بیش از یک تُن متامفتامین در دو عملیات بزرگ توقیف در تاریخ نیوزیلند کشف شد؛ هر دو محموله از کانادا ارسال شده بودند. این مواد مخدر در ظرف‌های شربت افرا و آبجو پنهان شده بودند. با این حال، طبق تحقیقات اختصاصی W5 و IJF، پلیس کانادا تاکنون هیچ فردی را به اتهام قاچاق مفتامین از کانادا به نیوزیلند متهم نکرده است؛ موضوعی که پرسش‌های مهمی را درباره‌ی عملکرد مقامات کانادایی در جلوگیری از انتقال متامفتامین به کشورهایی مانند نیوزیلند برانگیخته است.
در ژانویه‌ی ۲۰۲۳، مأموران گمرک نیوزیلند موفق شدند ۷۱۳ کیلوگرم متامفتامین مایع را که در بطری‌های شربت افرا پنهان شده و از کانادا صادر شده بود، توقیف کنند. این محموله بخشی از شبکه‌ی گسترده‌ی قاچاق مفتامین از کانادا به نیوزیلند بود.
در ماه‌های پس از این کشف، پلیس نیوزیلند شش مرد را در ارتباط با این پرونده دستگیر کرد. ارزش خیابانی این محموله حدود ۲۵۰ میلیون دلار نیوزیلند (بیش از ۲۰۰ میلیون دلار آمریکا) برآورد شد و به‌عنوان بزرگترین توقیف مواد مخدر در مرزهای کشور، به‌ویژه از مسیر حمل‌ونقل دریایی، شناخته می‌شود.
مرگ آیدن و آغاز تحقیقات
در مارس ۲۰۲۳، مرگ تراژیک «آیدن ساگالا»، جوان ۲۱ ساله اهل اوکلند، به نقطه‌ی آغاز یکی از گسترده‌ترین تحقیقات مواد مخدر در تاریخ نیوزیلند تبدیل شد. ساگالا پس از نوشیدن تصادفی متامفتامین مایع خالص که در قوطی‌های آبجو با برچسب جعلی «هانی بیر» پنهان شده و از کانادا صادر شده بود، جان خود را از دست داد.
رئیس او، «هیماتجیت (جیمی) کالون»، در محل کار جعبه‌هایی از این آبجو را میان کارکنان توزیع کرده بود و چند قوطی نیز به ساگالا داده بود. ساگالا نمی‌دانست که «هانی بیر» در واقع یک برند واقعی نیست و کالون در یک شبکه‌ی گسترده‌ی قاچاق مفتامین از کانادا به نیوزیلند فعالیت دارد. کالون در این شبکه مسئولیت تبلور و آماده‌سازی متامفتامین مایع برای فروش را بر عهده داشت.
در زمان خلاص شدن از شر آبجوهای اضافی، کالون به اشتباه جعبه‌ای را به ساگالا داد که هنوز قوطی‌های حاوی متامفتامین مایع در آن قرار داشت. ساگالا بدون آگاهی از خطر، از یکی از همان قوطی‌ها نوشید و ساعاتی بعد جان باخت.
او هنگام مرگ با خواهرش، «آنجلا ساگالا»، زندگی می‌کرد. آنجلا در گفت‌وگویی با «ایوری هاینس» از برنامه‌ی W5 گفت: «او همه چیز ما بود؛ روح خانه‌مان. همیشه لبخند بر لب داشت و حال خوبش را به دیگران منتقل می‌کرد. برادرم قهرمان است، چون مرگ او باعث شد پلیس به این ماجرا پی ببرد. اگر او نمی‌مُرد، قاچاق مفتامین از کانادا به نیوزیلند هنوز هم ادامه داشت.»
کشف بزرگترین انبار قاچاق مفتامین از کانادا به نیوزیلند
پس از مرگ آیدن ساگالا، پلیس نیوزیلند به انباری در اوکلند یورش برد؛ محلی که در تصاویر دوربین مداربسته، هیماتجیت کالون در حال خارج کردن جعبه‌های آبجوی جعلی «هانی بیر» از آن دیده می‌شد. در جریان این بازرسی، مأموران پالت‌هایی بلند از قوطی‌های آبجو را پیدا کردند؛ حدود ۲۹ هزار قوطی از این نوشیدنی از تورنتو، کانادا به نیوزیلند ارسال شده بود که بیشترشان واقعاً حاوی آبجو بودند. اما بخشی از آن برای پنهان کردن متامفتامین مایع در قالب بسته‌های تجاری استفاده شده بود.
پلیس همچنین محموله‌هایی از کامبوچا از آمریکا، آب نارگیل از هند و جعبه‌های دیگری از آبجو از تورنتو کشف کرد. محموله‌هایی که همگی در پوشش واردات قانونی، برای قاچاق مفتامین از کانادا به نیوزیلند مورد استفاده قرار گرفته بودند.
به گفته‌ی مأموران، کف انبار از بلورهای متامفتامین پوشیده شده بود. ذرات سفید و کریستالی روی قوطی‌های خالی آبجو، کف زمین و حتی در حمام دیده می‌شدند.
