بازار ارز – در روزهای گذشته افزایش بی دلیل دلار در بازاری هیجانی باعث بروز نگرانی های جدی میان مردم و فعالان اقتصادی شد که این نگرانی به ایرانیان خارج از کشور به ویژه کانادا نیز سرایت کرد.
با نک مرکزی ایران در اطلاعیه ای، اختلال اخیر در بازار ارز و افزایش غیر منتظره قیمت ها را متاثر از بداخلاقی ها، سیاسی کاری ها و جریانات خارجی نامید و در بخش دیگری بیشتر عملیات های سوداگرانه داخلی را عامل اصلی دانسته است.
اما همزمان در بازار عرضه و تقاضا با اینکه افزایش ارز روزانه در ایران در حال رخ دادن بود اما عطش خرید نیز همچنان بالا میرفت. طی روزهای اخیر افزایش نرخ دلار به بالا رفتن قیمت طلا در ایران هم منجر شد و این در حالی بود که از هفته پیش قیمت جهانی طلا شروع به کاهش کرده بود.
بعضی فعالان بازار ارز اعتقاد دارند که علت افزایش قیمت دلار این است که بانک مرکزی ارز کمتری به صرافی‌های خود در بازار تزریق کرده و یا با قیمت بالاتر ارز می‌فروشد. تعداد زیادی از صرافان کاهش تزریق ارز را تایید کرده‌اند.
از دیگر دلایلی که در این باره ارائه شده تلاش ایران برای افزایش قیمت ارز و تک نرخ کردن آن است. بعضی دیگر البته گفته‌اند افزایش قیمت ارز یکی از اقدامات دولت برای جبران کسری بودجه سال آینده است که بیشتر در اینباره حدس و گمان وجود دارد اما همین مسائل موجب شد که در هفته های گذشته با یک بازار به شدت هیجانی روبرو شویم که هیچ تحلیل اقتصادی یاری رسان این بازار نباشد! دلیل دیگری که عده‌ای به آن اشاره کرده‌اند اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده از ابتدای سال ٢٠١٨ در دوبی، امارات متحده عربی است. با اجرای این قانون تامین ارز برای صرافی‌های ایران هزینه‌بر شده است و به نوعی می تواند گفت اعمال سیاست های عربستان سعودی بر وضعیت ارز ایران.
ناآرامی‌های اخیر خیابانی در شهرهای مختلف ایران هم به عدم قطعیت درباره وضعیت اقتصادی روزهای پیش رو و کاهش احتمالی ارزش ریال دامن زد و افزایش تقاصا برای ارز در بازار بالا رفت، تقاضایی که عرضه ای برای آن وجود نداشت و سرمایه گذاران بازار نیز از فروش ارز اجتناب می کردند.
عده دیگری به کاهش تجارت خارجی ایران طی ۹ ماه گذشته اشاره کرده‌اند که به گفته آنها خروج ارز از ایران در این مدت بیشتر از واردات آن بوده است و به همین دلیل تقاضای ارز در بازار افزایش یافته است.
هرچند در کنار این مسائل می توان به بی اعتمادی یا کم اعتمادی مردم پس از اتفاقات اخیر بانک ها و موسسه های مالی اعتباری نیز اشاره داشت که موجب شد حجم زیادی از سرمایه های شهروندان به بازار ارز سوق داده شود.
بانک مرکزی گفته است از امکانات خود برای خروج از وضع فعلی و برگرداندن آرامش به بازار استفاده خواهد کرد
در اولین اقدام رئیس پلیس تهران از پلمب ۱۰ صرافی، اخطار پلمب به ۱۶ صرافی و نیز دستگیری ۹۰ نفر از “اخلالگران” بازار ارز تنها در یک روز خبر داد. به گفته حسین رحیمی “جانشین جمشید بسم‌الله” هم دستگیر شده است. که درست پس از این دستگیری ها دلار با کاهش روبرو شد، در اقدامی دیگر نیر حساب های بانکی دلالان ارز که پیش تر شناسایی شده بود نیز مسدود شد.
سه تصمیم مهم بانک مرکزی ایران برای مدیریت بازار ارز
تصمیم اول:
بانک ها از شنبه 28 بهمن می‌توانند گواهی سپرده ریالی با نرخ سود 20 درصد منتشر کنند.
انتشار این اوراق فقط به مدت 2 هفته امکان پذیر است.
این اوراق در قطع های حداقل یکصد میلیون ریالی و با سررسید یکساله منتشر خواهد شد.
تصمیم دوم:
براساس تصمیم بانک مرکزی شبکه بانکی می تواند گواهی سپرده ریالی ارز بنیان با سررسیدهای یک و دو ساله منتشر کند.
نرخ سود برای این سررسیدها 4 و 4/5 درصد خواهد بود.
این سود به صورت ارز یا معادل ریالی آن پرداخت خواهد شد.
