آنچه قرار بود یک مسیر امیدبخش برای پناهندگان متخصص و یک راه نجات برای کارفرمایان کانادایی باشد، حالا به یک انتظار فرساینده تبدیل شده است. «برنامه استخدام پناهندگان کانادا» یا «EMPP» که در سال ۲۰۱۸ با هدف پر کردن خلاء نیروی کار ماهر در بازار داخلی متولد شد، حالا با بحرانی جدی در پردازش پروندهها روبهروست.
«دولت اتاوا» در ابتدا وعده داده بود که این مسیر تنها شش ماه زمان میبرد. اما آمارهای جدید، حکایت از انتظاری ۵۴ ماهه دارد. این تأخیر طولانی فقط یک عدد روی کاغذ نیست. بلکه به معنای بلاتکلیفی هزاران انسان و به خطر افتادن جان پناهندگانی است که در شرایط ناامن چشمانتظار ورود به کانادا هستند.
در همین حال، کارفرمایانی که امیدوار بودند با جذب این استعدادها چرخ کسبوکارشان را سریعتر بگردانند، حالا با پروژههای ناتمام و موقعیتهای شغلی خالی ماندهاند.
کمبود نیروی متخصص در کانادا
افزایش زمان رسیدگی به پروندههای استخدام پناهندگان، پیامدهای اقتصادی سنگینی را به بازار کار کانادا تحمیل کرده است. نتایج یک نظرسنجی تازه که توسط سازمان غیرانتفاعی «TalentLift Canada» از ۲۰ کسبوکار متقاضی انجام شده، ابعاد مخرب این تأخیرها را آشکار کرده است.
طبق این بررسی، طولانی شدن روند رسیدگیها مستقیماً به کاهش ظرفیت تولید، تعویق برنامههای توسعهای و حتی لغو کامل برخی پروژههای تجاری منجر شده است.
در همین راستا، «دانا واگنر»، مدیر اجرایی این سازمان، با انتقاد صریح از عملکرد دولت اظهار داشت: «بسیار ناامیدکننده است که با وجود آگاهی از پتانسیل و موفقیتهای پیشین برنامه استخدام پناهندگان کانادا، حالا شاهد چنین وضعیتی هستیم. متأسفانه کانادا دیگر با این متقاضیان آنطور که شایسته نیروی کار ماهر است، رفتار نمیکند.»
از سوی دیگر، کارفرمایان کانادایی که طبق قانون ملزم هستند ابتدا تمام تلاش خود را برای جذب نیروی داخلی به کار بگیرند، تنها پس از ناامیدی از بازار محلی به سراغ این برنامه میروند. با این حال، بلاتکلیفی چند ساله در پروسه اداری فعلی، عملاً دست آنها را برای هرگونه برنامهریزی مالی و عملیاتی بسته است.
وعدههای توخالی و خطرات جانی برای پناهندگان در کانادا
سوی دیگر این ماجرا، وضعیت بحرانی پناهندگانی است که با وجود داشتن پیشنهاد شغلی قطعی از کانادا، در کشورهای ثالث زمینگیر شدهاند. به گفته «واگنر»، طولانی شدن فرایند پروسه رسیدگی به پروندهها، این افراد را در معرض خطرات جبرانناپذیری مانند بازداشت، دیپورت، بیخانمانی و حتی سوءتغذیه قرار داده است.
او شرایط حاکم را «بسیار حاد» ارزیابی میکند. همچنین در این رابطه میگوید: «واقعاً عجیب است؛ فردی که کارفرما و محل کار آیندهاش در کانادا مشخص است و منتظر او هستند، حالا باید به خاطر تأخیر یکساله در صدور ویزا، با ترس و ناامنی دستوپنجه نرم کند.»
این گروه که شامل طیف وسیعی از متخصصان از جمله پرستاران، مهندسان، فعالان حوزه ساختوساز و کارگران کشاورزی هستند، در حال حاضر قربانی کندی سیستم شده و در شرایطی ناپایدار، چشمانتظار تحقق وعدههای مهاجرتی خود ماندهاند.
تناقض در آمارها و تغییر رویکرد دولت کانادا
در حالی که اسناد داخلی وزارتخانه که برای «لینا دیاب»، وزیر مهاجرت تهیه شده، حکایت از زمان انتظار ۵۴ ماهه دارد، مقامات رسمی تصویر متفاوتی از برنامه استخدام پناهندگان کانادا ارائه میدهند. «مری رز ساباتیر»، سخنگوی «اداره مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا» مدعی است که ۸۰ درصد پروندهها در بازه زمانی حدود ۱۷ ماه پردازش میشوند.
با این وجود، او ضمن تأیید افزایش زمان رسیدگی و چالشبرانگیز بودن این موضوع، عواملی نظیر پیچیدگی پروندهها، سرعت پاسخگویی متقاضیان و اهداف کلان مهاجرتی را در بروز این تأخیرها موثر دانست.
در همین حال، به نظر میرسد که سیاستهای کلی «اتاوا» هم در حال تغییر مسیر است. «فرانسوا فیلیپ شامپاین»، وزیر صنعت، اخیراً با اعلام اینکه دولت قصد دارد مهاجرت را به «سطوح پایدارتر» بازگرداند، تأکید کرد: «تمرکز ما بر جذب بهترین و باهوشترین استعدادهاست. اما در این مسیر باید ظرفیت پذیرش جامعه را هم به دقت در نظر بگیریم.»
کاهش حمایت افکار عمومی از افزایش مهاجرت در کانادا
همزمان با مشکلات اجرایی در برنامههایی نظیر برنامه استخدام پناهندگان کانادا، نگرش کاناداییها نسبت به مهاجرت هم دستخوش تغییر شده است. نظرسنجی جدید «موسسه اینوایرونیکس» نشان میدهد که ۵۶ درصد از شهروندان معتقدند که کانادا بیش از حد مهاجرپذیر شده است. رقمی که طی پنج سال گذشته جهش قابلتوجهی داشته است.
همچنین، فشار بر بازار مسکن، سیستم مراقبتهای بهداشتی و خدمات دولتی از جمله دلایل اصلی این تغییر نگرش عنوان شده است. در چنین شرایطی، دولت فدرال با چالشی دوگانه روبهروست. از یک سو نیاز بازار کار به نیروی متخصص خارجی و از سوی دیگر، لزوم مدیریت افکار عمومی و ظرفیت زیرساختهای کشور.
در نهایت، پاسخ این معادله در کارآمدسازی سیستم نهفته است. تسریع در رسیدگی به پروندههای برنامه استخدام پناهندگان کانادا و حذف کاغذبازیهای اضافی یک وظیفه اخلاقی در قبال پناهندگان میباشد. همچنین داشتن سرعت عمل در این زمینه یک نیاز استراتژیک برای حفظ پویایی و رقابتپذیری اقتصاد کانادا در بلندمدت است.
منبع: سیبیسی