در جریان عملیاتی که با نام «پروژه لاوندر» شناخته شد، پلیس نیوزیلند در مجموع ۷۴۷ کیلوگرم متامفتامین را توقیف کرد. محموله‌ای که بخش عمده‌ای از آن در همین انبار نگهداری می‌شد. این کشف، به‌عنوان بزرگترین توقیف یک‌باره مواد مخدر در تاریخ نیوزیلند ثبت شد.
محکومیت اعضای شبکه قاچاق مفتامین از کانادا به نیوزیلند
«کالون» به اتهام قتل غیرعمد در مرگ آیدن ساگالا و نگهداری متامفتامین مایع با قصد توزیع، به ۲۱ سال زندان محکوم شد.
متهم دوم، «بالتج سینگ» – تاجر سرشناس اوکلندی و از خانواده‌ای معتبر در هند نیز به اداره و هدایت عملیات واردات و قاچاق مفتامین از کانادا به نیوزیلند متهم شد. او به جرم واردات متامفتامین، نگهداری متامفتامین با قصد توزیع، واردات افدرین و نگهداری کوکائین به ۲۲ سال زندان محکوم گردید.
در ادامه، پلیس نیوزیلند اعلام کرد که ملکی به ارزش تقریبی ۳۶ میلیون دلار نیوزیلند (حدود ۳۰ میلیون دلار آمریکا) را توقیف کرده است. این ملک با فعالیت‌های مالی و عملیات توزیع متامفتامین در چارچوب پروژه لاوندر مرتبط بوده است.
مصاحبه جنجالی با پلیس فدرال کانادا
در یک مصاحبه‌ی نادر، «ماتیو برتراند»، رئیس ارشد و مدیرکل برنامه‌ی ملی جرایم سازمان‌یافته‌ی پلیس فدرال کانادا (RCMP)، در گفت‌وگویی با «ایوری هاینس» از برنامه‌ی W5 به پرسش‌هایی درباره‌ی اقدامات این نهاد در مقابله با قاچاق مفتامین از کانادا به نیوزیلند پاسخ داد.
در آغاز گفت‌وگو، هاینس یادآور شد: «بزرگترین کشفیات متامفتامین در تاریخ نیوزیلند هر دو از کانادا ارسال شده‌اند. یکی در شربت افرا و دیگری در آبجوی جعلی هانی بیر. آیا در کانادا کسی به خاطر ارسال این محموله‌ها بازداشت یا متهم شده است؟»
برتراند در پاسخ گفت: «نمی‌توانم در این باره صحبت کنم. این مسئله بسیار جدی است که چنین محموله‌هایی از کانادا عبور کرده‌اند. اما RCMP در این پرونده‌ها دخالتی نداشته است.»
هاینس: «چرا RCMP در موضوع قاچاق مفتامین از کانادا به نیوزیلند دخالت نداشت؟»
برتراند: «عوامل زیادی وجود دارد که هنگام تعیین اینکه کدام نهاد برای یک تحقیقات خاص مناسب‌تر است، در نظر گرفته می‌شوند. بنابراین، در این پرونده‌ها، این RCMP نبود که وارد می‌شد و به همین دلیل نهاد دیگری بهتر قادر به پاسخگویی بوده است.»
هاینس: «آن نهاد چه کسی بود؟»
برتراند: «مطمئن نیستم، با آن پرونده آشنا نیستم.»
تغییر موضع پلیس فدرال کانادا درباره قاچاق متامفتامین به نیوزیلند
در گفت‌وگوی بعدی با برنامه‌ی W5، موضع پلیس فدرال کانادا (RCMP) به‌طور کامل تغییر کرد. سخنگوی RCMP تأیید کرد که این نهاد در واقع در بخش کاناداییِ تحقیقات مربوط به آبجوی جعلی «هانی بیر»، که برای قاچاق متامفتامین از کانادا به نیوزیلند استفاده شده بود دخالت داشته است.
طبق بیانیه‌ای که از طریق ایمیل به شبکه‌ی سی‌تی‌وی نیوز ارسال شد، RCMP اعلام کرد: «پلیس فدرال کانادا گزارش‌های اطلاعاتی از پلیس نیوزیلند (NZP) دریافت کرده و تحقیقات مربوطه را انجام داده است. RCMP در زمینه‌ی اشتراک‌گذاری اطلاعات، هماهنگی‌های بین‌المللی، بررسی سوابق کیفری، تحلیل شبکه‌های قاچاق، همکاری با افسر رابط هدف‌گیری CBSA و ارتباط با بخش بین‌الملل مشارکت داشته است.»
با این حال، سخنگوی RCMP تأیید کرد که هیچ فردی در کانادا به اتهام صادرات متامفتامینی که منجر به مرگ آیدن ساگالا شد، متهم نشده است. او همچنین گفت جزئیات بیشتری درباره‌ی محتوای تحقیقات یا دلیل عدم صدور اتهام ارائه نخواهد شد.
