«رافی نادی»، جوان ۲۳ ساله مصری، پس از بیش از ۴۰ ساعت سرگردانی در دریای مدیترانه تنها با یک تیوب بادی و باله‌های شنا از مرگ حتمی نجات یافت. او در جریان تلاش برای مهاجرت غیرقانونی از مراکش به اسپانیا به امید یافتن آینده‌ای بهتر برای خانواده‌اش، روزها با موج‌های خروشان دست‌وپنجه نرم کرد. نادی که از ترس فلج شده و از بی‌توجهی چند کشتی عبوری ناامید شده بود، با دعا برای رسیدن به اروپا و دیدار دوباره مادرش، آخرین امیدهایش را زنده نگه داشت.
نجات او در ماه ژوئیه به تیتر خبرهای جهان تبدیل شد؛ جوانی که از کم‌آبی، خستگی مفرط و سوختگی پوست در رنج بود و در ویدئوهایی دیده می‌شد که روی عرشه‌ی کشتی به سختی توان حرکت و صحبت دارد. او توسط خانواده‌ای که به سمت جزایر بالئاریک در حرکت بودند از آب بیرون کشیده شد. سپس با کمک کشتی نجات دریایی به بندر مالاگا منتقل و به پلیس و صلیب سرخ تحویل داده شد.
این ماجرا تصویری تکان‌دهنده از خطرات مسیرهای مهاجرت دریایی است؛ جایی که مهاجران برای رسیدن به اروپا جان خود را به خطر می‌اندازند، در حالی که قوانین پناهندگی در اسپانیا و سیاست‌های سختگیرانه اتحادیه اروپا، همچنان بر بستن مرزها و بازدارندگی تمرکز دارد. بر اساس گزارش سازمان بین‌المللی مهاجرت، سال گذشته دست‌کم ۵۷۲ نفر در تلاش برای رسیدن به اسپانیا از شمال آفریقا جان باختند.
فرار شبانه و امید به نجات
«دی» گفت که در اواسط ژوئیه همراه با یک دوست ۱۷ ساله از سواحل فنیقد در مراکش حرکت کردند، با این امید که به انکلاو اسپانیایی «سئوتا» در شمال آفریقا شنا کنند. آن‌ها انتظار داشتند در عرض پنج یا شش ساعت به مقصد برسند، اما خروش امواج و جریان‌های قوی، همه‌چیز را تغییر داد: «صبح، پس از بیش از هشت ساعت شنا، من و دوستم از هم جدا شدیم. دریا ما را از هم جدا کرد.»
ما برای مهاجرت غیرقانونی از مراکش به اسپانیا هفته‌ها در حال تمرین بودیم. پس از چهار تلاش ناموفق برای عبور از حصار مرزی سئوتا، نادی و دوستش نقشه‌ی جایگزین را کشیدند: با جمع‌آوری بودجه، لباس غواصی، تیوب بادی و باله خریدند و چون توان پرداخت هزینه‌‌های ۳ تا ۴ هزار یورویی قاچاقچیان را نداشتند، این مسیر شنا را بهترین گزینه دیدند. آن‌ها هفته‌ها تمرین کردند و نیمه‌شب ۱۴ ژوئیه، در تاریکی از کنار سربازان ساحل گریختند و خود را به آب انداختند. امّا پیش‌بینی آرامی هوا درست از آب درنیامد و امواج آن‌ها را به اعماق کشید.
۴۰ ساعت سرگردانی در دریا!
رافی نادی بیش از ۴۰ ساعت در مدیترانه شناور بود، تنها با یک تیوب بادی و باله‌های شنا. او از کم‌آبی، خستگی مفرط و سوختگی شدید پوست رنج می‌برد و بارها تلاش کرد از قایق‌های عبوری کمک بگیرد: «سعی کردم از حدود پنج قایق کمک بخواهم، اما هیچ‌کس پاسخی نداد.» نزدیک شدن به کشتی‌ها هم بی‌ثمر بود؛ حتی وقتی یک کشتی تجاری پر از سرنشین ظاهر شد، پاسخی دریافت نکرد. او می‌گوید در آن لحظات تنها به مادر و امید دیدارِ دوباره فکر می‌کرد و با دعا و تلاش انرژی‌اش را حفظ کرد.
در نهایت خانواده‌ای تفریحی که به سمت جزایر بالئاریک می‌رفتند، او را پیدا کردند. طنابی به سمتش پرتاب کردند و او را از آب بیرون کشیدند. سپس قایق با یک کشتی نجات دریایی مواجه شد که نادی را به بندر مالاگا برد و به پلیس و صلیب سرخ تحویل داد. ویدئوهای منتشرشده، حال نادی را بر عرشه نشان می‌دادند: خسته، ناتوان از حرکت و در حال دریافت کمک‌های اولیه. دوست ۱۷ ساله‌اش نیز مدت کوتاهی بعد در نزدیکی ساحل مالاگا پیدا شد و هر دو تحت مراقبت صلیب سرخ قرار گرفتند.
