«دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، بار دیگر در یک اقدام جنجالی خواستار خرید گرینلند از دانمارک شده است. این درخواست که پیش‌تر نیز مطرح شده بود، اکنون در کنار ادعاهای تازه درباره کانادا و کانال پاناما، واکنش‌های گسترده‌ای را به دنبال داشته است.
«ترامپ» در بیانیه‌ای اعلام کرد که مالکیت گرینلند برای امنیت ملی و آزادی جهانی ضروری است. این اظهارات با واکنش شدید مقامات گرینلند و دانمارک مواجه شده است. در حالی که این جزیره از نظر منابع طبیعی و موقعیت جغرافیایی اهمیت بالایی دارد، اما دانمارک و گرینلند تأکید کرده‌اند که «گرینلند فروشی نیست.»
چرا گرینلند برای ترامپ اهمیت دارد؟
گرینلند، بزرگترین جزیره جهان، بین اقیانوس‌های اطلس و شمالگان قرار دارد و ۸۰ درصد آن با یخ پوشیده شده است. این منطقه به دلیل موقعیت استراتژیک و منابع طبیعی، توجه بسیاری از کشورها را به خود جلب کرده است.
از سوی دیگر، گرینلند میزبان یک پایگاه نظامی بزرگ آمریکا است که نقشی کلیدی در امنیت ملی این کشور ایفا می‌کند. این پایگاه به دلیل نزدیکی به قطب شمال، برای ردیابی موشک‌های بالستیک و فعالیت‌های نظامی سایر کشورها بسیار مهم است.
علاوه بر این، منابع طبیعی مانند نفت، گاز و مواد معدنی موجود در گرینلند، جذابیت اقتصادی این جزیره را افزایش داده است.
ترامپ در بیانیه خود تأکید کرد: «مالکیت گرینلند می‌تواند امنیت ملی آمریکا را تقویت کند. همچنین دسترسی به منابع حیاتی را تضمین نماید.» با این حال، «موت بورپ اگده»، نخست‌وزیر گرینلند، در پاسخ اعلام کرد: «گرینلند متعلق به مردم گرینلند است و برای فروش نخواهد بود.»
جنبه‌های دیپلماتیک و اقتصادی کانال پاناما
ترامپ در کنار ادعای خرید گرینلند، انتقاداتی را درباره مدیریت کانال پاناما مطرح کرده است. این کانال که یکی از مهم‌ترین مسیرهای حمل‌ونقل دریایی جهان است، توسط آمریکا ساخته شده است. همچنین تا سال ۱۹۹۹ تحت کنترل این کشور بود. با این حال، طی توافق‌نامه‌ای در دوران ریاست‌جمهوری «جیمی کارتر»، کانال به پاناما واگذار شد.
ترامپ در سخنانی اعلام کرد: «اگر اصول اخلاقی و قانونی رعایت نشود، ما خواستار بازگشت کانال پاناما به مالکیت آمریکا هستیم.» این اظهارات با واکنش شدید مقامات پاناما همراه شد. رئیس‌جمهور پاناما تأکید کرد که «کانال پاناما متعلق به پاناما است و خواهد ماند.»
با این حال، مشکلاتی نظیر افزایش هزینه‌های عبور کشتی‌ها و کاهش ظرفیت به دلیل خشکسالی‌های اخیر، اهمیت اقتصادی و سیاسی این کانال را بیش از پیش آشکار کرده است. به گفته کارشناسان، ترامپ با چنین اظهاراتی در تلاش است تا پاناما را تحت فشار قرار دهد و امتیازاتی کسب کند.
ترامپ و ادعاهای بحث‌برانگیز درباره کانادا
ترامپ علاوه بر ادعای مالکیت بر گرینلند و کانال پاناما، با اظهارات جنجالی درباره کانادا، بار دیگر توجه‌ها را به خود جلب کرده است. او پیشنهاد کرد که کانادا به ایالت پنجاه‌ویکم آمریکا تبدیل شود. حتی جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، را «فرماندار ایالت بزرگ کانادا» خطاب کرد.
ترودو این اظهارات را شوخی تلقی کرده است. اما کارشناسان معتقدند که ترامپ از این اظهارات برای تحت فشار قرار دادن کانادا در مذاکرات تجاری استفاده می‌کند. اخیراً ترامپ تهدید کرده است که تعرفه ۲۵ درصدی بر کالاهای کانادایی اعمال خواهد کرد.
«استفان فارنسورث»، استاد علوم سیاسی، می‌گوید: «ترامپ با این اظهارات تلاش دارد کانادا را در موضوعات تجاری و امنیتی تحت فشار قرار دهد. هدف او ایجاد اهرم فشاری است که بتواند از آن برای کسب امتیازات بیشتر استفاده کند.»
تحلیل نهایی؛ استراتژی ترامپ چیست؟
ترامپ بار دیگر با اظهارات جنجالی و اقدامات غیرمتعارف، سیاست خارجی آمریکا را به چالش کشیده است. به نظر می‌رسد او با مطرح کردن پیشنهادات بحث‌برانگیز، به دنبال ایجاد اهرم فشار در مذاکرات دیپلماتیک و اقتصادی است.
اگرچه گرینلند و کانال پاناما هدف اصلی این اظهارات هستند، اما هدف نهایی ترامپ ممکن است کسب امتیازات در حوزه‌های دیگر باشد.
در عین حال، واکنش‌های شدید مقامات گرینلند، دانمارک و پاناما نشان می‌دهد که چنین رویکردهایی می‌تواند روابط دیپلماتیک آمریکا را با چالش‌های جدی مواجه کند. با این حال، ترامپ همچنان بر راهبردهای خود اصرار دارد. همچنین تلاش می‌کند دستاوردهایی در عرصه بین‌المللی به دست آورد.
ایالت پنجاه‌ویکم آمریکا؟ واکنش کانادایی‌ها به اظهارات ترامپ
منبع: سی‌تی‌وی
