سوء استفاده جنسی از کودکان و افراد زیر سن قانونی، پدیده‌ای تاریخی است که می‌تواند در هر فرهنگی و در هر جامعه‌ای مشاهده شود و در حال حاضر به دلیل تغییر حساسیت افکار عمومی توجه بیشتری به آن شده است.
بر اساس آمارهای موجود میزان تجاوز به کودکان رقم بالایی است و تحقیقات انجام‌شده توسط یونیسف در ۳۰ کشور این واقعیت را تایید می‌کند، اما این آمار واقعی نیست چون بسیاری از قربانیان به دلیل ترس از دشمنی، احساس گناه، شرم، سردرگمی، بی‌اعتمادی به نهادها، شرایط فرهنگی و اجتماعی و اطلاعات نادرست در مورد خدمات و ساختارهایی که در این زمینه کمک‌کننده هستند، گزارش تجاوز را اعلام نمی‌کنند. اما آنچه مسلم است این است که میلیون‌ها کودک در جهان قربانی سوءاستفاده جنسی می‌شوند.
سوء استفاده جنسی موجب آسیب جدی به رشد شناختی، اجتماعی و عاطفی کودکان می‌شود و در پیشگیری از این مشکل همه افراد جامعه سهیم هستند و برای تحقق این امر باید از خدمات و سیاست‌هایی که باعث تقویت رشد، سلامت و ایمنی کودکان می‌شود، حمایت شود تا نیازهای اساسی کودکان و خانواده‌ها برآورده شود.
در این مسیر باید آموزش عمومی را تقویت کنیم تا عوامل خطرزا در سوء استفاده جنسی، برای همه مشخص شود.
از سال ۲۰۱۷ تاکنون سوء استفاده جنسی از کودکان و بزرگسالان به طرز چشمگیری در رسانه‌های مختلف منتشر شده و تاکنون بحث‌ها و پیشنهادهای زیادی در زمینه پیشگیری از تجاوز به کودکان مطرح‌شده که در تمامی این توصیه‌ها، آموزش عمومی مهم‌ترین روش معرفی‌شده است.
سوءاستفاده جنسی آنلاین
با توسعه اینترنت، موارد سوءاستفاده و خشونت در اینترنت به‌وضوح رو به افزایش است. بر اساس آمار منتشر شده در سال ۲۰۱۷، در یک صفحه وب، تصاویر کودکانی که مورد آزار جنسی قرارگرفته بودند هر ۷ دقیقه یک‌بار نشان داده شد.
در سال ۲۰۱۷ ، ۷۸۵۸۹ نشانی اینترنتی شناسایی شد که حاوی تصاویر سوء استفاده جنسی بود که این موارد بخصوص در هلند و سپس ایالات‌متحده، کانادا، فرانسه و روسیه متمرکز بودند. 55 درصد قربانیان کمتر از ۱۰ سال سن داشتند و ۸۶ درصد تصاویر، دختران و ۷ درصد پسران بودند.
سوءاستفاده آنلاین هر نوع سوءاستفاده‌ای است که در اینترنت اتفاق می‌افتد و ممکن است در هر دستگاهی که به وب متصل می‌شود مانند رایانه‌ها، تبلت‌ها و تلفن‌های همراه رخ دهد و شامل رسانه‌های اجتماعی، پیام‌های متنی و برنامه‌های پیام‌رسانی، ایمیل، گفت وگوهای آنلاین و بازی‌های آنلاین و دیگر موارد باشند.
در این مورد، کودکان از طریق افرادی که آنان می‌شناسند یا افراد غریبه در معرض سوءاستفاده آنلاین قرار می‌گیرند. در این صورت وظیفه والدین این است که با دقت به حرف‌های کودک گوش فرا دهند و به کودکان اطمینان دهند که در میان گذاشتن این سوءاستفاده جنسی با آنان کار درستی است و گفته شود مقصر آنان نیستند.
به دلیل اهمیت این موضوع برنامه‌ای تحت کنترل وزرات بهداشت جهانی WHO تدوین شد که در این برنامه، گروهی از ۱۰ آژانس بین‌المللی مجموعه‌ای از راهبردهای موسوم به INSPIRE را ارائه کردند که در کل هفت راهبرد برای پایان دادن به خشونت علیه کودکان مطرح شده است.
هر حرف از کلمه INSPIRE یکی از این راهبردها را نشان می‌دهد و بیشتر آن‌ها در جلوگیری از انواع مختلف خشونت در بخش‌هایی از قبیل بهداشت روان، آموزش و کاهش جرائم هستند.
