کانادا، به عنوان یکی از لیبرال دموکراسی‌های غرب، همواره مدعی اجرای بی‌اغماض قوانین و کنوانسیون‌های بین‌المللی در برخورد با مجرمان و تبهکاران بوده است. با این حال، همان‌گونه که در این سلسله گزارش‌ها بررسی خواهد شد، مواجهه مقامات کانادایی با برخی مجرمان بین‌المللی و فعالیت‌های مرتبط با شبکه‌های سازمان یافته پولشویی در کانادا، صحت این ادعا را با پرسش‌های جدی مواجه می‌سازد.
فرار میلیون‌ها دلار از سرمایه‌های ایران به خاک کانادا
بر کسی پوشیده نیست که افرادی همچون «محمودرضا خاوری» (Toronto Star ،۲۰ ژانویه ۲۰۱۸) با اتهامات سنگین اختلاس و تحت تعقیب اینترپل، یا خاندان ثامن‌الحجج (Globe and Mail ،۱۰ می ۲۰۱۸) و محمود (مهدی) کاویان (Globe and Mail ،۲۰ سپتامبر ۲۰۱۸)، مبالغ کلانی را به کانادا منتقل کرده‌اند. بر اساس تحقیقات خبرنگار هدهد، فهرست غیررسمی دیگری از چنین افراد مشابه وجود دارد. پاسخ دولت کانادا در عدم بازداشت و توقیف اموال این افراد عمدتاً بر ملاحظات حقوق بشری و فقدان قرارداد استرداد مجرمان با ایران استوار است.
اما مسئله تنها به عدم استرداد محدود نمی‌شود؛ اعطای شهروندی و امکان بهره‌برداری مشروع از این اموال نامشروع، خود موضوعی جداگانه است. این افراد نه به عنوان منتقدان سیاسی، بلکه با پرونده‌هایی مملو از اتهامات مالی از ایران گریخته و سپس وارد خاک کانادا شده‌اند. همچنین در بسیاری از موارد توسط شبکه‌های سازمان یافته پولشویی در کانادا توانسته‌اند سرمایه‌های خود را قانونی جلوه دهند و از این طریق وارد چرخه اقتصادی کشور شوند.
با توجه به حساسیت جامعه ایرانیان کانادا نسبت به تبدیل شدن این کشور به پناهگاهی برای غارتگرانی که از رانت‌های مختلف در ایران به ثروت‌های کلان دست یافته‌اند، در این سری گزارش‌ها قصد داریم با واکاوی دقیق‌تر به سرنوشت این سرمایه‌های عظیم بپردازیم. همچنین بررسی کنیم چرا کانادا مأمنی بی‌بدیل برای چنین افرادی است. همچنین بررسی می‌کنیم چرا بسیاری از رسانه‌های محلی و فدرال فارسی‌زبان یا کلاً در این موضوع ورود نمی‌کنند و یا تنها به اشاره‌ای گذرا اکتفا کرده و تقریباً هیچ یک به شکل جدی به فعالیت‌های مرتبط با شبکه های پولشویی کانادا نپرداخته‌اند.
پشت پرده شبکه‌های سازمان یافته پولشویی در کانادا
این گزارش‌ها تلاش دارند روشن کنند چه کسانی از این سرمایه‌ها بهره می‌برند، سکوت اختیار می‌کنند و چه الگوهایی در این میان قابل شناسایی است.
گزارش هدهد حاکی از آن است که بخشی از این سرمایه‌ها صرف تقویت گروه‌های راست افراطی و جنگ‌طلب ایرانی و کانادایی می‌شود. از سوی دیگر، این گزارش به وجود یک شبکه مالی منسجم اشاره دارد که نه تنها ورود پول‌های غیرقانونی را تسهیل می‌کند، بلکه با تلاش در تطهیر چهره‌های درگیر و عادی‌سازی و قبح‌زدایی عملکرد آن‌ها، زمینه را برای ورود بیشتر این اموال از طریق شبکه‌های سازمان یافته پولشویی در کانادا فراهم می‌کند.
نیاز اولیه یک سرمایه‌دار کلان تازه وارد به کانادا، دسترسی به مشاورانی خبره در امور مالی، ملکی و حقوقی است. بر اساس تحقیقات، این حلقه از مشاوران، چهره‌های شاخصی با گرایش‌های سیاسی مشترک و آشکاراً جنگ‌طلبانه هستند که نخستین نقطه تماس سرمایه‌های وارد شده به کانادا را تشکیل می‌دهند. هر یک از این مشاوران به نوبه خود بخشی از یک شبکه منسجم هستند که در ارائه مشاوره به منابع مالی مشکوک و رفع موانع حقوقی استفاده از این سرمایه‌ها تخصص دارند. در برخی موارد، این مشاوران تا ۲۲ درصد حق‌المشاوره دریافت می‌کنند. درنتیجه طبیعی است که هیچ کنجکاوی درباره منبع این سرمایه‌ها نداشته باشند. حتی از مشتریان خود در برابر معترضان حمایت کنند.
