در حالی که تحقیقات مربوط به «واکسن mRNA» طی چند سال گذشته امیدهای فراوانی را برای جامعه علمی و بیماران ایجاد کرده بود، این حوزه اکنون با موانع قابل‌توجهی روبه‌رو شده است. بر اساس آخرین گزارش‌ها، کارشناسان تأکید دارند که دستیابی به واکسن mRNA مانند حل معمایی پیچیده است. مسأله‌ای که موفقیت در آن وابسته به تزریق مجموعه‌ای از واکسن‌ها با ترتیب و فرمولی خاص است. زیرا باید پاسخ سیستم ایمنی بدن بتواند در مقابل ویروس بی‌ثبات و دائم‌التغییر «اچ‌آی‌وی»، به اندازه کافی قوی و پایدار باشد.
این مسیر، که با روند تولید بیشتر واکسن‌های رایج تفاوت اساسی دارد، نیازمند انتخاب دقیق مواد مورد استفاده و زمان‌بندی مشخص برای تزریق هر واکسن است. موضوعی که به یکی از پیچیده‌ترین چالش‌های علم ایمنی‌شناسی تبدیل شده است.
فناوری واکسن mRNA
فناوری mRNA سرعت عمل و انعطاف‌پذیری بالایی در دوران همه‌گیری کووید-۱۹ از خود نشان داد. به همین دلیل تاین فناوری نقش بسیار مهمی در تحولات اخیر حوزه واکسن‌سازی داشته است. به گفته «جولی مک‌الرات»، رئیس بخش واکسن و بیماری‌های عفونی مرکز سرطان «فرد هاچینسون»، این فناوری یکی از ابزارهای اصلی و کلیدی در مسیر تولید واکسن mRNA اچ‌آی‌وی به شمار می‌رود.
همچنین، طی سال‌های گذشته، چندین نوع واکسن مبتنی بر «mRNA» وارد فازهای مختلف آزمایش‌های بالینی شده‌اند. طبق نتایج اولیه، این واکسن‌ها موفق شده‌اند تا نوعی پاسخ ایمنی را در بدن انسان ایجاد کنند. شایان ذکر است که این پاسخ پیش از این، در سایر واکسن‌های آزمایشی اچ‌آی‌وی مشاهده نشده بود.
آیا عوارض پوستی واکسن HIV عامل توقف پژوهش‌هاست؟
در ماه‌های گذشته، نگرانی‌های تازه‌ای پیرامون واکسن mRNA در جامعه پژوهشی شکل گرفته است. افزایش موارد بروز عوارض پوستی، از جمله بثورات و کهیر مزمن، پس از تزریق این واکسن موضوعی بوده که نگاه‌ها را به خود جلب کرده است. براساس نتایج منتشرشده از دو مطالعه بالینی محدود، چیزی بین ۷ تا ۱۸ درصد از شرکت‌کنندگان پس از دریافت واکسن با این عوارض پوستی روبه‌رو شدند. وضعیتی که در تعداد قابل‌توجهی از موارد، ماه‌ها به طول انجامیده است.
این واکسن‌ها توسط شرکت «مدرنا» ساخته شده‌اند. اگرچه عوارض واکسن HIV معمولاً تهدیدکننده جان به شمار نمی‌روند، اما برخی داوطلبان با مشکلات جدی در زندگی روزمره خود مواجه شده‌اند.
به گفته «کیمبرلی بلومنتال»، شدت عوارض واکسن HIV و این واکنش‌های پوستی برای شماری از بیماران به قدری بوده که قادر به انجام فعالیت‌های شغلی روزانه خود نبوده‌اند. به علاوه، مطابق تحلیل کارشناسان، بروز این دسته از عوارض در واکسن‌های «mRNA» اچ‌آی‌وی ایجاد شده توسط «مدرنا»، نسبت به دیگر نمونه‌های مشابه واکسن‌های «mRNA» بالاتر بوده است.
در ادامه، «ویلیام شیف» از موسسه «اسکریپس»، تأکید کرده است که برای حفظ ایمنی داوطلبان، سرعت تحقیقات انسانی واکسن «mRNA» اچ‌آی‌وی آهسته‌تر شده است. زیرا اولویت پژوهشگران، شناسایی علل اصلی بروز کهیرهای پوستی در این مسیر است.
سیاست‌های جدید دولت آمریکا در تولید واکسن mRNA
در کنار چالش‌های علمی و عوارض واکسن HIV، مسائل سیاسی نیز تأثیر قابل توجهی بر سرنوشت واکسن «mRNA» گذاشته‌اند. با روی کار آمدن «رابرت اف. کندی جونیور» به سمت وزارت بهداشت و خدمات انسانی آمریکا، رویکرد این وزارتخانه نسبت به ایمنی واکسن‌های «mRNA» دستخوش تغییر شده است. همچنین محدودیت‌های تازه‌ای برای تخصیص بودجه و روند توزیع این واکسن‌ها به وجود آمده است.
