پزشکان چینی برای اولین بار موفق به پیوند ریه خوک به انسان شدند؛ گامی تاریخی در درمان بحران کمبود عضو.
در اتاقی آرام در بیمارستان «دانشگاه پزشکی گوانگژو»، بدن بی‌جان مردی ۳۹ ساله که دچار مرگ مغزی شده بود، صحنه‌ای تاریخی در علم پزشکی رقم زد. پزشکان چینی در اقدامی بی‌سابقه، موفق به پیوند ریه خوک به انسان شدند. این ریه که محصول شرکت «کلون‌ارگان بیوتکنولوژی» بود، به مدت ۹ روز بدون پس‌زدگی شدید سیستم ایمنی بدن بیمار کار کرد تا زمانی که خانواده وی درخواست توقف آزمایش را دادند. این موفقیت یک رکورد جدید در دنیای پزشکی ثبت کرد. همچنین به عنوان اولین گام موفق در مسیر دشوار پیوند ریه از حیوانات به انسان، امیدها برای آینده درمان بیماری‌ها را افزایش داد.
پیوند اعضای بدن حیوانات به انسان
سابقه تلاش برای پیوند اعضای حیوان به انسان، که به آن «زنوترانسپلنتیشن» می‌گویند، به بیش از یک قرن پیش بازمی‌گردد. اولین اقدامات در این زمینه، از جمله پیوند کلیه خوک و میمون در دهه ۱۹۰۰ توسط جراحان اروپایی، به دلیل واکنش شدید بدن و محدودیت‌های علمی با شکست کامل روبرو شد. این ناکامی‌ها باعث شد تا تحقیقات در این حوزه برای سال‌ها متوقف شود.
نقطه عطف این ماجرا، معرفی فناوری ویرایش ژن «کریسپر» در سال ۲۰۱۲ بود که راه را برای تلاش‌های جدید هموار کرد. پس از آن، جهان شاهد پیوندهای مهمی همچون قلب خوک به «دیوید بنت» در آمریکا و کبد خوک در چین بود. با این وجود، ریه به دلیل آسیب‌پذیری بالا در برابر عوامل بیماری‌زای موجود در هوا، همچنان یکی از پیچیده‌ترین و پرریسک‌ترین اعضا برای پیوند محسوب می‌شود.
چگونه کلون‌ارگان ریه خوک را برای بدن انسان آماده کرد؟
برای آماده‌سازی پیوند تاریخی ریه خوک به انسان ، شرکت «کلون‌ارگان» دست به یک جراحی ژنتیکی دقیق زد. دانشمندان این شرکت با استفاده از فناوری «کریسپر»، سه ژن انسانی را در «دی‌ان‌ای» خوک اهداکننده کاشتند و همزمان سه ژن خوکی را که باعث پس زدن عضو می‌شوند، خاموش کردند. این خوک ۷۰ کیلوگرمی در شرایطی کاملاً ایزوله و استریل پرورش یافت تا از هرگونه آلودگی در امان بماند.
عمل جراحی در ۱۵ مه ۲۰۲۴ انجام شد. همچنین نتایج شگفت‌انگیز آن در مجله معتبر «نیچر مدیسین» به چاپ رسید. به گفته جراح «شین شو»، یکی از اعضای اصلی تیم، اگرچه بدن بیمار در روز سوم نوعی واکنش دفاعی از خود نشان داد، اما پزشکان توانستند با دارو آن را کنترل کنند. درنتیجه از خطرناک‌ترین نوع پس‌زدگی، یعنی «پس‌زدن فوق حاد»، جلوگیری کنند. البته او اشاره کرد که عواملی مانند عملکرد همزمان ریه دیگر بیمار و سابقه خونریزی مغزی شدید، می‌توانستند بر نتیجه نهایی این آزمایش پیچیده تأثیر بگذارند.
پیوند موفق ریه خوک به انسان
موفقیت پیوند ریه خوک به انسان بازتاب گسترده‌ای در میان متخصصان بین‌المللی داشت. دکتر «پابلو رامیرز»، یک جراح اسپانیایی، این رویداد را به عنوان اولین مدرک مستند از عملکرد پایدار ریه یک خوک اصلاح ژنتیکی شده در بدن انسان ارزیابی کرد. به گفته او، این پیشرفت یک گام راهبردی است که به طراحی دقیق‌تر اصلاحات ژنتیکی در آینده کمک خواهد کرد. همچنین امیدی تازه برای بیمارانی است که در لیست‌های طولانی انتظار پیوند قرار دارند.
این موفقیت نام چین را در خط مقدم این دانش پیشرفته قرار داد. همچنین به تمام دنیا نشان داد که شاید بتوان بحران کمبود عضو را از این راه حل کرد. محققان چینی حالا برنامه‌های بلندپروازانه‌تری دارند. آنها می‌خواهند آزمایش‌های بعدی را با پیوند دو ریه انجام دهند. همچنین به دنبال داروهای بهتری برای جلوگیری از پس زدن عضو بگردند.
هنوز راه درازی در پیش است و چالش‌های زیادی باقی مانده است. اما این اتفاق می‌تواند سرآغاز انقلابی بزرگ در علم پزشکی باشد. همچنین در آینده‌ای نه چندان دور، ریه‌های حیوانی به یک گزینه درمانی واقعی برای بیماران تبدیل شوند.
منبع: scientificamerican