RCMP هرگونه پرسش بیشتر درباره‌ی صادرات و قاچاق متامفتامین از کانادا به نیوزیلند را به پلیس نیوزیلند ارجاع داده است.
سرنخ‌هایی از شرکت کانادایی در پرونده قاچاق متامفتامین
بر اساس اسناد دادگاهی که توسط برنامه‌ی W5 به دست آمده، ردپای افرادی که مسئول ارسال محموله‌های متامفتامین از کانادا به نیوزیلند بودند، شناسایی شده است. این اسناد نشان می‌دهند که شرکت کانادایی Petrichor Beverages Inc. مسئول ارسال آبجوی جعلی «هانی بیر» بوده است. همان محموله‌ای که برای پنهان‌سازی متامفتامین مایع در پوشش صادرات نوشیدنی استفاده می‌شد.
ردپای شرکت Petrichor Beverages در اسناد دادگاه نیوزیلند
در این مدارک، نام و نشانی فردی به نام «عزیزدیپ سینگ سندو» در شهر سوری، بریتیش کلمبیا ذکر شده بود. تحقیقات مشترک W5 و IJF در اسناد شرکتی کانادا و سوابق حمل‌ونقل نیز تأیید کرد که شرکت Petrichor تحت مدیریت همین فرد و در همان آدرس فعالیت داشته است.
هنگامی که خبرنگار «ایوری هاینس» از خانه‌ی مورد نظر در سوری بازدید کرد، ساکنان فعلی تأیید کردند که فردی به نام عزیزدیپ پیش‌تر در زیرزمین این خانه زندگی می‌کرده اما مدتی است نقل مکان کرده است.
اسناد رسمی نشان می‌دهند که شرکت Petrichor Beverages Inc. در سال ۲۰۲۱ تأسیس شده بود، تنها یک سال پیش از آغاز صادرات به نیوزیلند و در مدت فعالیت کوتاه خود هیچ کالای دیگری صادر نکرده است. دولت فدرال کانادا نیز این شرکت را در سال ۲۰۲۴ به دلیل «عدم رعایت مقررات» منحل کرد.
انکار ارتباط با پرونده قاچاق؛ سکوت و ناپدید شدن عزیزدیپ سندو
در اسناد شرکتی، شماره تلفن همراهی برای سندو ثبت شده بود. زمانی که هاینس با او تماس گرفت، سندو هرگونه ارتباط با شرکت Petrichor یا دخالت در ارسال آبجو و قاچاق متامفتامین از کانادا به نیوزیلند را انکار کرد. همچنین خود را یک راننده کامیون معرفی نمود. او همچنین گفت که پلیس فدرال کانادا (RCMP) هرگز با او تماس نگرفته است.
سندو تأیید کرد که در گذشته در همان آدرسی که در اسناد دادگاه نیوزیلند آمده زندگی می‌کرده است. اما اکنون ساکن شهر دلتا (Delta) در بریتیش کلمبیا است. او از خبرنگار خواست پیگیری‌ها از طریق ایمیل انجام شود، اما به پیام‌ها پاسخی نداد. پس از تماس تلفنی هاینس، شماره‌ی خبرنگار مسدود شد، عکس پروفایل واتس‌اپ سندو حذف و تنظیمات امنیتی حساب فیسبوکش تغییر یافت. همان صفحه‌ای که در آن جمله‌ی بحث‌برانگیز «تا وقتی دستگیر نشوی، هیچ چیز غیرقانونی نیست» نوشته شده است.
اسناد مالکیت زمین نیز نشان می‌دهند که فردی به نام عزیزدیپ سینگ سندو مالک خانه‌ای در دلتا، بریتیش کلمبیا است. ارزش این ملک حدود ۱.۳ میلیون دلار برآورد می‌شود. همچنین در مارس ۲۰۲۳، یعنی همان ماهی که آیدن ساگالا جان باخت، خریداری شده است.
به گفته‌ی هاینس، او چندین بار به خانه‌ی سندو در دلتا مراجعه کرده، اما در هیچ‌یک از دفعات پاسخی دریافت نکرده است.
خانواده‌ی سالاگا: چرا کسی در کانادا پاسخگو نیست؟
دو سال و نیم پس از مرگ ساگالا، خواهرش، آنجلا، هنوز باور ندارد که کسی در کانادا مسئول شناخته نشده است.
آنجلا گفت: «واقعا شوکه‌کننده است. فقط شنیدن این موضوع باعث می‌شود عصبانی‌تر شوم. اگر پلیس ما همه چیز را برای انتقال اطلاعات به کانادا انجام داده باید اقدامات بیشتری صورت گیرد.»
این بخش دوم از یک مجموعه‌ی چهار قسمتی است که همکاری بین W5 و بنیاد روزنامه‌نگاری تحقیقی (IJF) درباره‌ی نقش کانادا به عنوان قاچاق مفتامین از کانادا به نیوزیلند را بررسی می‌کند. در بخش سوم، ردپای کارتل‌ها در کانادا بررسی خواهد شد.
منبع: سی‌تی‌وی