بر اساس گزارش‌ها، از ابتدای ژانویه امسال، «مؤسسه ملی بهداشت» یا «NIH» صدها پروژه تحقیقاتی مرتبط با اچ‌آی‌وی و انواع واکسن آن را از حمایت مالی خارج کرده است. همچنین همین هفته گذشته نیز قرارداد نزدیک به ۶۰۰ میلیون دلاری با شرکت «مدرنا» برای توسعه واکسن‌های «mRNA» آنفلوانزا لغو شده است. همچنین، بسیاری از مطالعات و پروژه‌های واکسن mRNA که به واسطه حمایت مالی «NIH» پیش می‌رفتند، حالا به دلیل تغییر سیاست‌های دولت آمریکا متوقف شده‌اند. درنتیجه پژوهشگران ناچار شده‌اند برای ادامه تحقیقات خود، به دنبال منابع مالی جدید باشند.
در همین حال، «امیلی هیلارد» سخنگوی وزارت بهداشت آمریکا تأکید کرده که فناوری «mRNA» هنوز تمامی مراحل و آزمون‌های لازم برای تضمین ایمنی را پشت سر نگذاشته است. درنتیجه این وزارتخانه تمایلی ندارد که اشتباهات گذشته در زمینه ایمنی تکرار شود.
ادامه مسیر پژوهش واکسن اچ‌آی‌وی
بر اساس یافته‌های اولیه، به‌نظر می‌رسد که علت اصلی بروز بثورات پوستی نسبتاً گسترده در واکسن «mRNA» به فرمولاسیون خاص «mRNA» و نوع آنتی‌ژن به‌کار رفته در این واکسن برمی‌گردد. برخلاف سایر واکسن‌های «mRNA» یا نمونه‌های ساخته‌شده توسط شرکت‌های دیگر، تنها واکسن‌های خاصی از «مدرنا» چنین نرخ بالایی از کهیر و ضایعات پوستی را به همراه داشته‌اند.
به گفته «جیم کوبلین»، مدیر شبکه «HVTN»، هیچ‌یک از واکسن‌های «mRNA» متعلق به شرکت‌های دیگر چنین عوارضی نشان نداده‌اند. او تاکید می‌کند که دانشمندان در تلاشند تا با تغییر در فرمول واکسن یا کاهش دوز تزریقی، میزان بروز این عوارض را کاهش دهند. همچنین راه‌حل علمی قابل اعتمادی پیدا کنند.
از سوی دیگر، قطع بودجه و محدود شدن منابع مالی، به یکی از بزرگ‌ترین موانع این تحقیقات حیاتی تبدیل شده است. برخی پژوهشگران هشدار داده‌اند که اگر پشتیبانی مالی جایگزین برای مطالعات واکسن «mRNA» اچ‌آی‌وی تأمین نشود، عملاً روند پیشرفت در تحقیقات با خطر جدی توقف روبه‌رو خواهد شد.
این نگرانی‌ها بیشتر در شرایطی برجسته شده‌اند که هم‌اکنون نیاز به یافتن واکسن ایمن و موثر برای «اچ‌آی‌وی» بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.
سرنوشت واکسن اچ‌آی‌وی
در مجموع، با وجود پیشرفت‌های قابل توجه در فناوری «mRNA» طی سال‌های اخیر، بروز عوارض واکسن HIV و کاهش حمایت مالی دولت ایالات متحده، چشم‌انداز واکسن «mRNA» اچ‌آی‌وی را با ابهامی جدی روبه‌رو کرده است.
همچنین، بسیاری از پژوهشگران معتقدند که اگر همکاری‌های جهانی ادامه یابد و راهبردهای فعلی اصلاح شود، همچنان می‌توان بر این چالش‌ها غلبه کرد. درنتیجه به هدف واکسیناسیون مؤثر و ایمن علیه اچ‌آی‌وی نزدیک شد.
در نهایت، سرنوشت تحقیقات و توسعه واکسن «mRNA» اچ‌آی‌وی به تلاش‌های علمی و یافته‌های آزمایشگاهی بستگی دارد. همچنین تا حد زیادی تحت تاثیر تصمیمات سیاسی، میزان حمایت نهادهای تأمین‌کننده منابع مالی و سطح همکاری‌های بین‌المللی نیز قرار خواهد گرفت.
منبع: theatlantic
