استاد محمود فرشچیان، هنرمند نگارگر ایران، صبح امروز ۱۸ مرداد ماه، در آمریکا دار فانی را وداع گفت و آخرین تابلوی جاودانگی را ترسیم کرد.
به گزارش رسانه هدهد کانادا، خبر درگذشت ایشان پس از تماس تلفنی با برادرزاده استاد فرشچیان تأیید و منتشر شده است.
ابتلای فرشچیان به بیماری ذات الریه
روز گذشته همسر محمود فرشچیان ضمن قدردانی از ابراز محبت و نگرانی جامعه هنری، اعلام کرد: «با عرض سلام و تشکر از بابت احوال‌پرسی و نگرانی شما از حال استاد محمود فرشچیان، به عرض می‌رساند ایشان دچار ذات‌الریه شده‌اند و تحت درمان پزشکان هستند.»
اما پس از گذشت کمتر از ۲۴ ساعت، خبر درگذشت محمود فرشچیان منتشر شد که نشان می‌دهد تلاش پزشکان برای درمان ایشان موثر نبوده است.
استاد فرشچیان، فرزند شهر هنرمندان
محمود فرشچیان متولد ۴ بهمن ۱۳۰۸ در اصفهان است. پدرش از هنرمندان صنایع‌دستی در اصفهان نماینده فرش اصفهان بود و تاثیر زیادی در گرایش او به هنر داشت. محمود فرشچیان تحصیلات خود را در مدرسه هنرهای زیبای اصفهان آغاز کرد و سپس در اروپا به تکمیل دانش هنری خود پرداخت.
استاد فرشچیان، توسط پدر برای آموزش نقاشی نزد «عیسی بهادری» رفت و پس از دانش‌آموختگی در مدرسه هنرهای زیبای اصفهان، راهی اروپا شد و به مطالعهٔ آثار هنرمندان غربی در موزه‌ها پرداخت. به گفته خودش در آن دوران اول کسی بود که با بسته‌ای از کتاب و قلم وارد موزه می‌شد و آخرین نفری بود که بعد از همه از موزه خارج می‌شد.
پس از بازگشت به ایران، محمود فرشچیان کار خود را در اداره کل هنرهای زیبای تهران آغاز کرد و به مدیریت اداره ملی و استادی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران برگزیده شد. فرشچیان در نیوجرسی، ایالات متحده ساکن بود و سفرهای دوره‌ای و فصلی به ایران داشت.
محمود فرشچیان در سال ۱۳۳۴ با «نیادخت قوامی» ازدواج کرد. حاصل این ازدواج سه فرزند به نام‌های علی‌مراد، لیلا و فاطمه است.
سبک محمود فرشچیان، تلفیقی از سنت و مدرنیسم
استاد محمود فرشچیان با تلفیق مکتب سنتی نگارگری ایرانی و سبک‌های نوین، آثاری خلق کرد که در موزه‌های معتبر جهانی و ایران، از جمله حرم امام رضا، به نمایش گذاشته شده‌اند. او به این هنر روحی تازه بخشید و آن را از طریق پیوند تاریخ با شعر و ادبیات تغذیه کرد تا استقلال و هویتی را به نگارگری ببخشد که پیش از آن کمتر دیده می‌شد.
نقاشی‌های قدرتمند و نوآورانه او پویا، گسترده و پرجنب‌وجوش بودند. همچنین با تلفیقی جذاب از عناصر سنتی و مدرن، سبک منحصر به فردی در هنر نگارگری خلق کردند. برخی از ویژگی‌های برجسته آثار او شامل خلاقیت فوق‌العاده، نقوش متحرک، خلق فضاهای گرد و منحنی، خطوط نرم و قدرتمند و رنگ‌های مواج بود.
آثار محمود فرشچیان ترکیبی دل‌انگیز از اصالت و نوآوری به شمار می‌رود و تأثیر گرفته از شعر کلاسیک، ادبیات فارسی، قرآن، کتاب‌های مقدس مسیحیان و یهودیان و همچنین تخیل عمیق خود اوست.
نقش برجسته استاد فرشچیان در معرفی هنر ایران
استاد فرشچیان نقش مهمی در معرفی هنر ایران در صحنه بین‌المللی ایفا کرد. او بارها به دعوت دانشگاه‌ها و مؤسسات هنری مختلف سخنرانی کرده و آثارش موضوع شش کتاب و مقالات متعددی قرار گرفته است.
تابلوی عصر عاشورا؛ شاخص‌ترین اثر محمود فرشچیان
اگرچه تابلوها و آثار بسیاری از این مینیاتوریست کشورمان مشهور شده‌اند، اما تابلوی «عصر عاشورا» شناخته‌شده‌ترین اثر اوست. بسیاری از کارشناسان هنری معتقدند عناصر این تابلو با مهارت بسیار و در هماهنگی کامل با یکدیگر، اثری زیبا و تأثیرگذار خلق کرده‌اند.