تصمیم سوم:
پیش فروش 6 ماهه سکه بهار آزادی با نرخ یک میلیون و چهارصد هزار تومان و پیش فروش یکساله سکه بهار آزادی با نرخ یک میلیون و سیصد هزار تومان
به کانال رسانه هدهد کانادا در تلگرام بپیوندید
علی میرزاخانی تحلیل گر اقتصادی در مقاله ای درباره این سیاست های بانک مرکزی نوشت:
بالاخره پس از معطلی زیاد، تصمیماتی برای مهار بازار ارز اتخاذ شد. این تصمیمات تداوم آثار منفی خطاهای سیاست‌گذاری قبلی را تا حدود زیادی متوقف خواهد کرد. راه‌حل بحران ارزی همانطور که پیش‌تر اعلام شد خروج سفته‌بازان ارزی از بازار است که نه برای نیاز ارزی بلکه برای حفظ ارزش پول خود به بازار آمده‌اند. نرخ سود سپرده ۲۰ درصد به ویژه برای وضعیت فعلی که بخش اصلی از انرژی دلار تخلیه شده، تدبیر صحیحی است که به صورت مشروط می‌تواند به سفته‌بازی ارزی پایان ببخشد. شرط اول اینکه بانک مرکزی کرکره دکان ارزان‌فروشی ارز در مجاورت بازار را پایین بکشد و به تقاضای موجود در همان نرخ کشف شده بازار پاسخ دهد. شرط دوم اینکه ارسال سیگنال‌های غلط به بازار در خصوص نرخ ارز به صورت کامل متوقف شود و میکروفون جملات نامفهومی از قبیل اینکه ما نرخ بالای ۴۰۰۰ تومان یا فلان عدد را قبول نداریم قطع شود. مهار پایدار نوسانات البته در گرو قاعده‌مند شدن رفتار سیاستگذار در سیاست ارزی و سیاست پولی است که موضوع مباحث بعدی خواهد بود.
در همین حال حسین صبوری نیز در تحلیل خود نوشت:
قیمت 1 میلیون و سیصد هزارتومانی برای پیش فروش یک ساله سکه با فرض پیش پرداخت یک میلیون تومان و در نظر گرفتن نرخ 15 درصدی بعنوان هزينه فرصت خواب یکساله پول، با فرض قیمت کنونی اونس، به معنای دلار 4700 تومانه! قیمت یک میلیون و 400 هزار تومانی برای پیش فروش 6 ماهه با همان نرخ 15 درصد و ارزش کنونی اونس، یعنی دلار حدودا 4750 تومان
این محاسبات بخوبی نشان از ارزش مد نظر دلار در نمودار انتظاری دولت دارد. دلار 4700 تومان.
با توجه به انتظار افزايش قیمت اونس تا مرز حداقل 1400 دلار طی 6 ماه آتی و 1450 دلار تا یک سال آتی، ارزش دلار در طرح فوق الذکر بین 4400-4350 تومان بدست می آبد.
برای دوستان فعال در بازار آتی سکه: با توجه به قیمت های اعلام شده برای پیش فروش سکه، قیمت منطقی قرارداد با سررسید آبان 97 حدود 1 میلیون و 640 هزارتومان باید باشه.البته با قیمت کنونی 1355 دلاری اونس
براستی، چرا دولت از همان دو ماه یا حداقل یک ماه پیش، که مثل روز روشن بود دلار میره بالا و… این 3 سیاست رو برای جلوگیری از نوسان شدید و به احتمال خیلی زیاد، متضرر شدن افراد غیرحرفه ای و نامطلع، اجرا نکرد؟
براستی وقتی بازار متشکلی مثل بازار فیوچر سکه در کشور وجود داره، چرا دولت باید بیاد و با پبش فروش سکه در بانکهای دولتی، بشه رقیبی تمام قد واسه اون بازار؟ واقعا توجیه دولت چیه؟
آیا میدونستین همین سياست دولت باعث شد ظرف 24 ساعت کسی که در بازار فیوچر سکه موقعيت خرید داشت(عمدتا افراد با اطلاعات کمتر و هیجانی تر) 40 درصد ضرر کنه؟
از دوشنبه تا چهارشنبه هفته جاری از جانب کدهای معاملاتی خاصی، بیکباره شاهد اخذ موقعيت های سنگین فروش بودیم بطوری که در روز سه شنبه یعنی اوج قیمت در بازار فیوچر سکه، شاهد معامله کم سابقه 47 هزار قرارداد بودیم که دو برابر متوسط معاملات در روزهای پررونق همین بازاره.در روز قبل و بعد از آن نیز روزانه 35 هزار قرارداد معامله شد!
پایان
سیاست ها و تحلیل هایی که در روزهای آینده فقط باید منتظر ماند که اثر خود را بر روی بازار بگذارد و پیش بینی میشود بازار ارز نخست با کنترل و سپس کاهش تدریجی همراه خواهد بود، هرچند اگر اتفاقات دیگری در روزهای آینده رخ ندهد و در این میان نقش عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا بعنوان یکی از ارکان های ایجاد اختلال در نظام اقتصادی ایران به خوبی قابل روئیت می باشد، که تنها می توان امیدوار بود که سیاست های بانک مرکزی بتواند به روند بهبود وضعیت بازار ارز کمک شایانی نماید و در نهایت این دارایی مردم معمولی است که هر روزه دچار نوسان میشود! که خود موجب بروز نا امیدی در وضعیت اقتصادی ایران میشود.
تهیه و تنظیم: محمد راد
مطالب مرتبط توصیه شده:
سرنوشت نرخ دلار کانادا به کجا خواهد رسید – تحلیل اقتصادی
آیا دلار کانادا همچنان در مسیر خنثی قرار می‌گیرد؟ – تحلیل اقتصادی پس از نشست بانک مرکزی کانادا
