موزه دیرینه شناسی سلطنتی تایرل آلبرتا میگوید که در اتفاقی نادر، محتویات داخل معده یک گونه تیرانوسور فسیل شده، به شکل اصلی خود حفظ شده است. در سال ۲۰۰۹ و زمانی که دیرینه شناسان آلبرتا این فسیل را در پارک استانی دایناسوری بدلندز پیدا کردند، اهمیت کشف خود را نمیدانستند. سپس سالها طول کشید تا متخصصین تکههایی از سنگها را از استخوانهای فسیلشده جدا کنند.
«دارلا زلنیتسکی»، دانشیار حوزه دیرینه-زیست شناسی دایناسورها در دانشگاه کلگری، میگوید که این دایناسور یک گورگوساروس لیبراتوس جوانِ به خوبی حفظ شده است. وی میگوید: «کلگری مکان بسیار جالبی است و دیرینه شناسان آلبرتا به دنبال فسیلهای ۶۰ میلیون ساله در امتداد دره رودخانه بو هستند.»
فسیل این تیرانوسور در سایت معدن Syncrude در شمال آلبرتا کشف شده است. مطالعه جدید نشان میدهد که گونههای دایناسور مانند خزندگان و پرندگان تخم میگذارند. جمجمه تریسراتوپسی که در کوهپایههای آلبرتا کشف شده است نیز درآینده در موزه سلطنتی تایرل به نمایش گذاشته میشود. محققان رویال تایرل در حال کاوش فسیلهای نخستیهای اولیه ناشناخته قبلی نیز هستند.
او گفت: «خود این نمونه حدود ۷۵.۳ میلیون سال قدمت دارد و زمانی که آن را به موزه بازگرداندند تا آن را تمیز کنند، متوجه شدند که در داخل معده بخشهایی از طعمه حفظ شده است.»
در حالی که تکنسینها در حال تمیز کردن نمونه تیرانوسور بودند، متوجه شدند که استخوانهای انگشت کوچکی از قفسه سینه بالای روده حیوان بیرون زده است. زلنیتسکی میگوید که چالش آنها این بود که مشخص شود آن استخوانها متعلق به چه چیزی هستند.
او گفت: «ما توانستیم استخوانهایی را از کشوهای موزه برداریم و مستقیماً آنها را با هم مقایسه کنیم تا بفهمیم این دایناسور دقیقاً چه گونهای بوده است. معلوم شد که طعمه یک دایناسور پرنده مانند کوچک به نام سیتیپس (elegans) است و در واقع دو جانور هستند که در معده این دایناسور نگهداری میشوند.
«فرانسوا ترین»، متصدی بخش دیرینهاکولوژی دایناسورها در این موزه، میگوید این کشف یک در یک میلیارد اتفاق میافتد. اسکلتهای جوان گورگوساروس بسیار نادر هستند زیرا استخوانها معمولا شکننده هستند و به ندرت حفظ و فسیل میشوند.
برای حفظ محتویات معده، شما واقعاً به یک توالی منحصر به فرد از رویدادها نیاز دارید. اول اینکه نمونه شما باید درست قبل از مرگ چیزی خورده باشد، زیرا ما میدانیم که این حیوانات غذای خود را واقعاً خیلی سریع هضم میکنند. سپس جانور باید خیلی سریع زیر رسوب دفن شود، زیرا در غیر این صورت لاشخورها لاشه را میخورند.
ترین میگوید که این دایناسور فقط پاهای گوشتی دو سیتیپ را خورده است و این فسیلها نیز به خودی خود کمیاب هستند. او گفت: «تا به امروز فقط استخوانهایی از یک پا مشخص بود. اما اکنون ما تمام پای کامل را داریم، بنابراین آنها در واقع کاملترین اسکلتهای سیتیپس هستند که تا کنون کشف شدهاند، زیرا آنها توسط تیرانوسور بلعیده شدهاند.»
یافتهها و مطالعه بعدی انجام شده توسط یک تیم بینالمللی به سرپرستی ترین و زلنیتسکی در مجله Science Advances منتشر شده است.
زلنیتسکی گفت: «ما از همان لحظه اول میدانستیم که این یک کشف بسیار غیرعادی و منحصر به فرد است. بنابراین، برای من، این اتفاق واقعا منحصر به فرد بود زیرا مشاهده این فسیل تنها یک بار در دوران کاری یک فرد رخ میدهد.»
این کشف در مورد چرخه زندگی گورگوساروس که قبلاً در پارک استانی دایناسور و در اکوسیستمی بسیار متفاوت از تیرانوسوروس رکس زندگی میکرد، اطلاعات خوبی را به دیرینه شناسان آلبرتا ارائه میدهد.
زلنیتسکی گفت: «پیرترین تیرانوسور شناخته شده از نظر سن بیولوژیکی ۲۱ یا ۲۲ ساله است و آنها علفخواران بزرگ را شکار میکردند.»
ترین میگوید که نوجوانان پنج تا ده ساله این گونهها از حیوانات بسیار متفاوتی تغذیه میکردند و به همین دلیل، تیرانوزورهای جوان قادر بودند در طول زندگی خود جایگاههای اکولوژیکی مختلفی را اشغال کنند و این احتمالاً کلید موفقیت آنها به عنوان شکارچیان برتر بوده است.
او گفت: «استراتژی شکار آنها در واقع کاملاً با آنچه در بزرگسالان میبینیم متفاوت است. آنها به دنبال گوشتیترین قسمتها میرفتند، استخوانها را بیرون میآوردند و سپس اساساً پاها را میخوردند و بقیه لاشه را بیرون میگذاشتند. در حالی که بزرگسالان بیشتر شبیه تغذیه کنندههای وحشی هستند، آنها فقط هر چیزی را میخورند و استخوانهای خرد شده را قورت میدهند. همه شواهد کامل است، بنابراین میبینیم که آنها واقعاً استراتژیهای تغذیهای متفاوتی دارند.»
زلنیتسکی گفت: «آنچه در حال حاضر داریم، اولین شواهد محکمی است که نشان میدهد تیرانوسورها واقعاً رژیم غذایی خود را تغییر دادهاند. از یک نوجوان حدود ۳۵۰ کیلوگرمی تا بزرگسالان ۲۰۰۰ کیلوگرمی یا بیشتر، آنها عادات متفاوتی داشتهاند، بنابراین این یافته واقعا هیجان انگیز است.»
این نمونه پشت درهای بسته در محوطه کار فنی موزه باقی میماند و برای تعیین اطلاعات بیشتر درباره فسیلهای گورگوساروس و سیتیپ، مطالعات ادامه خواهد داشت و ممکن است در نهایت این یافتهها در گالری عمومی به نمایش گذاشته شود.
- عضویت در کانال تلگرام رسانه هدهد کانادا
- اخبار روز کانادا و اخبار مهاجرت کانادا را در رسانه هدهد دنبال کنید
- هم اکنون شما هم عضو هفته نامه رسانه هدهد کانادا شوید
منبع: سیتیوی