فرشچیان درباره این تابلو گفته است: «در میان آثارم علاقه‌ام بیشتر به آثاری است که مردم آن را دوست داشته باشند. اما تابلوی «عصر عاشورا» را بسیار دوست دارم. به دلیل دلبستگی‌ام به امام حسین و واقعه عاشورا که همیشه مرا تحت تأثیر قرار داده است. اگر بخواهم دوباره آن را ترسیم کنم، همان شکل را حفظ خواهم کرد.»
این تابلو در سال ۱۳۶۹ به موزه آستان قدس رضوی اهدا شد.
محمود فرشچیان خالق آثار ماندگاری چون «ضامن آهو»، «سخت‌ترین امتحان»، «داستان حضرت ابراهیم»، «عصر عاشورا»، «غدیر خم» و «رمی جمره» بود و به عنوان چهره‌ای قابل احترام در هنر ایران شناخته می‌شد.
نمایشگاه‌ها و استقبال جهانی
آثار محمود فرشچیان در بیش از صدها نمایشگاه فردی و گروهی در ایران و سایر کشورها به نمایش درآمده و با استقبال گسترده‌ای روبرو شده است. برگزاری پی‌درپی این نمایشگاه‌ها نشان‌دهنده شهرت جهانی اوست. به‌گونه‌ای که موزه‌ها، کتابخانه‌ها، مجموعه‌داران خصوصی و عاشقان هنر از داشتن قطعه‌ای از آثار وی افتخار می‌کنند.
تأسیس موزه فرشچیان در مجموعه کاخ سعدآباد
با تأسیس موزه فرشچیان در مجموعه فرهنگی-تاریخی کاخ سعدآباد، سازمان میراث فرهنگی کشور فرصتی فراهم آورد تا عموم هموطنان و هنردوستان جهان بتوانند از آثار این هنرمند در یک مجموعه زیبا بازدید کنند. در این موزه بیش از هفتاد اثر از استاد محمود فرشچیان نگهداری می‌شود.
فیلم مستندی با عنوان «عشق‌پرداز» به کارگردانی «حمید کاویانی» و با حضور هنرمندانی چون «مرحوم عزت‌الله انتظامی» و «پرویز پورحسینی» و صدای خانم «زیبا بروفه»، در نکوداشت استاد فرشچیان ساخته شده است. این مستند در آیین رونمایی از کتاب پنجم ایشان به نمایش درآمد.
افتتاح دانشگاه محمود فرشچیان
در ۳۰ مهر ۱۳۹۷، دانشگاه «هنرهای اسلامی-ایرانی استاد فرشچیان» به‌عنوان زیرمجموعه دانشگاه آزاد اسلامی افتتاح شد و به نام این هنرمند بزرگ مزین گردید.
همچنین طراحی‌های ضریح مطهر و منور امام حسین و ضریح امام رضا توسط استاد فرشچیان به صورت افتخاری و با مهارت بی‌نظیر انجام شده است. این نقوش زرین یادمانی ماندگار در تاریخ فرهنگ و هنر ایران به شمار می‌روند.
جوایز و افتخارات محمود فرشچیان
- ۱۳۹۳: دریافت نشان افتخار جهادگر عرصه فرهنگ و هنر
- ۱۳۸۵: انتخاب بعنوان برگزیدگان چهاردهمین جشنواره رادیو و تلویزیون استان اصفهان
- ۱۳۸۰: انتخاب بعنوان چهره ماندگار ایران
- ۱۳۷۹: انضمام نام استاد در فهرست روشنفکران قرن بیست و یکم
- ۱۳۷۴: دریافت مدال طلای جشنواره بین‌المللی هنر، آمریکا
- ۱۳۷۲: دریافت نشان درجه یک هنر
- ۱۳۶۴: دریافت تندیس طلای اسکار ایتالیا
- ۱۳۶۳: دریافت نشان هنر نخل طلای ایتالیا
- ۱۳۶۳: دریافت تندیس طلایی اروپایی هنر، ایتالیا
- ۱۳۶۲: دریافت دیپلم آکادمیک اروپا، آکادمی اروپا، ایتالیا
- ۱۳۶۱: دریافت دیپلم لیاقت دانشگاه هنر، ایتالیا
- ۱۳۶۰: دریافت مدال طلای آکادمی هنر و کار، ایتالیا
- ۱۳۵۲: دریافت جایزهٔ اول وزارت فرهنگ و هنر، ایران
- ۱۳۳۷: دریافت مدال طلای جشنوارهٔ بین‌المللی هنر، بلژیک
- ۱۳۳۱: دریافت مدال طلای هنر نظامی، ایران
هنرمندان و مقامات مختلف ایران با انتشار پیام، درگذشت این هنرمند را به مردم ایران تسلیت گفتند.
رسانه هدهد کانادا به نوبه خود درگذشت محمود فرشچیان را بر عموم هموطنان در داخل و خارج از کشور تسلیت عرض می‌کند.