تصویری از خطرات جبران‌ناپذیر مهاجرت غیرقانونی از مراکش به اسپانیا
این روایت تکان‌دهنده از مهاجرت غیرقانونی از مراکش به اسپانیا، جلوه‌ای از خطرات مسیرهای مهاجرت دریایی است؛ مسیری که بسیاری به‌خاطر فقر، بی‌ثباتی یا نبود فرصت‌های قانونی، دست به آن می‌زنند. در حالی که اتحادیه اروپا بر سیاست‌های بازدارنده تأکید دارد، سوال بزرگ برای کسانی مانند نادی این است که پس از نجات چه آینده‌ای در انتظارشان است: روند درخواست پناهندگی پیچیده است و قوانین پناهندگی در اسپانیا برای شهروندان بعضی کشورها چالش‌های حقوقی و اداری طولانی‌مدتی به همراه دارد. سازمان بین‌المللی مهاجرت گزارش داده که سال گذشته دست‌کم ۵۷۲ نفر در تلاش برای رسیدن به اسپانیا از شمال آفریقا جان خود را از دست دادند. آماری که عمق بحران را نشان می‌دهد.
مسیر پرخطر مهاجرت غیرقانونی از مراکش به اسپانیا
پنج سال پیش، رافی نادی شهر زادگاهش «مینیا» در ساحل غربی رود نیل را ترک کرد. او رویای تحصیل در رشته‌ی پزشکی را کنار گذاشت تا در اروپا کاری پیدا کند و بتواند از والدین و هشت خواهر و برادر کوچکترش حمایت کند. اما رویای او به کابوسی در مدیترانه گره خورد.
خسته و درمانده، پس از دو شب و یک روز کامل در دریا، ناگهان چیزی دید که به نظر می‌رسید یک قایق به سمتش می‌آید. او گفت: «شروع کردم به تکان دادن دست‌هایم.» وقتی متوجه شد سرنشینان قایق با دوربین دوچشمی او را نگاه می‌کنند، بارقه‌ای از امید در دلش زنده شد. نادی آرام آرام به سمت آن‌ها شنا کرد. سرنشینان طنابی به سوی او پرتاب کردند و او توانست آن را بگیرد. او گفت: «مرا بالا کشیدند و به من غذا، آب و لباس دادند.» این نجات پس از ساعت‌ها مبارزه با امواج، نقطه‌ی پایانی بر ترس مرگ در دریا بود.
ثبت لحظه‌ای فراموش‌نشدنی
افراد حاضر در قایق تفریحی لحظه‌ی نجات را به صورت ویدئویی ضبط کردند. در فیلم، صدای مردی شنیده می‌شود که می‌گوید: «ما یک غریق را پیدا کردیم و می‌خواهیم او را نجات دهیم.» در قاب دوربین، نادی همچون نقطه‌ای کوچک در پهنه‌ی وسیع دریا دیده می‌شود. مرد فیلمبردار با شگفتی می‌گوید: «باورنکردنی است که او کجاست؛ نگاه کنید، همه‌ی قایق‌های عبوری واقعا خیلی از او دور بودند.»
آن‌ها نادی را در حدود ۱۳ مایل دریایی جنوب شهر «بنالمادنا» در «کاستا دل سول» اسپانیا پیدا کردند، که نشان می‌داد او بیش از ۶۰ مایل (۱۰۰ کیلومتر) از نقطه‌ی شروعش شناور شده بود. در آن زمان، نادی مطمئن نبود که چقدر دیگر می‌توانست دوام بیاورد. «اگر این قایق نبود، نمی‌دانم آیا می‌توانستم به شنا کردن ادامه دهم»، او با صدایی پر از احساس گفت. «خیلی از خانواده‌ای که مرا نجات دادند سپاسگزارم.» خانواده در دریا با یک کشتی خدمات نجات دریایی مواجه شد که نادی را به پلیس و صلیب سرخ تحویل داد.
مدت کوتاهی بعد، کارکنان صلیب سرخ خبر خوبی به او دادند؛ دوستش نیز سالم و سلامت در نزدیکی ساحل مالاگا پیدا شده بود. «با او تماس گرفتم و وقتی صدایش را شنیدم خیلی آرام شدم… از خدا تشکر کردم که او هم نجات یافته بود.» تماس بعدی او با خانواده‌اش بود. غرق در احساسات، به آن‌ها گفت که به اروپا رسیده و در امان است. اما جزئیات سفر پرمخاطره‌اش و خطرات مهاجرت غیرقانونی از مراکش به اسپانیا را بازگو نکرد. پس از دو هفته اقامت در اردوگاهی که توسط صلیب سرخ اداره می‌شد، نادی به دلیل قوانین پناهندگی در اسپانیا و نبود توافقنامه‌ی استرداد بین اسپانیا و مصر آزاد شد.
حق درخواست پناهندگی در اسپانیا
بر اساس قوانین پناهندگی در اسپانیا، رافی نادی حق دارد تقاضای پناهندگی بدهد. فرایندی که در اسپانیا ممکن است سال‌ها طول بکشد و برای شهروندان برخی کشورها، از جمله مصر، شانس موفقیت کمتر باشد. نادی می‌گوید تمرکز او اکنون معطوف به یافتن جایگاهی در «خانه»ی جدیدش است: «فکر می‌کردم به محض رسیدن به اسپانیا شروع به کار می‌کنم. اما واقعیت فرق دارد. اگر مدارک داشته باشید، بله، اما بدون مدارک خیلی سخت است.» او هنوز نمی‌داند چه زمانی مدارک خود را دریافت خواهد کرد. اما مصمم است هر کاری بکند تا از خانواده‌اش حمایت کند.
دیدن دوباره ویدئوی نجات، تلنگری است به واقعیتی که همیشه همراه او خواهد بود: «هر بار که آن را می‌بینم، خوشحال می‌شوم که زنده ماندم، اما امیدوارم هیچ‌کس تجربه‌ای مثل من نداشته باشد.»
منبع: دگاردین
