در یک پرونده که توجه بسیاری را به خود جلب کرده است، دادگاه عالی کانادا قرار است روز سه‌شنبه در مورد شرایط محکومیت نوجوانان به عنوان بزرگسال تصمیم‌گیری کند. این تصمیم می‌تواند رویکردهای قضایی در برخورد با جرایم نوجوانان را در کانادا متحول کرده و حتی به عنوان الگویی برای سایر کشورهای غربی مورد استفاده قرار گیرد.
در مرکز این پرونده، دو نوجوان به نام‌های I.M. و S.B. قرار دارند که هر دو به جرم قتل عمد در دوران نوجوانی به حبس ابد محکوم شده‌اند. طبق قوانین حمایتی کانادا، هویت کامل این نوجوانان منتشر نمی‌شود. «I.M.» به دلیل ارتکاب قتل در جریان یک درگیری با چاقو در سن ۱۷ سالگی و «S.B.» به دلیل تیراندازی در سن ۱۶ سالگی به زندان محکوم شده‌اند.
هر دو نوجوان به محکومیت خود به عنوان بزرگسال اعتراض کرده و مدعی هستند که دادستان‌ها نتوانسته‌اند به طور کامل تفاوت‌های اساسی بین نوجوانان و بزرگسالان، از جمله مسئولیت اخلاقی کمتر نوجوانان، را در نظر بگیرند.
قوانین کانادا در قبال نوجوانان زیر ۱۸ سال
در کانادا، نوجوانان زیر ۱۸ سال به دلیل عدم بلوغ کامل مسئولیت کمتری نسبت به بزرگسالان در قبال اعمال خود دارند. با این حال، در برخی موارد، دادستان‌ها می‌توانند درخواست کنند که محکومیت نوجوانان به عنوان بزرگسال انجام شود، به ویژه در جرایم جدی.
یک حکم مهم از دادگاه عالی کانادا در سال ۲۰۰۸، مسئولیت اثبات «عدم مسئولیت اخلاقی کمتر» نوجوانان را بر عهده دادستان‌ها قرار داد. به عبارت دیگر، دادستان‌ها باید بتوانند ثابت کنند که یک نوجوان به اندازه‌ای بالغ بوده که بتواند مانند یک بزرگسال مسئول اعمال خود شناخته شود.
در پرونده‌های I.M. و S.B.، وکلای مدافع این دو نوجوان استدلال می‌کنند که برای محکومیت نوجوانان به عنوان بزرگسال، نیاز به شواهد علمی و کارشناسی است. به نظر آن‌ها، تنها شدت جرم ارتکابی نمی‌تواند دلیل کافی برای محکومیت به عنوان بزرگسال باشد. بلکه باید شواهدی وجود داشته باشد که نشان دهد نوجوان به سطحی از بلوغ رسیده که بتواند مسئولیت کامل اعمال خود را بر عهده بگیرد.
«نادر حسن»، وکیل مدافع I.M.، بر این باور است که این پرونده صرفاً به دو نوجوان محدود نیست، بلکه مسئله‌ای بنیادین در باب عدالت کیفری نوجوانان را مطرح می‌کند. وی معتقد است اصل حاکم باید بر این مبنا استوار باشد که نوجوانان، مگر آنکه شواهد علمی قاطعی خلاف آن را اثبات کند، باید مطابق با قوانین مربوط به نوجوانان محاکمه شوند.
دیدگاه دولت، دانشگاهیان و دادگاه عالی کانادا درباره محکومیت نوجوانان
در مقابل، دولت بر این باور است که شدت جرم ارتکابی به تنهایی دلیل کافی برای ارزیابی مسئولیت اخلاقی نوجوانان است. در نتیجه نیازی به ارائه شواهد کارشناسی نیست.
«پروفسور دبرا پارکس» از دانشگاه بریتیش کلمبیا نیز اشاره می‌کند که محکومیت نوجوانان به عنوان بزرگسال در موارد قتل امری رایج است. او در تحقیقات خود دریافت که در ۸۹ مورد از ۱۰۲ پرونده قتل مربوط به نوجوانان، دادستان‌ها درخواست محکومیت به عنوان بزرگسال داده‌اند و در ۶۲ مورد حکم حبس ابد صادر شده است.
حکم نهایی دادگاه عالی کانادا می‌تواند ابهامات موجود در قوانین مربوط به محکومیت نوجوانان را برطرف کرده و به ایجاد یک رویه قضایی واحد در این زمینه کمک کند. نادر حسن، وکیل مدافع I.M.، امیدوار است که با پیروزی در این پرونده، شاهد افزایش محکومیت نوجوانان به عنوان کودک باشیم و این امر به عنوان یک الگوی مثبت برای سایر کشورهای دموکراتیک مطرح شود.
تصمیم دادگاه عالی کانادا می‌تواند تغییرات اساسی در نحوه برخورد با پرونده‌های نوجوانان ایجاد کرده و تأثیرات ماندگاری بر سیستم قضایی این کشور بگذارد.
دستگیری یک نوجوان به جرم خوابیدن در دادگاه دیترویت و محکومیت او به زندان
منبع: سی‌تی‌وی