رسانه‌ها در خدمت شبکه های پولشویی کانادا
در اینجا، ارتباط با بخش دیگری از شبکه های پولشویی کانادا یعنی رسانه‌ها، آشکار می‌شود که مسیر جریان سرمایه‌های مشکوک را تکمیل می‌کنند.
حلقه مشاوران، به عنوان بخش اول این شبکه‌های سازمان یافته پولشویی در کانادا، آگهی‌های خود را در رسانه‌های خاصی منتشر کرده و مبالغ قابل توجهی به صاحبان این رسانه‌ها پرداخت می‌کنند. طبیعی است رسانه‌هایی با جهت‌گیری مطلوب، حمایت‌های مالی بیشتری دریافت می‌کنند.
این حلقه، دایره وسیع‌تری شامل مشاوران املاک، پیمانکاران ساختمانی، صاحبان کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ و دیگر فعالان اقتصادی را نیز در بر می‌گیرد. در چنین شرایطی، رسانه‌های مربوطه یا با سکوت کامل و یا با اشاره‌ای گذرا از کنار موضوع سرمایه‌های مشکوک می‌گذرند. سپس با مکانیسم‌هایی چون برچسب‌زنی، هتاکی، جوسازی و انحراف افکار عمومی، هر صدای منتقد یا معترض را سرکوب می‌کنند. همچنین به طور مستقیم یا غیرمستقیم به تطهیر چهره‌های غارتگر اصلی تحت عنوان «کارآفرینان مخالف حکومت ایران» می‌پردازند.
نتیجه آن است که عملکرد این افراد عادی‌سازی شده و منتقدانشان خاموش می‌شوند. همچنین سارقان جدید نیز تشویق می‌شوند تا همین مسیر را طی کرده و به کانادا وارد شوند. درواقع این عمل نشان‌دهنده فعالیت گسترده شبکه های پولشویی در کشور کانادا است.
رسانه هدهد در تعقیب شبکه‌های سازمان یافته پولشویی
در گزارش‌های آینده، ابعاد و جزئیات بیشتری از شبکه‌های پولشویی کانادا منتشر خواهد شد. این گزارش‌ها با چهره‌هایی از حلقه‌های اول و دوم مشاوران حقوقی، مشاوران املاک و سایر مشاوران در شهرهای تورنتو، مونترال و ونکوور آشنا خواهند شد. همچنین به فعالیت‌های هماهنگ برخی از رسانه‌های مرتبط با این شبکه‌های سازمان‌یافته پولشویی در کانادا اشاره خواهد شد.
در این راستا، گزارش‌هایی مستند تهیه شده است که در آینده به اطلاع عموم خواهد رسید. از مخاطبان رسانه هدهد تقاضا داریم تا برای بررسی جدی‌تر مطالب، هرگونه اطلاعات مرتبط با این موضوع را از طریق تلفن یا ایمیل با ما در میان بگذارند. بدیهی است که رسانه هدهد متعهد است هویت منابع خود را محرمانه نگه داشته و هیچ افشایی در این زمینه انجام ندهد.
این گزارش بر اساس داده‌های عمومی، منابع در دسترس همگان و پرسش‌های مطرح‌شده در جامعه ایرانیان کانادا تهیه شده است. مطالب مطرح‌شده در این مقاله به معنای صدور حکم قطعی علیه افراد یا نهادهای نام‌برده نیست. بلکه بازتاب‌دهنده دیدگاه‌ها، نگرانی‌ها و پرسش‌های موجود در جامعه است.
رسانه هدهد کانادا متعهد است در چارچوب اصول روزنامه‌نگاری حرفه‌ای و قوانین جاری کانادا عمل کند. از این‌رو، تمامی اشخاص حقیقی یا حقوقی که نامشان در این گزارش ذکر شده است، حق دارند پاسخ‌ها، توضیحات یا مستندات خود را به آدرس ایمیل زیر ارسال کنند. این پاسخ‌ها پس از دریافت، بدون دخل و تصرف و در اسرع وقت در وبسایت هدهد منتشر خواهد شد.
آدرس ایمیل رسانه هدهد کانادا: editor@hodhod.ca