این هفت راهبرد عبارتند از:
- اجرای قوانین: منع رفتار خشونت‌آمیز و محدود کردن دسترسی به الکل و سلاح گرم.
- هنجارها و ارزش‌ها: اصلاح هنجارهای فرهنگی که باعث سوء استفاده جنسی از دختران یا رفتار پرخاشگرانه بین پسران می‌شود.
- محیط‌های ایمن: یعنی شناسایی نقاط ویژه برای خشونت در محله و سپس پرداختن به دلایل محلی از طریق سیاست‌هایی که برای حل مشکلات و ارائه انواع دیگر برنامه‌ها انجام می‌شود.
- حمایت والدین و مراقبین: اطلاع‌رسانی به والدین و جوانان که باعث آگاهی بیشتر آنان شود.
- درآمد و تقویت اقتصادی: مانند امور مالی خرد که موجب برابری اقتصادی بین زن و مرد می‌شود.
- خدمات و پشتیبانی: تضمین زندگی کودکانی که در معرض خشونت قرار دارند و نیازمند مراقبت‌های اضطراری و خدمات روان‌پزشکی و اجتماعی هستند.
- آموزش مهارت‌های زندگی: مانند اطمینان از حضور کودکان در مدرسه و ارائه آموزش‌های زندگی و سایر مهارت‌های اجتماعی.
- کودک‌آزاری و تجاوز به کودکان ریشه در روابط و محیط‌های ناسالم دارد. جلوگیری از سوء استفاده جنسی از کودکان مستلزم توجه به عوامل در تمامی سطوح بوم‌شناسی اجتماعی، روابط فردی و روابط اجتماعی است.
در ذیل به چند توصیه در این زمینه اشاره‌شده است:
آموزش کودکان بخصوص پسران در مورد مسائل جنسی
اگر شما معلم و یا مربی و یا نقش راهنما را دارید در مورد مسائل جنسی با نوجوانان و جوانان صحبت کنید تا به‌درستی معنای تجاوز را درک کنند. در این زمینه صریح و رک صحبت کنید و خجالت نکشید چون تامین کننده امنیت کودکان است.
بر رسانه‌ها کنترل داشته باشید
جوک‌های تجاوز جنسی، آهنگ‌ها، بازی‌های ویدیویی و سایر محصولاتی از این قبیل زمینه‌ساز تجاوز خواهند بود.
تعاریف مرسوم مردانگی را به چالش بکشید
در برخی فرهنگ‌ها رایج شده برخی رفتار مردان طبیعی بوده و به دلیل برخی عوامل طبیعی چنین رفتاری از فرد سر می‌زند این گرایش و اعتقاد بهانه‌ای برای رفتار مشکل‌ساز این افراد در چنین جوامعی است، پس برای پیشگیری از چنین بستری مفاهیم را تغییر دهید.
در برابر برچسب “قربانی سرنوشت” مقاومت کنید
بسیار متداول است که بازماندگان تجاوز جنسی متهم به ” قربانی سرنوشت” می‌شوند اما فراموش نکنید رابطه جنسی بدون در نظر گرفتن شرایط مربوطه تجاوز جنسی محسوب می‌شود.پس با کم اهمیت نشان دادن این مهم، زمینه‌ساز ارتکاب تجاوزهای دیگر نشوید.
از کلمات به‌دقت استفاده کنید
تجاوز جنسی، “رابطه جنسی” ، “سوء رفتار جنسی” یا “رابطه ناخواسته” نیست و درواقع تجاوز مشروع وجود ندارد بلکه تجاوز به عنف، تجاوز و جرم است.
تماشاگر نباشید
اگر شاهد تجاوز جنسی هستید و یا چنین احساسی دارید بی‌اعتنا نباشید و در همان لحظه به یک فرد بالغ یا افسر پلیس اطلاع دهید.
زشتی تجاوز را از بین نبرید
هرگز شوخی‌ها و جوک‌های تجاوز جنسی به کودکان را در فرهنگ خود منتشر نکنید تا زشتی این جرم از بین نرود.
در مدارس و مکان‌های کاری برای حمایت از قربانیان تجاوز سیاست‌های خاصی بکار گیرید
بسیاری از بازماندگان پس از تجاوز به دلیل ترس از عواقب آن مانند از دست دادن شغل، اجبار به ترک مدرسه یا مواجهه با انزوای اجتماعی، احساس راحتی ندارند. برای از بین بردن این فرهنگ ضروری است که محیطی ایجاد شود که در آن بازماندگان احساس امنیت کنند.
