افزایش نگرانکننده بیماری سرخک در کانادا: پس از ۲۷ سال، وضعیت حذف سرخک از دست رفت
کانادا پس از نزدیک به سه دهه، دیگر در فهرست کشورهای عاری از سرخک قرار ندارد. از پاییز ۲۰۲۴ تاکنون بیش از ۵ هزار مورد ابتلا در ۹ استان و یک منطقه گزارش شده است. کارشناسان هشدار میدهند که کاهش پوشش واکسیناسیون سرخک در کانادا و شیوع ویروس، زنگ خطری جدی برای سلامت عمومی کشور است. اگر کانادا نتواند زنجیره انتقال بیماری را متوقف کند، این عقبگرد میتواند پیامدهای گستردهای برای کودکان، خانوادهها و اعتبار نظام سلامت کشور داشته باشد.
آژانس بهداشت عمومی کانادا اعلام کرد این کشور وضعیت «حذف سرخک» خود را از دست داده است. سازمان بهداشت پانآمریکن (PAHO) به طور رسمی به این آژانس اطلاع داده که کانادا دیگر در فهرست کشورهای عاری از سرخک قرار ندارد. اگر کانادا بتواند زنجیرهی انتقال بیماری را برای دستکم ۱۲ ماه متوقف کند، میتواند وضعیت حذف را دوباره به دست آورد.
عقبگردی که قابل جبران است
«دکتر جاربارس باربوسا»، مدیر سازمان بهداشت پانآمریکن، در نشست خبری امروز گفت با وجود تلاشهای گسترده، ویروس سرخک اکنون در کانادا، بومی (اندمیک) تلقی میشود. او افزود این تصمیم پس از بررسی دقیق دادههای اپیدمیولوژیک کانادا اتخاذ شده است. به گفتهی او، این یک «عقبگرد» است، اما اگر کشور بتواند بدون موارد جدید باقی بماند و پوشش واکسیناسیون سرخک در کانادا را افزایش دهد، قابل بازگشت خواهد بود.
مسریترین ویروس شناخته شده در میان انسانها
باربوسا تاکید کرد مقامات کانادایی «کاملا متعهد» به بازگرداندن وضعیت حذف سرخک هستند. او گفت: «سرخک مسریترین ویروس شناختهشده در میان انسانهاست. یک فرد مبتلا میتواند بیماری را به ۱۸ نفر دیگر منتقل کند. به لطف واکسنها بسیاری از مردم هرگز در زندگی خود مبتلا به بیماری سرخک نشدهاند.» او هشدار داد از دست رفتن وضعیت حذف در یک کشور، کل منطقه را در معرض خطر قرار میدهد. همچنین احتمال ورود موارد جدید از دیگر مناطق جهان همچنان بالاست.
چرا ویروس سرخک خطرناک است؟
سرخک نه تنها بسیار واگیردار است، بلکه میتواند به شدت خطرناک باشد. در مراحل اولیه، تب بالا، سرفه و آبریزش بینی شبیه به سرماخوردگی ظاهر میشود. سپس بثورات قرمز یا بنفش روی پوست پدید میآید که تا یک هفته باقی میماند. این بیماری میتواند موجب ذاتالریه، التهاب مغز و حتی مرگ شود. در برخی موارد، سالها بعد موجب نوعی بیماری مغزی کشنده میشود.
بر اساس دادههای آمریکا، از هر پنج فرد واکسینهنشدهی مبتلا، یک نفر بستری میشود. همچنین از هر هزار کودک مبتلا، تا سه نفر جان میبازند. خطر در کودکان خردسال، زنان باردار و افراد دارای نقص ایمنی بیشتر است.
سال ۲۰۲۵: بدترین سال برای افزایش بیماری سرخک در کانادا
طبق دادههای آژانس بهداشت عمومی، تا ۲۵ اکتبر بیش از ۵ هزار مورد ابتلا در کشور ثبت شده که بیشتر آنها در استانهای انتاریو و آلبرتا بوده است. با این آمار، به زنجیرهی ۲۷ سالهی وضعیت حذف سرخک در کانادا پایان داده شد. هرچند موارد جدید نسبت به اوج بهار کاهش یافتهاند.
افزایش بیماری سرخک در کانادا
به گفتهی آژانس بهداشت عمومی، افزایش بیماری سرخک در کانادا از ۲۷ اکتبر ۲۰۲۴ محاسبه میشود. گفته میشود منبع اولیه، مسافری بینالمللی بود که در مراسم عروسی در «نیوبرانزویک» شرکت کرده بود. پس از پایان شیوع در آن استان، مهمانان ویروس را به جنوب غربی انتاریو منتقل کردند و شیوع در جوامع «منونایت» متمرکز شد. همان سویهی ویروس سپس به ۹ استان و یک منطقهی دیگر گسترش یافت.
آلبرتا و انتاریو دو کانون اصلی شیوع بودند
به گزارش «گرِیم بروس»، حدود ۸۴ درصد از موارد ثبتشدهی سرخک در کانادا در سال ۲۰۲۵ مربوط به استانهای انتاریو و آلبرتا بوده است؛ موضوعی که کارشناسان آن را به کاهش میزان تزریق واکسن سهگانهی سرخک، اوریون و سرخجه (MMR) نسبت میدهند.
