در دنیای پرشتاب فناوری، گاهی باید تصمیم‌هایی گرفت که همه را شوکه می‌کند. این دقیقاً کاری بود که «اریک وان»، مدیرعامل شرکت نرم‌افزاری «IgniteTech»، انجام داد. در اوایل سال ۲۰۲۳، «وان» به این نتیجه رسید که هوش مصنوعی نه یک گزینه، بلکه یک ضرورت حیاتی برای بقای هر کسب‌وکاری است. اما او با یک مانع بزرگ روبرو شد؛ کارکنان خودش در برابر این موج جدید مقاومت می‌کردند. این وضعیت نمونه‌ای از تأثیر هوش مصنوعی بر نیروی کار بود که نشان می‌داد پذیرش فناوری‌های نوین بدون تغییر فرهنگ سازمانی امکان‌پذیر نیست. واکنش او سریع و قاطع بود. «وان» در اقدامی سختگیرانه، طی یک سال نزدیک به ۸۰ درصد از نیروی کار خود را با هدف سرعت بخشیدن به پذیرش هوش مصنوعی، اخراج کرد.
او بعدها در گفتگو با نشریه «فورچن»، این کار را «فوق‌العاده دشوار» خواند اما یک حقیقت تلخ را هم بیان کرد: «تغییر ذهنیت‌ها دشوارتر از افزودن مهارت‌ها بود.» «وان» کاملاً به مسیرش ایمان دارد و معتقد است که جا ماندن از قطار هوش مصنوعی یک تهدید مرگبار است. او با اطمینان می‌گوید که اگر به عقب برگردد، دقیقاً همین کار را دوباره انجام خواهد داد.
چرا کارکنان از هوش مصنوعی استفاده نمی‌کنند؟
یکی از بخش‌های غیرمنتظره و قابل تأمل در داستان «IgniteTech» به منبع اصلی مقاومت در برابر هوش مصنوعی بازمی‌گردد. برخلاف انتظار، این بار نه تیم‌های فروش یا بازاریابی، بلکه متخصصان فنی بیشترین مخالفت را نشان دادند. در حالی که واحدهای تجاری با اشتیاق از هوش مصنوعی استقبال می‌کردند، کارشناسان فنی بیشتر بر محدودیت‌ها، ریسک‌ها و نقاط ضعف این فناوری تمرکز داشتند. همچنین با احتیاط به آن نگاه می‌کردند. این وضعیت نمونه‌ای از تأثیر هوش مصنوعی بر نیروی کار است که نشان می‌دهد پذیرش فناوری‌های نوین بدون آمادگی و فرهنگ سازمانی مناسب دشوار است.
این موضوع تنها به «IgniteTech» محدود نمی‌شود. طبق گزارش سال ۲۰۲۵ شرکت «رایتر»، از هر سه کارمند، یک نفر اعتراف کرده که عمداً در مسیر اجرای هوش مصنوعی در سازمان خود اختلال ایجاد کرده است. جالب‌تر اینکه این رقم در میان نسل‌های جوان‌تر به ۴۱ درصد می‌رسد.
دلایل چنین رفتاری روشن است؛ بسیاری از کارکنان از ترس جایگزین شدن با هوش مصنوعی مقاومت می‌کنند. همچنین برخی دیگر از ابزارهای بی‌کیفیت و ناقص ناامید می‌شوند و گروهی نیز به دلیل استراتژی مبهم رهبران سازمان، حاضر به همراهی نیستند. «کوین چانگ»، مدیر ارشد استراتژی شرکت «رایتر»، در توضیح این پدیده تأکید می‌کند که منشأ اصلی مقاومت، لزوماً ترس از فناوری نیست، بلکه بیشتر به عوامل انسانی بازمی‌گردد. به باور او، فشار برای دستیابی به نتایج فوری و نبود اعتماد کافی به مسیر انتخاب‌شده توسط سازمان، کارکنان را به نقطه‌ای می‌رساند که ترجیح می‌دهند در برابر تغییر مقاومت کنند تا اینکه خود را با آن سازگار نمایند.
استراتژی سختگیرانه برای پذیرش هوش مصنوعی
«اریک وان» برای شکستن سد مقاومتی کارکنان، نقشه‌ای تهاجمی طراحی کرد. او طرح «دوشنبه‌های هوش مصنوعی» را اجرا کرد و همه کارکنان ملزم شدند یک روز کامل از هفته را فقط روی پروژه‌های مرتبط با هوش مصنوعی کار کنند. شرکت حتی ۲۰ درصد از بودجه حقوق و دستمزد خود را به آموزش اختصاص داد. اما این سرمایه‌گذاری سنگین نیز نتوانست مقاومت کارکنان را از بین ببرد. در نهایت با شکست مواجه شد.
در این مرحله، مدیران «IgniteTech» به یک نتیجه‌گیری مهم رسیدند؛ به جای تلاش برای تغییر افراد، باید افراد خود را با نیازهای نوین تطبیق می‌دادند. بنابراین تصمیم گرفته شد که از این پس فقط نیروهایی استخدام شوند که از همان ابتدا به ضرورت و قدرت هوش مصنوعی ایمان دارند.
در ادامه، شرکت در یک حرکت ساختارشکنانه و جسورانه، تمام بخش‌های خود را زیرمجموعه یک سازمان واحد هوش مصنوعی قرار داد. این اقدام موجب شد کارهای تکراری کاهش یابند. همچنین دانش بین تیم‌ها به راحتی به اشتراک گذاشته شود. این رویکرد متمرکز، نتایج فوق‌العاده‌ای به بار آورد و «IgniteTech» تا پایان سال ۲۰۲۴ توانست دو محصول کاملاً جدید و مبتنی بر هوش مصنوعی را به بازار عرضه کند.
این تجربه نمونه‌ای روشن از تأثیر هوش مصنوعی بر نیروی کار است و نشان می‌دهد که پیاده‌سازی موفق هوش مصنوعی تنها با همسویی کامل تیم و فرهنگ سازمانی مناسب امکان‌پذیر است.
تاثیر هوش مصنوعی بر آینده مشاغل
تجربه شرکت «IgniteTech» نشان می‌دهد که پیاده‌سازی موفق هوش مصنوعی، بیش از یک چالش فنی، یک تحول فرهنگی عمیق است. هرچند «اریک وان» رویکرد خود را به عنوان یک راهکار جهانی توصیه نمی‌کند، اما بر این نکته حیاتی تاکید دارد که همسویی کامل اعضای تیم برای موفقیت ضروری است.
این تجربه ثابت کرد که سرمایه‌گذاری مالی بدون باور و مشارکت فعال کارکنان، به شکست منجر می‌شود. به باور «وان»، سازمان‌ها در مواجهه با این نظم نوین با یک انتخاب قطعی روبرو هستند: انطباق با تغییرات و پذیرش هوش مصنوعی یا مواجهه با خطر عقب ماندن و حذف شدن از چشم‌انداز رقابتی بازار. این مسئله نمونه‌ای روشن از تأثیر هوش مصنوعی بر نیروی کار است و اهمیت فرهنگ سازمانی و همراهی کارکنان را در موفقیت هر تحول فناورانه برجسته می‌کند.
منبع: ردیت