از سازمان‌هایی که در مبارزه با تجاوز فعالیت دارند حمایت کنید
از سازمان‌های بزرگی که برای مبارزه بافرهنگ تجاوز جنسی فعالیت دارند مانند سازمان‌های موجود در دانشگاه‌ها و یا دیگر مراکز پشتیبانی کنید.
دیگر روش‌های پیشگیری از سوءاستفاده جنسی در کودکی
- حمایت اقتصادی از خانواده‌ها از طریق تقویت امنیت مالی و سیاست‌های کاری
- تغییر هنجارهای جامعه برای حمایت از خانواده‌ها از طریق فعالیت‌های عمومی و آموزشی و رویکردهای قانونی برای کاهش مجازات بدنی
- فراهم کردن مراقبت‌های لازم و آموزش‌های زودهنگام از طریق افزایش ارتباط بین اولیا و پیش‌دبستانی‌ها و بهبود کیفیت مراقبت از کودک از طریق صدور مجوز و اعتبارنامه‌های رسمی
- ارتقاء مهارت‌های فرزند پروری برای بهبود رشد فرزند سالم از طریق رویکردهای مهارت والدین در فرزند پروری و روابط خانوادگی
- پیشگیری از خطرات آینده با ارتقاء مراقبت‌های اولیه، برنامه‌های آموزشی والدین، درمان مشکلات رفتاری برای پیشگیری از وقوع جرم در آینده
روش‌های پیشگیری از وقوع تجاوز جنسی به کودکان در ایالات‌متحده
عدم پذیرش سوءاستفاده جنسی از کودکان و ترویج وظیفه همگانی در پیشگیری از این مورد
همه بزرگسالان و نوجوانان باید بدانند که کودک‌آزاری جرم و جنایتی است که اغلب به کودکان آسیب جدی می‌رساند به همین دلیل افزایش آگاهی والدین و سایر مراقبان کودک ضروری است و باید به عموم مردم منتقل شود و جامعه را ترغیب کند تا تشخیص دهد که سوء استفاده جنسی از کودکان مشکل و مسئولیت همه است.
آموزش عمومی در مورد ماهیت واقعی سوء استفاده جنسی از کودکان
انتشار اطلاعات دقیق برای عموم تا موجب شکستن سکوت و تابو سوء استفاده جنسی از کودکان شود و به تدوین راه‌حل‌های مؤثر برای حل این مشکل کمک کند.
ارزیابی و تقویت برنامه‌های پیشگیری از سوء استفاده جنسی کودکان
در ایالات‌متحده برنامه‌های پیشگیری از سوءاستفاده از کودکان در درجه اول بر آموزش کودکان پیش‌دبستانی و دبستانی در مورد چگونگی شناخت موارد سوءاستفاده و آموزش مهارت‌های ایمنی شخصی متمرکز است. این برنامه‌ها همچنین به کودکانی که قربانی سوء استفاده جنسی شدند نیز کمک کرده و آنان را برای افشای چنین حوادثی به والدین یا سایر بزرگسالان آموزش می‌دهند. البته این برنامه‌ها کاستی‌هایی نیز دارند و علت آن عدم ارزیابی این برنامه‌هاست.
پیشگیری از سوء استفاده جنسی از کودکان با آموزش بزرگسالان
بسیاری از کارشناسان نگران این هستند که حتی هنگامی‌که کودکان برنامه‌های پیشگیری‌کننده از سوء استفاده جنسی را دریافت کنند قادر به مقاومت در برابر رفتارهای سوءاستفاده کننده و افراد متخلف بزرگ‌تر و قوی‌تر از خود نیستند.
بنابراین ضمن تقویت برنامه‌های پیشگیری از سوء استفاده جنسی کودکان، باید تلاش شود مؤسسات دولتی نیز برنامه‌هایی برای پیشگیری از سوء استفاده جنسی کودکان در برابر بزرگسالان تدوین کنند.
یکی از این رویکردها آموزش گسترده و فشرده عمومی، مانند استفاده از کمپین‌های رسانه‌ای برای افزایش آگاهی بزرگسالان در مورد سوء استفاده جنسی کودکان و آموزش اقدامات برای محافظت از کودکان است. آموزش والدین در روش‌های کاهش خطر سوء استفاده جنسی کودکان و آموزش برای متخصصان و سایر مراقبان کودک نیز ضروری است.
