آیا می‌دانید سندرم برنج سرخ شده و باکتری خطرناک باسیلوس سرئوس چگونه می‌توانند در غذاهای مانده و نادرست نگهداری‌شده رشد کنند و به مرگ منجر شوند؟ این پدیده نگران‌کننده، یکی از مهم‌ترین تهدیدهای پنهان در آشپزخانه است که اغلب نادیده گرفته می‌شود. باقیمانده غذاهایی مانند برنج، ماکارونی یا نودل، اگر ساعت‌ها در دمای اتاق باقی بمانند، می‌توانند به محیطی مناسب برای رشد این باکتری و تولید سموم مرگبار تبدیل شوند. در ادامه، نگاهی دقیق‌تر خواهیم داشت به چگونگی شکل‌گیری سندرم برنج سرخ شده و خطرات جدی ناشی از باسیلوس سرئوس.
وقتی یک بشقاب ماکارونی به مرگ منجر می‌شود
در اتفاقی که به ظاهر یک عادت روزمره بی‌خطر به نظر می‌رسد (نگه‌داشتن غذای مانده برای وعده‌های بعدی) یک حادثه تلخ در بلژیک بار دیگر توجه‌ها را به خطرات نگهداری نادرست غذا جلب کرده است. یک مرد ۲۰ ساله پس از خوردن باقیمانده اسپاگتی که پنج روز در دمای اتاق مانده بود، جان خود را از دست داد. علت؟ یک بیماری نادر و خطرناک به نام سندرم برنج سرخ شده که ناشی از مسمومیت با باسیلوس سرئوس است.
آغاز فاجعه با یک وعده معمولی
در اول اکتبر، این جوان بلژیکی تصمیم گرفت باقیمانده ماکارونی با سس گوجه‌فرنگی را که پنج روز بیرون از یخچال مانده بود، دوباره گرم کرده و مصرف کند. پس از صرف غذا، او به تمرین ورزشی رفت. اما تنها ۳۰ دقیقه بعد با علائمی چون تهوع، سردرد و درد شدید شکم به خانه بازگشت. علائم خیلی سریع شدت گرفتند. او بارها دچار استفراغ و اسهال شد. علائمی که اطرافیانش گمان کردند یک مسمومیت غذایی خفیف است. اما این‌طور نبود.
متأسفانه این مرد به پزشک مراجعه نکرد و تنها تصمیم گرفت استراحت کند. صبح روز بعد، پدر و مادرش او را بی‌جان در رختخواب پیدا کردند. کالبدشکافی علت مرگ را وجود باسیلوس سرئوس در بدنش اعلام کرد. باکتری‌ای خطرناک که در غذاهای نشاسته‌دار مانده مانند برنج، ماکارونی و نودل رشد می‌کند و می‌تواند سم کشنده‌ای تولید کند.
سندرم برنج سرخ شده چیست؟
سندرم برنج سرخ شده نامی است برای مسمومیت غذایی ناشی از باکتری باسیلوس سرئوس. این باکتری به شکل اسپور در غذا باقی می‌ماند و در دمای اتاق فعال می‌شود. وقتی غذاهای نشاسته‌دار مانند برنج یا پاستا بار دیگر گرم می‌شوند، باکتری فرصت می‌یابد تا تکثیر شده و سم تولید کند. این سم، عامل بروز علائم شدید مسمومیت و در موارد نادر، مرگ است.
دکتر «جو ویتینگتون»، پزشک اورژانس، در ویدئویی پربازدید در تیک‌تاک هشدار داده: «غذاهای پخته‌شده ـ به‌ویژه غذاهای نشاسته‌دار ـ نباید بیش از دو ساعت در دمای اتاق باقی بمانند. این شرایط برای رشد باسیلوس سرئوس ایده‌آل است.»
علائم هشداردهنده را بشناسید
رایجترین علائم سندرم برنج سرخ شده معمولاً شبیه به ویروس معده یا سایر مسمومیت‌های غذایی است، اما می‌تواند شدیدتر باشد. علائم شامل موارد زیر است:
- تهوع و استفراغ
- اسهال شدید
- گرفتگی عضلات شکم
- تب و ضعف بدنی
اگر این علائم بیش از ۲۴ ساعت ادامه یابد یا با نشانه‌هایی مثل تب بالا، کم‌آبی شدید، گیجی یا ضعف مفرط همراه باشد، مراجعه به پزشک ضروری است.
نکاتی ساده برای پیشگیری از سندرم برنج سرخ شده
خوشبختانه می‌توان با رعایت چند نکته ساده از ابتلا به مسمومیت باسیلوس سرئوس جلوگیری کرد:
- غذاهای پخته‌شده را حداکثر طی ۲ ساعت در یخچال قرار دهید
- در هنگام گرم‌کردن، مطمئن شوید غذا به دمای بالای ۷۴ درجه سانتی‌گراد می‌رسد
- غذای مانده را فقط یک بار گرم کنید
- اگر غذایی بیش از یک شب در دمای اتاق مانده، بدون تردید آن را دور بریزید
هر وعده غذایی مهم است
مرگ این جوان بلژیکی بر اثر سندرم برنج سرخ شده، یادآور یک حقیقت تلخ است: خطرات پنهان در غذاهای مانده را نباید دست‌کم گرفت. باسیلوس سرئوس در سکوت عمل می‌کند. اما نتایج آن می‌تواند مرگبار باشد. ایمنی غذایی، به‌ویژه در مورد غذاهای نشاسته‌دار، موضوعی حیاتی است. بنابراین پیش از آنکه دوباره به سراغ باقیمانده غذا بروید، یک بار دیگر به این سوال فکر کنید: آیا واقعاً ارزشش را دارد؟
نتيجه گیری
مرگ این جوان یادآور این حقیقت تلخ است که ایمنی غذایی تنها به معنی دوری از غذای فاسد نیست. بلکه مسئله‌ای حیاتی و گاه مرگ‌آور است. یک بشقاب ساده پاستا یا برنج مانده، اگر به‌درستی نگهداری نشده باشد، می‌تواند عواقبی مرگبار داشته باشد.
کارشناسان تغذیه و بهداشت با افزایش آگاهی عمومی از «سندرم برنج سرخ‌شده»، توصیه می‌کنند باقیمانده غذاهايي همچون گوشت خام یا لبنیات را با احتیاط و دقت نگهداری کنید. چون در مورد بیماری‌های ناشی از غذا، واقعاً پیشگیری بهترین درمان است.
منبع: onlymyhealth
