رئیسجمهور ایران، (مسعود پزشکیان)، روز چهارشنبه در مجمع عمومی سازمان ملل ۲۰۲۵ اعلام کرد ایران هیچ قصدی برای ساخت سلاح هستهای ندارد. این سخنان تنها چند روز پیش از آن بیان شد که ممکن است تحریمهای بینالمللی به دلیل برنامهی هستهای تهران دوباره اعمال شوند.
پزشکیان گفت: «اینجا و در برابر مجمع عمومی سازمان ملل بار دیگر اعلام میکنم که ایران هرگز به دنبال ساخت بمب هستهای نبوده و نخواهد بود. ما به دنبال سلاح هستهای نیستیم.»
شمارش معکوس بازگشت تحریمها علیه ایران آغاز شد
مهلت ۳۰ روزه برای بازگرداندن تحریم های سازمان ملل علیه ایران
در ۲۸ آگوست، بریتانیا، فرانسه و آلمان مهلت ۳۰ روزهای را برای بازگرداندن تحریم های سازمان ملل علیه ایران آغاز کردند که در ۲۷ سپتامبر به پایان میرسد. آنها تهران را متهم میکنند که به توافق سال ۲۰۱۵ با قدرتهای جهانی (با هدف جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای) پایبند نبوده است.
قدرتهای اروپایی پیشنهاد کردهاند بازگرداندن تحریم های سازمان ملل علیه ایران را تا شش ماه به تعویق بیندازند تا فرصت برای مذاکرات یک توافق بلندمدت فراهم شود، به شرطی که ایران دسترسی بازرسان هستهای سازمان ملل را دوباره برقرار کند، در مورد ذخایر اورانیوم غنیشده پاسخگو باشد و وارد گفتگو با ایالات متحده شود.
پزشکیان این اقدام قدرتهای اروپایی را «غیرقانونی» توصیف کرد. همچنین در این رابطه گفت این تصمیم به «درخواست ایالات متحده آمریکا» گرفته شده و به معنای «کنار گذاشتن حسن نیت» است.
اختلاف تهران و قدرتهای اروپایی بر سر بازگشت تحریمها
ایالات متحده، متحدان اروپایی آن و اسرائیل، تهران را متهم میکنند که از برنامهی هستهای خود به عنوان پوششی برای تلاش در جهت دستیابی به توانایی تولید سلاح استفاده میکند. ایران میگوید برنامهی هستهایاش صرفا برای مقاصد صلحآمیز است.
پزشکیان گفت: «آنها (سه قدرت اروپایی) با این اقدام، حسن نیت را کنار گذاشتند. آنها تعهدات حقوقی را دور زدند و تلاش کردند اقدامات قانونی و جبرانی ایران را بهعنوان نقضی فاحش جلوه دهند.»
اما با وجود تهدید قریبالوقوعِ تحریم های سازمان ملل علیه ایران و مذاکرات لحظه آخری در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل ۲۰۲۵، اختلافاتی بین تهران و قدرتهای اروپایی بر سر توافقی برای جلوگیری از بازگشت تحریمها باقی مانده است. با این حال، هر دو طرف راه را برای مذاکرات بیشتر باز گذاشتهاند. در حالی که سه قدرت اروپایی میگوید حاکمان مذهبی ایران تاکنون شرایط تعیینشده را برآورده نکردهاند. همچنین تهران اعلام کرده است که هیچ امتیازی نخواهد داد.
رهبر جمهوری اسلامی ایران، که تصمیمگیر نهایی در موضوعات کلیدی مانند سیاست خارجی و برنامهی هستهای ایران است، مذاکرات با ایالات متحده تحت فشار و تهدید را رد کرده است.
ضربالاجل روز شنبه
اگر تهران و سه قدرت اروپایی تا پایان ۲۷ سپتامبر به توافقی برای تمدید مهلت نرسند، تمام تحریمهای سازمان ملل علیه ایران دوباره اعمال خواهد شد. در حالی که اقتصاد کشور همین حالا هم زیر فشار تحریمهای سنگینی که از سال ۲۰۱۸ و پس از خروج دونالد ترامپ از توافق بازگشتهاند، در تنگنا قرار دارد.
فرایند موسوم به «اسنپبک» شامل بازگرداندن تحریم تسلیحاتی، ممنوعیت غنیسازی و بازفرآوری اورانیوم، ممنوعیت فعالیتهای مرتبط با موشکهای بالستیک قادر به حمل کلاهک هستهای، مسدودسازی داراییهای جهانی و ممنوعیت سفر برای افراد و نهادهای ایرانی خواهد بود.
اندکی پس از حملات آمریکا و اسرائیل به سایتهای هستهای ایران در ژوئن، مجلس ایران قانونی را تصویب کرد که همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را به حالت تعلیق درآورد. با این حال، در ۹ سپتامبر توافقی میان ایران و آژانس حاصل شد تا بازرسیها از سر گرفته شود. درنتیجه «رافائل گروسی»، رئیس آژانس، روز سهشنبه اعلام کرد تیمی از بازرسان در راه ایران است. مشروط بر اینکه تهران و سه قدرت اروپایی این هفته به توافقی برای جلوگیری از بازگشت تحریم های سازمان ملل علیه ایران برسند.
منبع: رویترز