در حال حاضر وضعیت در این دو استان چگونه است؟
حدود یک ماه پیش، استان انتاریو پس از نزدیک به یک سال، پایان شیوع را اعلام کرد. در آن مدت، مجموع موارد ابتلا از ۲۳۰۰ نفر فراتر رفت، اما در آخرین گزارش استانی هیچ مورد جدیدی ثبت نشده است.
در مقابل، در آلبرتا که در سال ۲۰۲۵ در مجموع ۱۹۴۴ مورد گزارش شده، آمار هفتگی ابتلا پایین است و در هفتهی منتهی به ۱۹ اکتبر فقط شش مورد جدید گزارش شده است.
هشدار متخصصان در رابطه با افزایش بیماری سرخک در کانادا
دکتر «آیزاک بوگوچ»، متخصص بیماریهای عفونی، میگوید افزایش بیماری سرخک در کانادا دو پیامد دارد: خدشه به اعتبار نظام سلامت عمومی کشور و «هشداری بزرگ» برای ضعف زیرساختهای سلامت. او تاکید کرد باید فورا این خلأها پر شوند. همچنین کانادا باید بار دیگر در سطح جهانی پیشگام سلامت عمومی شود. به گفتهی او، اطلاعات غلط و کارزارهای عمدی برای تضعیف سلامت عمومی، نقش مهمی در کاهش نرخ واکسیناسیون داشتهاند.
وضعیت کنونی در غرب کانادا
در هفتهی منتهی به ۲۵ اکتبر، ۲۹ مورد جدید سرخک گزارش شده است. ساسکاچوان با ۱۱ مورد در صدر است و پس از آن بریتیش کلمبیا با ۹ مورد قرار دارد. در حالیکه انتاریو و آلبرتا هر دو شیوعهای بزرگی را پشت سر گذاشتهاند، کاهش واکسیناسیون MMR عامل اصلی گسترش در مناطق مختلف عنوان شده است.
کاهش نرخ واکسیناسیون سرخک در کانادا و نقش همهگیری کرونا
همهگیری کووید-۱۹ در سراسر جهان موجب کاهش برنامههای واکسیناسیون سرخک در کانادا و افزایش این ویروس شد. برای مهار این ویروس، باید حداقل ۹۵ درصد جمعیت واکسینه باشند. اما در بسیاری از مناطق کانادا این رقم به طور قابلتوجهی پایینتر است. پوشش دوز اول واکسن از حدود ۹۰ درصد در سال ۲۰۱۹ به ۸۳ درصد در ۲۰۲۳ کاهش یافته است. همچنین دوز دوم از ۸۶ به ۷۶ درصد رسیده است. در برخی مناطق کبک و آلبرتا، پوشش حتی به ۳۰ تا ۴۰ درصد رسیده است.
بوگوچ گفت: «این ویروس مسریترین عامل شناختهشده است؛ در نهایت به سراغ افراد واکسینهنشده میرود و همین اتفاق هم افتاد.»
هشدار افزایش بیماری سرخک در کانادا از مدتها قبل
به گفتهی خبرنگار ارشد سیبیسی، «لورن پِلی»، از اوایل ۲۰۲۴ نشانههای هشداردهنده در رابطه با افزایش بیماری سرخک در کانادا وجود داشت. همان زمان نخستین مرگ ناشی از سرخک در چند دههی گذشته گزارش شد و پژوهشگران بریتیش کلمبیا پیشبینی کردند کشور در مسیر یک شیوع بزرگ قرار دارد. بسیاری از کارشناسان هشدار داده بودند اگر پوشش واکسیناسیون افزایش نیابد، وضعیت حذف از بین خواهد رفت و اکنون همین اتفاق افتاده است.
سرخک در چه استانهایی گزارش شده است؟
در ماههای گذشته، موارد ابتلا در استانهای آلبرتا، بریتیش کلمبیا، مانیتوبا، نیوبرانزویک، نوا اسکوشیا، انتاریو، جزیرهی پرنس ادوارد، کبک، ساسکاچوان و مناطق شمالغربی گزارش شده است. آژانس بهداشت عمومی اعلام کرد که هرچند میزان انتقال کاهش یافته، اما شیوع بیش از ۱۲ ماه ادامه داشته و عمدتا در جوامع با واکسیناسیون پایین رخ داده است.
در بیانیهی رسمی آمده است: سازمان بهداشت پانآمریکن پس از بررسی دادههای آزمایشگاهی و اپیدمیولوژیک اخیر، تداوم انتقال سویهای یکسان از ویروس سرخک در کانادا برای بیش از یک سال را تایید کرده است.
در پی درخواستهای مکرر سیبیسی برای اظهارنظر، سخنگوی وزیر بهداشت کانادا، «مارژوری میشل»، در ایمیلی اعلام کرد: «وزیر اوضاع را از نزدیک دنبال میکند و با آژانس بهداشت عمومی کانادا و همچنین همتایان استانی و قلمروی خود همکاری دارد تا کشور بتواند دوباره وضعیت حذف سرخک را به دست آورد.»
منبع: سیبیسی
