چهل و پنجمین نشست گروه هفت (جی ۷) در شهر بیاریتز فرانسه در حالی کار خود را آغاز می‌کند که مسائل و بحران‌های زیادی در جهان وجود دارد.
سران هفت قدرت اقتصادی جهان کار خود را در چهل و پنجمین نشست از امروز (شنبه) آغاز می‌کنند.
مسئله چین و جنگ تجاری به راه افتاده میان چین با کانادا و آمریکا، کره شمالی، موضوع خارج شدن بریتانیا از اتحادیه اروپا، آتش‌سوزی آمازون و تنش میان ایران و آمریکا از جمله مباحث مهمی است که در این نشست مطرح خواهد شد، حال آنکه نقش فرانسه بیش از گذشته به دلیل میزبانی و ریاست دوره‌ای این نشست گروه هفت بسیار مهم است.
ماکرون و آتش‌سوزی آمازون
سه هفته مانده به آغاز دیدار رهبران گروه هفت در فرانسه آتش‌سوزی مهیبی بخش بزرگی از جنگل‌های آمازون را در بر گرفت.
امانوئل ماکرون که همواره خود را نسبت به موضوع محیط زیست در جهان حساس نشان داده، پس از دبیر کل سازمان ملل، نخستین رهبر سیاسی جهان بود که نسبت به این رویداد فاجعه‌آمیز برای بشریت هشدار داد. این هشدار به مذاق ژائیر بولسونارو، رئیس جمهوری عوامگرای برزیل خوش نیامد و او ضمن اعلام این که آتش‌سوزی «عمدی» بوده و به هدف «تخریب» وجهه دولت او ایجاد شده، رفتار همتای فرانسوی خود را ناشی از «خوی استعماری» او خواند.
به هر روی امانوئل ماکرون صراحتا اعلام کرد که موضوع آتش‌سوزی آمازون را در سیاهه موضوعات مورد بحث در گفتگوهای بیاریتز خواهد گنجاند.
آقای ماکرون قرار است امروز جمعه ۲ شهریور ساعت ۱۳ به وقت پاریس در یک سخنرانی که به طور زنده از تلویزیون پخش خواهد شد، موضوعات مهم این دوره از اجلاس گروه ۷ را معرفی کند.
آنگلا مرکل، امانوئل ماکرون، دونالد ترامپ، بوریس جانسون، جوزپه کونته، شینزو آبه و جاستین ترودو، رهبران آلمان، فرانسه، آمریکا، بریتانیا، ایتالیا، ژاپن و کانادا قرار است امروز وارد بیاریتز شوند.
تنش ایران و آمریکا
به دنبال تنش فزاینده ایران و آمریکا که از چند ماه پیش با خروج یک‌جانبه واشنگتن از برجام آغاز شد و نیز تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، تنش در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز شکل عینی‌تری یافت. حمله به نفتکش‌ها در تنگه هرمز و توقیف نفتکش بریتانیایی پس از توقیف کشتی ایرانی آدریان دریا ۱ به دست بریتانیا در جبل الطارق از جمله پیامدهای تنش تازه میان ایران و آمریکا بود.
نشست بیاریتز و دیدارهای حاشیه‌ای آن فرصتی برای طرح تازه‌ترین مواضع مشترک آمریکا و متحدان غربی‌اش در این زمینه خواهد بود. با این همه ناظران این رویداد در انتظار طرح مسائل مورد اختلاف میان آمریکا و متحدان اروپایی‌اش درباره ایران هستند، مسائلی مانند پایبندی به برجام که شکاف بزرگی میان سیاست‌های دونالد ترامپ با رهبران اروپایی به وجود آورده است.
نقش فرانسه در موضوع ایران
فرانسه به عنوان میزبان و رئیس دوره‌ای نشست گروه هفت در روزهای منتهی به آغاز این نشست تحرک زیادی داشته است.
امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه در اوج تنش ایران با آمریکا و بریتانیا با همتای ایرانی‌اش حسن روحانی تلفنی گفتگو کرد و نماینده خود امانوئل بون را برای رایزنی با مقام‌های ایرانی به تهران فرستاد. تلاش فراوان فرانسه برای گونه ای میانجیگیری بین ایران و آمریکا به حدی بود که حتی اخباری مبنی بر دعوت غیر علنی ماکرون از روحانی برای دیدار با ترامپ در حاشیه نشست بیاریتز منتشر شد، اخباری که دور از ذهن به نظر نمی‌رسید اما برخی منابع رسمی در پاریس و تهران آن را تکذیب کردند.
اوج نقش‌آفرینی فرانسه در پیوند با ایران در دیدار محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران از پاریس نمایان شد.
ظریف تنها یک روز پیش از آغاز کار نشست گروه هفت خود را به پاریس رساند تا با مقام‌های این کشور و از جمله شخص ماکرون دیدار کند. او در حاشیه این دیدار در گفتگویی اختصاصی با یورونیوز گفتگوهایش با رئیس جمهوری فرانسه را «سازنده» خواند. کارشناسان بر این باورند که هدف از سفر وزیر خارجه ایران به پاریس درست در آستانه نشست گروه هفت به احتمال زیاد تبادل پیام در پیوند با تنش میان تهران و واشنگتن بوده است.
وزیر امور خارجه ایران روز جمعه ۲۳ اوت در پاریس با امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه و ژان ایو لودریان، همتای فرانسوی خود دیدار کرد.
وزیر امور خارجه ایران، به تماس‌های تلفنی بین ماکرون و روحانی اشاره کرد و تاکید کرد: «معتقدیم برجام مذاکره شده و متنی هم تدوین شده که روشن است.»
رئیس جمهوری فرانسه یک روز پیش از این سخنان اعلام کرده بود که قبل از اجلاس سران گروه هفت با مقامات ایران در مورد راه‌های کاهش تنش بین تهران و واشنگتن رایزنی می‌کند.
آقای ماکرون از پیشنهادهایی برای کمک به کاهش تنش در خلیج فارس خبر داده و گفته بود که پیش از این به ایران پیشنهادهایی مبنی بر کاهش تحریم‌ها یا جبران خسارت‌های ناشی از تحریم ارائه کرده است.
وی در مقابل از ایران خواست که که علاوه بر پایبندی به توافق برجام با مذاکره در مورد سایر موضوعات (غیر از برنامه هسته‌ای ایران) موافقت کند.
در همین راستا، محمد جواد ظریف، در نروژ درباره توافق هسته‌ای گفت: «ما هیچ منافعی از برجام به دست نیاوردیم و من درباره جزییات پیشنهادهایی که مطرح شده با ماکرون گفتگو می کنم.»
وی افزود: «اروپایی‌ها ۱۱ تعهد به ما دادند از جمله فروش نفت، دریانوردی و…اینستکس نیز یکی از تعهداتشان است.» ظریف از پیوستن نروژ به اینستکس استقبال کرد.
آقای ظریف همچنین تاکید کرد که اگر آمریکا به تعهداتش پابرجا بود، می‌شد زمینه‌های دیگری نیز را برای گفت‌وگو بررسی کرد.
وزیر امور خارجه ایران افزود: «بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ کشورها باید روابط اقتصادی را با ما عادی کنند ولی آمریکا به آنان فشار می‌آورد و اجازه این کار را نمی‌دهد.»
آقای ظریف با بیان ایران با هزار و ۵۰۰ مایل ساحل بزرگترین کشور خلیج فارس است، تصریح کرد: «نیمی از تنگه هرمز تحت کنترل ماست کسی نمی‌تواند امنیت هرمز را بدون ایران تامین کند، آنان بدانند نمی‌تواند ناامنی ایجاد کنند اگر کسی امنیت خلیج فارس را می‌خواهد باید برای همه کشورها باشد ما آماده تعامل با کشورهایی هستیم که در این زمینه علاقه‌مند هستند.»
وزیر امور خارجه در پاسخ به پرسشی درباره مکانیزم ایران برای ارتباط با آمریکا برای کاهش درگیری‌ها گفت: «اگر بخواهیم پیام فوری به آمریکا بدهیم از این طریق سفیر سوئیس در تهران که حافظ منافع آمریکا است اقدام می‌کنیم.»