کاوش، ارزیابی و تقویت رویکردهای جدید برای جلوگیری از سوء استفاده جنسی کودکان
در بسیاری از کشورها سیستم‌های اداری بعد از وقوع جرم آن را بررسی می‌کنند و درواقع در پیشگیری از وقوع جرم فعالیتی ندارند و ایالات‌متحده بر پیشگیری از وقوع آن تمرکز کرده است.
ارائه خدمات بهداشت روان برای قربانیان سوء استفاده جنسی
کودکانی که مورد آزار جنسی قرارگرفته‌اند ممکن است با پیامدهای روانی شدید و طولانی‌مدت روبرو شوند به همین دلیل اگر خدمات بهداشت روان به‌موقع باشد می‌تواند به کاهش برخی از این عواقب کمک کند. همچنین خدمات بهداشت روانی برای کسانی که درگیر رفتارهای ناهنجار هستند نیز در برابر عوامل استرس‌زا که اغلب منجر به سوء استفاده جنسی می‌شوند نیز مفید هستند.
مقرون به صرفه‌ترین روش‌ها در این زمینه آموزش کودکان در سنین پایین و برنامه پیشگیری مبتنی بر مدرسه است.
ائتلاف ملی ایالات‌متحده برای جلوگیری از سوء استفاده جنسی از کودکان ۶ ستون پیشگیری ایجاد کرده تا سیاست‌گذاران را به سمت سیاست‌های مؤثر هدایت کند و اقدامات ذیل را در این زمینه توصیه می‌کند:
- حمایت و تامین بودجه راهبردهای پیشگیری اثبات‌شده و تحقیقات برای ارزیابی روش‌های پیشگیری امیدوارکننده
- پشتیبانی از تحقیقات درزمینه پیام‌رسانی فرهنگی هدفمند و دسترسی به جمعیت در معرض خطر
- تدوین یک برنامه ملی و گسترده برای آموزش علائم سوء استفاده جنسی از کودکان و اقدامات پیشگیری از آن
- ایجاد مرکز ملی فنی که در مورد برنامه‌ها اطلاعات ارائه دهد.
پیشگیری از سوء استفاده جنسی از کودکان در بریتانیا
در بریتانیا نیز کارگاه‌های مختلفی برای آموزش کودکان و بزرگسالان برگزار می‌شود که مضامین کلی آن‌ها شامل:
- تغییر جنبه‌های خشونت جنسی
- تمرکز روی اینترنت
- مشخصات سوءاستفاده آنلاین
- اقدامات ایمنی
- آموزش عمومی
- مصون ماندن کودکان و نوجوانان از سوء استفاده جنسی (به‌صورت آنلاین و آفلاین)
- جلوگیری از سوء استفاده جنسی از کودکان (CSA) در مؤسسات
- استخدام امن‌تر و سیاست‌های سالم‌سازی
- واکنش به سوءاستفاده مبتنی برنهادهای مختلف
اقدامات انجام‌شده در بریتانیا در این زمینه نیز برنامه ۸ سال پیشگیری و خشونت جنسی آریزونا است که توسط وزارت بهداشت و خدمات انسانی آریزونا، بخش سلامت زنان و کودکان صورت گرفته است.
برنامه‌های ضبط‌شده با مفهوم پیامدهای جلوگیری از سوء استفاده جنسی در کودکی که به ارائه الگوهای زیست‌محیطی و آموزشی می‌پردازد.
ائتلاف ایندیانا، در برابر اقدامات اولیه پیشگیری از تجاوز جنسی که توسط ائتلاف ایندیانا منتشرشده، نمونه‌ای از تلاش‌های کشور در پیشگیری‌های اولیه از خشونت جنسی است.
برنامه ملی بریتانیا برای جلوگیری از بهره‌برداری جنسی از کودکان که توسط ائتلاف ملی منتشرشده شامل راهنمای برنامه‌ریزی اطلاعاتی در مورد جلوگیری از سوء استفاده جنسی از کودکان در دنیای واقعی و دیجیتال است.
- مجمع جهانی اقتصاد: رفع کامل شکاف جنسیتی در کانادا و آمریکا ۱۵۱ سال طول می‌کشد
- رشد کند مغزی کاربران خردسال رسانه‌های تصویری!
- استفاده از هیپنوتیز بطور آزمایشی در بیمارستان کودکان مونترال
منبع: ایسنا
