سرطان پانکراس یا لوزالمعده، بنا بر گزارش «انجمن سرطان آمریکا»، با نرخ بقای پنج‌ساله تنها ۱۳ درصد، یکی از مرگبارترین انواع سرطان محسوب می‌شود. این بیماری معمولاً بدون بروز علائم، آشکار پیشرفت می‌کند و اغلب در مراحل پیشرفته، زمانی که سرطان به سایر بخش‌های بدن گسترش یافته است، شناسایی می‌شود. هرچند روش‌هایی مانند جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی می‌توانند طول عمر بیماران را افزایش دهند، اما به ندرت منجر به درمان کامل می‌شوند.
در این میان، پژوهشگران دانشگاه «کیس وسترن رزرو» و «کلینیک کلیولند» موفق به ساخت واکسن سرطان پانکراس شده‌اند که در آزمایش‌های پیش‌بالینی نتایج خیره‌کننده‌ای به همراه داشته است. به گفته محققان، این واکسن موفق شده است تومورهای سرطانی را به‌طور کامل از بین ببرد. همچنین در عین حال، توانایی جلوگیری از شکل‌گیری مجدد آن‌ها را نیز نشان داده است.
جدیدترین واکسن سرطان؛ آیا درمان همه‌جانبه سرطان ممکن شد؟
واکسن سرطان پانکراس
«ژنگ رانگ زی‌آر لو»، استاد مهندسی پزشکی، با اشاره به ماهیت بسیار تهاجمی سرطان پانکراس می‌گوید: «اینکه روش ما توانسته چنین نتایج چشمگیری به همراه داشته باشد، واقعاً شگفت‌انگیز است.» به گفته او، بیش از نیمی از مدل‌های آزمایش‌شده چند ماه پس از درمان، کاملاً عاری از سرطان بودند. نتیجه‌ای که تاکنون سابقه نداشته است.
واکسن سرطان پانکراس با بهره‌گیری از نانوذرات حامل آنتی‌ژن‌های اختصاصی، طراحی شده است. آنتی‌ژن‌ها به‌عنوان نشانگرهایی عمل می‌کنند که سیستم ایمنی بدن را برای شناسایی و نابودی سلول‌های سرطانی فعال می‌سازند.
«لی لی وانگ»، ایمونولوژیست و دانشیار پزشکی مولکولی، در این باره می‌گوید: «این فناوری می‌تواند انقلابی در حوزه مراقبت‌های بالینی ایجاد کند. واکسن ما موفق شده «سلول‌های T» واکنش‌دهنده به تومور را فعال کند. سلول‌هایی که معمولاً تعداد کمی دارند و به‌تنهایی قادر به مهار رشد ومقابله با آن تومور نیستند.»
آینده درمان سرطان پانکراس
«ژنگ رانگ زی‌آر لو»، بیش از بیست سال از فعالیت علمی خود را صرف پژوهش بر روی نانوذرات لیپیدی کرده است. ذراتی که به دلیل سازگاری بالای خود با بافت‌های زنده، گزینه‌ای ایده‌آل برای انتقال دارو و ساخت واکسن به شمار می‌روند.
پیشرفت‌های تازه در طراحی واکسن سرطان پانکراس، امید تازه‌ای برای درمان بیماران مبتلا به «آدنوکارسینوم داکتال پانکراس» یا «PDAC» ایجاد کرده است. این نوع سرطان با جهش‌های ژنتیکی متعدد شناخته می‌شود. موضوعی که توسعه واکسن را با چالش‌هایی همراه کرده است. با این حال، پژوهشگران موفق شده‌اند تا آنتی‌ژن‌هایی را طراحی کنند که رایج‌ترین انکوژن‌های جهش‌یافته را هدف قرار می‌دهند. همچنین پاسخ ایمنی گسترده‌ای علیه سلول‌های سرطانی ایجاد می‌کنند. این واکسن در سه مرحله تزریق می‌شود و برخلاف درمان‌های کاملاً شخصی‌سازی‌شده که فقط برای یک نفر قابل استفاده است، برای گروه بزرگی از بیماران قابل استفاده خواهد بود.
بازسازی حافظه ایمنی بدن؛ گامی مؤثر در پیشگیری از سرطان
پژوهشگران در تلاش‌اند تا اثربخشی واکسن سرطان پانکراس را با ترکیب آن با مهارکننده‌های وارسی ایمنی افزایش دهند. ترکیباتی که از غیرفعال‌سازی سلول‌های ایمنی توسط تومورها جلوگیری کرده و پیش‌تر در درمان انواع مختلفی از سرطان‌ها موفق عمل کرده‌اند.
به گفته «لو»، اگر بتوان حافظه ایمنی ناشی از واکسن سرطان پانکراس را در بدن بیماران بازسازی کرد، می‌توان با تومور مقابله کرد. همچنین می‌توان از شکل‌گیری آن نیز جلوگیری نمود. به همین دلیل، این واکسن‌ها ظرفیت درمانی و پیشگیرانه را هم‌زمان در خود جای داده‌اند.
چشم‌اندازی نو در درمان سرطان پانکراس
پژوهشگران دانشگاه «کیس وسترن رزرو» و «کلینیک کلیولند» موفق به توسعه واکسنی شده‌اند که می‌تواند چشم‌انداز درمان سرطان پانکراس را متحول کند. این واکسن در مدل‌های پیش‌بالینی نه‌تنها تومورها را به طور کامل از بین برده، بلکه پتانسیل پیشگیری از بروز بیماری را نیز نشان داده است؛ خبری که بیماران و خانواده‌هایشان را امیدوار می‌کند.
در ادامه، تیم تحقیقاتی قصد دارد تا پیش از ورود به کارآزمایی‌های بالینی، آزمایش‌های گسترده‌تری روی مدل‌های مختلف انجام دهد تا ایمنی و اثربخشی واکسن به دقت ارزیابی شود. همچنین، همکاری نزدیک با صنعت دارو نیز برای تسریع مسیر توسعه و تضمین استانداردهای ایمنی در دستور کار قرار دارد. این پروژه با حضور «جردن ام. وینتر»، استاد جراحی، و «اکرم صلاح شلبی»، استادیار آسیب‌شناسی، در «مرکز جامع سرطان کیس» دنبال می‌شود و می‌تواند نقطه عطفی در درمان یکی از کشنده‌ترین سرطان‌ها باشد.
منبع: ecancer
