«سی‌تی مورفی» و «ایبوکون البوته»، بنیان‌گذاران مشترک آزمایشگاه‌های سلکت (CELLECT Laboratories)، در حال بررسی استفاده از نانومواد در پدهای بهداشتی برای تشخیص غیرتهاجمی ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، عامل اصلی سرطان دهانه رحم، هستند.
مورفی می‌گوید اولین تجربه او با تست پاپ اسمیر، او را برانگیخت تا این نوآوری را به عنوان پروژه سال آخر خود در رشته نانوتکنولوژی در دانشگاه واترلو ایجاد کند. مورفی در مصاحبه تلفنی با سی‌تی‌وی نيوز گفت: «آنها یکی از ناخوشایندترین و منسوخ‌ترین تجربیاتی بودند که در صنعت پزشکی داشته‌ام. من واقعاً از اینکه چقدر مدیریت درد کم بود، شگفت‌زده شدم.»
مورفی بعدها با البوته، همکار فارغ‌التحصیل دانشگاه واترلو با سابقه در مهندسی پزشکی و مکانیک و همچنین تجارت، برای تأسیس شرکت CELLECT Laboratories Inc. همکاری کرد. در دو سال گذشته، تحقیقات نانومواد آنها بیش از ۱۵۰,۰۰۰ دلار بودجه را در مسابقات ارائه ایده در سراسر جهان به دست آورده است.
مورفی گفت: «من فکر می‌کنم این یک پیشرفتی عالی است. اينكه مردم واقعاً به سلامت زنان پرداخته‌اند و متوجه شده‌اند که چه نابرابری عظیمی وجود دارد.» «زنان تشنه مراقبت‌های بهداشتی مناسبی‌اند که برای آنها ساخته شده است. همچنین می‌توانند به آن اعتماد کنند… این فناوری نه تنها مورد نیاز، بلکه به شدت ضروری است.»
غربالگری سرطان دهانه رحم در کانادا
افزایش نگران‌کننده سرطان دهانه رحم
بر اساس آمار، میزان بروز سرطان دهانه رحم از سال ۲۰۱۵ تاکنون سالانه ۳.۷ درصد افزایش یافته است. این نخستین رشد معنادار از سال ۱۹۸۴ محسوب می‌شود و زنگ هشداری جدی برای نظام سلامت است. گزارش اخیر مجله انجمن پزشکی کانادا تأکید می‌کند که این بیماری تا حد زیادی قابل پیشگیری است.
در واکنش به این افزایش، چندین برنامه در کانادا برای مقابله با سرطان دهانه رحم اجرا شده‌اند. از جمله افزایش آگاهی عمومی درباره واکسیناسیون HPV و تغییر روش‌های سنتی تشخیص مانند تست پاپ اسمیر یا سیتولوژی، به تست HPV.
تست HPV، که به دفعات کمتری برای غربالگری سرطان دهانه رحم نیاز دارد، به‌طور خاص گونه‌های پرخطر HPV را هدف قرار می‌دهد که عامل اصلی بروز سرطان دهانه رحم هستند.
برخی استان‌ها از جمله انتاریو، بریتیش کلمبیا، جزیره پرنس ادوارد و قلمروهای شمال غربی، این تغییر را اجرایی کرده‌اند. کبک نیز این خدمات را در برخی مناطق ارائه داده است. همچنین و قصد دارد آن را به کل استان گسترش دهد. بریتیش کلمبیا پیشگام در ارائه تست خود-آزمایی در منزل با پوشش بیمه‌ای بوده و انتظار می‌رود این خدمات در انتاریو و نیوبرانزویک نیز در دسترس قرار گیرد. سایر استان‌ها نیز در مراحل مختلف این گذار قرار دارند.
مدرن‌سازی غربالگری سرطان دهانه رحم
«دکتر آنا ویلکینسون»، پزشک خانواده و انکولوژیست بیمارستان اتاوا، می‌گوید این تغییرات در سطح ملی بسیار کند پیش رفته است. با وجود بیش از یک دهه داده علمی که نشان‌دهنده برتری تست HPV نسبت به سیتولوژی است، اما دستورالعمل‌های فعلی غربالگری سرطان دهانه رحم در سطح فدرال هنوز با آن مخالفت دارند. به گفته او، این دستورالعمل‌ها بیش از ۱۲ سال به‌روزرسانی نشده‌اند.
