخش بزرگ کشاورزی ساسکاچوان را هدف قرار داده است. طبق گزارش هیات توسعه‌ی صنعت خوک استان، این صنعت حدود ۱۸ درصد از کل فروش دام ساسکاچوان را تشکیل می‌دهد. درنتیجه تاثیر تعرفه‌ها بر آن می‌تواند پیامدهای گسترده اقتصادی داشته باشد.
این وضعیت نمونه‌ای از چالش‌های پیچیده‌ی روابط تجاری کانادا و چین است که نه‌تنها صادرات، بلکه امنیت شغلی و ثبات اقتصادی استان‌ها را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.
انتاریو
صنعت تولید خودرو این استان با ارزش ۱۱.۶ میلیارد دلار، در معرض تهدیداتی از سمت جنوب مرز قرار دارد. چرا که هم با ایالات متحده به طور عمیق یکپارچه است و هم هدف تعرفه‌های دولت ترامپ قرار گرفته است. هفته‌ی گذشته، ترامپ اعلام کرد که از اول نوامبر، ۲۵ درصد تعرفه بر کامیون‌های متوسط و سنگین وارداتی اعمال خواهد شد.
پس از اعمال تعرفه‌های ترامپ بر کامیون‌های برقی، جنرال موتورز اعلام کرد که تولید ون برقی خود در انتاریو را متوقف خواهد کرد. هفته‌ی پیش از آن، شرکت «استلانتیس» تولید یکی از مدل‌های جیپ خود را از انتاریو به ایالت ایلینوی منتقل کرد.
نخست‌وزیر «داگ فورد» به طور علنی با «اسکات مو» و «وِیب کینوو» درباره‌ی لغو تعرفه خودروهای برقی مخالفت کرد. فورد در تاریخ ۱۴ اکتبر در سخنرانی خود در باشگاه امپایر کانادا گفت: «به هیچ وجه نباید تعرفه‌ها بر چین لغو شود.» درنتیجه همین مسئله باعث تیره‌تر شدن روابط تجاری کانادا و چین شد.
او افزود: «اسکات [مو] با من تماس گرفت و گفت، هی، من باید از استانم محافظت کنم. من این را می‌فهمم. می‌فهمم چرا «وِیب کینوو» و اسکات می‌گویند تعرفه‌ها را بردارید، اما من هم باید همان کار را انجام دهم.»
انتاریو میلیاردها دلار در قالب یارانه‌های دولتی، اعتبارات مالیاتی و سرمایه‌گذاری‌ها به تولید خودروهای برقی اختصاص داده است. طبق تحلیل شرکت TD Economics، تعرفه‌ها به این دلیل اعمال شدند که فناوری ارزان‌تر چین ممکن است جای تولیدات داخلی را بگیرد.
کبک
صنعت تولید، ستون اصلی اقتصاد کبک است و حدود ۸۰ درصد از صادرات استان را تشکیل می‌دهد. تحلیل سپتامبر بانک اسکوشیا نشان می‌دهد که استان‌های کبک و انتاریو بیشترین آسیب را از تعرفه‌های آمریکا خواهند دید و تأثیر تعرفه های آمریکا بر اقتصاد کانادا در این مناطق به وضوح مشهود است.
آلومینیوم، دومین بخش بزرگ اقتصاد کبک پس از صنعت هوافضا، حدود ۱۰ درصد از بازار صادراتی استان را تشکیل می‌دهد و تحت فشار تعرفه‌ها قرار دارد.
بر اساس پیش‌بینی همین گزارش، تولید ناخالص داخلی کبک و انتاریو تا پایان سال ۲۰۲۶ ممکن است حدود ۱.۴ درصد کاهش یابد. بیشترین افت در سطح کانادا که نشان‌دهنده حساسیت بالای این استان‌ها به تغییرات سیاست‌های تجاری آمریکا است.
نیوبرانزویک
صنعت چوب نیوبرانزویک سالانه حدود ۱۵ میلیارد دلار به تولید ناخالص داخلی استان کمک می‌کند. نخست‌وزیر «سوزان هولت» در مصاحبه با شبکه‌ی سی‌بی‌سی گفت که افزایش تعرفه‌های آمریکا بر چوب، «چالشی واقعی» برای استان ایجاد کرده است. همچنین تاثیر منفی بر شغل ساکنان خواهد داشت.
جزیره‌ی پرنس ادوارد
چین در ماه مارس بر واردات محصولات دریایی کانادا نیز تعرفه وضع کرد. همچنین گزارش‌ها نشان می‌دهند که این تعرفه‌ها بر صنعت ۳۷۷ میلیون دلاری محصولات دریایی جزیره‌ی پرنس ادوارد تاثیر گذاشته است.
صدها کارگر موقت خارجی در این جزیره یا اخراج شدند یا ساعات کاری‌شان کاهش یافت. همچنین انجمن فرآوری محصولات دریایی P.E.I. اعلام کرد که تعرفه‌ها یکی از عوامل کندی فعالیت کارخانه‌های فرآوری در استان هستند.
نوا اسکوشیا
صنعت محصولات دریایی در نوا اسکوشیا بخش قابل توجهی از صادرات استان را تشکیل می‌دهد و در سال ۲۰۲۴ مجموعا ۱.۵ میلیارد دلار ارزش داشته است. چین بیش از ۱۰ درصد از ارزش صادرات نوا اسکوشیا را دریافت کرده و دومین کشور بزرگ خریدار صادرات استان است.
نیوفاندلند و لابرادور
شرقی‌ترین استان کانادا نیز به شدت به صادرات محصولات دریایی به چین وابسته است. طبق مطالعه‌ای از RBC، حدود ۹.۱ درصد از صادرات نیوفاندلند و لابرادور مشمول تعرفه‌های چین می‌شوند.
منبع: سی‌بی‌سی
