روز کارگر یا «لیبر دی» در کانادا مصادف با اولین دوشنبه ماه سپتامبر است و از مناسبتهای تعطیل رسمی محسوب میشود.
روز کارگر در بسیاری از کشورهای جهان مناسبتی مهم محسوب میشود. اول ماه مه به نام روز جهانی کارگر نامگذاری شده است. در واقع فلسفه وجودی مناسبتی به نام روز کارگر جلب توجه افکار عمومی به مشکلاتی است که قشر کارگر با آن دست و پنجه نرم میکنند. با اینکه روز کارگر اول ماه مه از دل مبارزات سال ۱۸۸۶ برای ساعات کاری عادلانه ۸ ساعت در روز متولد شده است و کارگران به ساعات کاری کمتر از آن هم رسیدند، اما اول ماه مه به عنوان نماد مبارزه با نابرابری گرامی داشته میشود.
روز کارگر در آمریکای شمالی جدای از روز جهانی کارگر است. این روز در واقع آخرین تعطیل رسمی تابستان قبل از شروع پاییز است. روزی برای استراحت و تامل. این روز در آمریکا سمبل پایان تابستان و آغاز دوره کار و تلاش است.
تاریخچه روز کارگر در کانادا
تاریخچه روز کارگر در کانادا از سال ۱۸۷۱ و زمانی آغاز میشود که عضویت در اتحادیههای کارگری جرم محسوب میشد و مجازات سنگینی در پی داشت. در آن سال اتحادیه کارگران چاپخانههای تورنتو برای احقاق حقوق کارگران فعالیت میکرد. خواسته آنها کاهش ساعات کاری هفته به ۵۸ ساعت بود. پس از دستگیری رهبران این اتحادیه، با فراخوان مجمع اصناف تورنتو از تمام سندیکاها راهپیمایی عظیمی به راه افتاد.
در روز سه سپتامبر سال ۱۸۷۱ تجمع به حدی بود که طول صف تظاهرات کنندگان به یک مایل میرسید. آنها در انتها مسیر به منزل سر جان مک دونالد رسیدند. نخست وزیر کانادا در آن سالها، سرجان مک دونالد در سالن شهرداری قول رسیدگی به خواسته کارگران در مورد کاهش ساعات کاری هفتگی داد. اما این قول دیری نپایید.
در ژوئیه ۱۸۸۲ مجمع اصناف و کارگران تورنتو از «پیتر مک گوایر» که از موسسان اتحادیه کارگران آمریکا بود دعوت کرد. مک گوایر از نیویورک برای سخنرانی در مجمع اصناف کانادا حاضر شد و بسیار تحت تاثیر قرار گرفت. در واقع پیشنهاد پنجم سپتامبر ۱۸۸۲ به عنوان روز کارگر توسط مک گوایر به این اتفاق نسبت داده میشود.
پنجم سپتامبر ١٨٨٢ در واقع ابراز وجود علني مبارزات طولانی کارگران و سندیکاهایشان بود. خواسته اصلی آنها هم کاهش ساعات کار هفتگی و بهتر شدن شرایط کار بود. در آن سالهای آمریکا، متوسط ساعت کار روزانه ۱۲ ساعت و تمام هفت روز هفته بود. حتی نویسنده آمریکایی، جک لندن، در جایی از خاطراتش به ساعات کاری ۱۶ ساعته اشاره میکند.
بیشتر اعتراضات و مبارزات کارگری در آن سالها حول کاهش ساعت کار و عادلانه شدن شرایط کار بود. در واقع پیشنهاد پیتر مک گوایر تحت عنوان «احترام به کارگر» به اتحادیه کارگران آمریکا بود. یکی از شعارهای معروف این روز «هشت ساعت کار، هشت ساعت تفریح و هشت ساعت استراحت» بود.
لیبر دی یا روز کارگر کی به رسمیت شناخته شد؟
بعد از اتفاقات زیاد و مبارزات خونین، سرانجام در سال ۱۸۹۴ کنگره آمریکا اولین دوشنبه ماه سپتامبر را به عنوان روز کارگر یا «لیبر دی» انتخاب نمود. بعد از آمریکا، کانادا نیز در اقدام مشابهی این روز را به رسمیت شناخت. نخست وزیر کانادا در آن سال جان تامسون بود.
در حال حاضر لیبر دی یا روز کارگر در کانادا اعضای سندیکاها راهپیمایی خیابانی میکنند.
در سالهای گذشته در استانهای کبک و منیتوبا که سنت مبارزه کارگری قوی تری دارند علاوه بر روز کارگر اولین دوشنبه ماه سپتامبر، اول ماه مه نیز مراسماتی برای بزرگداشت روز کارگر برگزار میشود. رژه های خیابانی در اعتراض به سرمایه داری در این روزها از سنتهای معمول فعالان کارگری است. به همین دلیل هر سال پلیس در حالت آماده باش برای مقابله با اعتراضات و رژه های غیر قانونی است.
روز کارگر یا لیبر دی در سینما
در سال ۲۰۱۳ فیلمی به سبک درام درباره روز کارگر یا لیبر دی در آمریکا ساخته شد. این فیلم در فهرست ده فیلم برتر سینمای آمریکا در همان سال قرار گرفت.
داستان فیلم اقتباسی از رمان لیبر دی نام نوشته جویس مینارد در سال ۲۰۰۹ است. اکران فیلم در سراسر آمریکا از اواخر ژانویه ۲۰۱۴ صورت گرفت. کارگردانی این فیلم را جیسون رایتمن بر عهده داشته است و بازیگران اصلی آن کیت وینسلت و جاش برولین هستند. فیلم لیبر دی در اوت سال ۲۰۱۳ در جشنواره فیلم تلوراید نمایش داده شد.