او در گفت‌وگو با CTV News اظهار داشت: «ما حتی از فناوری‌های اثبات‌شده موجود هم به‌درستی استفاده نمی‌کنیم.
سرطان دهانه رحم تقریباً کاملاً قابل پیشگیری است. اما هنوز هر سال جان زنان زیادی را در کانادا می‌گیرد یا آنان را گرفتار درمان‌هایی با عوارض مادام‌العمر می‌کند.»
ویلکینسون تأکید می‌کند که باید دستورالعمل‌های ملی بازبینی شوند تا واکسیناسیون HPV، غربالگری سرطان دهانه رحم با تست HPV و خود-غربالگری مدرن در آنها لحاظ شود. تنها از این طریق است که می‌توان امیدوار بود سرطان دهانه رحم در کانادا ریشه‌کن شود.
آیا خودآزمایی برای تشخیص سرطان دهانه رحم کافی می‌باشد؟
با وجود ارزشمندی رویکردهای مدرن، مورفی و البوته، بنیان‌گذاران CELLECT، معتقدند مدل‌های فعلی خود-آزمایی هنوز تمام مشکلات را حل نکرده‌اند.
مورفی می‌گوید: «کیت‌های تست HPV ممکن است همچنان همان میزان ناراحتی یا برچسب‌های اجتماعی تست‌های پاپ اسمیر را داشته باشند. به‌ویژه برای بازماندگان سوءاستفاده جنسی یا افراد با ناهماهنگی جنسیتی.» او ادامه می‌دهد: «سوآب‌ها به سادگی نمی‌توانند دردهای واقعی را برطرف کنند. ما یک روش غیرتهاجمی و آشنا ارائه می‌دهیم که افراد را حتی آنهایی که به‌دنبال انجام تست پاپ اسمیر نیستند، برای غربالگری سرطان دهانه رحم و تشخیص HPV ترغیب می‌کند.»
با این حال، وی تصریح می‌کند که نتایج غیرطبیعی تست‌ها ممکن است همچنان نیاز به مراحل تهاجمی‌تر مانند کولپوسکوپی یا بیوپسی داشته باشد.
«دکتر آماندا سلک»، متخصص زنان و زایمان بیمارستان Women’s College تورنتو، در این باره می‌گوید: «در برخی موارد، معاینات تهاجمی اجتناب‌ناپذیرند. اگر مبتلا به گونه پرخطر HPV باشید، معاینه با اسپکولوم ضروری است تا دهانه رحم به‌دقت بررسی شود و علائم پیش‌سرطانی شناسایی گردد.»
هم‌افزایی با سیستم‌های موجود، نه جایگزینی
مورفی و البوته تأکید می‌کنند که فناوری آنها در پی حذف یا جایگزینی روش‌های فعلی غربالگری سرطان دهانه رحم نیست، بلکه هدف، ارتقای تجربه کاربر و دسترسی بیشتر است.
به گفته البوته: «ما تلاش می‌کنیم فرآیند جمع‌آوری نمونه را ساده، راحت و متناسب با زندگی واقعی افراد کنیم. هدف نهایی ما این است که سلکت به عنوان مکملی مؤثر در کنار ابزارهای موجود عمل کند؛ به‌ویژه در مسیر ارتقای تجربه، گسترش دسترسی، و غربالگری زودهنگام سرطان دهانه رحم برای افراد بیشتری.»
تحول سلامت زنان با خون قاعدگی
البوته باور دارد که استفاده از خون قاعدگی می‌تواند افق تازه‌ای در تشخیص بیماری‌های مرتبط با سلامت زنان باز کند. او می‌گوید: «ما در پزشکی از انواع مایعات بدن استفاده می‌کنیم: خون، ادرار، مدفوع؛ ولی عجیب است که از تنها مایعی که تقریباً هر ماه به‌سادگی قابل جمع‌آوری است، کمتر استفاده می‌شود.»
وی تأکید می‌کند: «این فناوری مثل یک معدن طلای کشف‌نشده است که باید از آن برای جبران سال‌ها غفلت در حوزه سلامت زنان استفاده کنیم.»
منبع: سی‌تی‌وی
