پژوهش جدیدی در مجله «Thorax» ارتباط نگرانکنندهای بین مصرف «غذاهای فوق فرآوری شده» و سرطان ریه، یکی از مرگبارترین بیماریها، نشان داده است. این خوراکیها قبلاً به بیماریهای قلبی، دیابت نوع ۲، مشکلات روانی و مرگ زودهنگام مرتبط بودند. اما اکنون مشخص شده است که خطر ابتلا به سرطان ریه را نیز افزایش میدهند. محققان با تحلیل دادههای سلامتی بیش از ۱۵۵ هزار آمریکایی طی ۲۵ سال دریافتند که داشتن رژیم غذایی مناسب سرطان ریه و کاهش مصرف این خوراکیها، کلید پیشگیری از این بیماری است. پیشگیری
تاثیر مستقیم رژیم غذایی بر سرطان ریه
برای رسیدن به این نتایج، محققان در یک دوره ۱۲ ساله، وضعیت سلامتی و رژیم غذایی بیش از ۱۰۰ هزار نفر تقریباً نیمی زن و نیمی مرد را به دقت زیر نظر گرفتند. در ابتدای این مطالعه که در رابطه با تاثیر رژیم غذایی بر سرطان ریه میباشد، شرکتکنندگان گزارشی از خوراکیهای مصرفی روزانه خود ارائه دادند. سپس این مواد غذایی بر اساس میزان فرآوری، به چند دسته تقسیم شدند.
در این پژوهش، تمرکز اصلی بر روی گروهی از خوراکیها بود که به عنوان «غذاهای فوق فرآوری شده» شناخته میشوند. این دسته، طیف وسیعی از محصولات آشنای روزمره را در بر میگیرد. از انواع سوسیس و کالباس، فستفود و غذاهای سرخشده گرفته تا نانهای صنعتی، نوشابههای گازدار، نودلهای فوری و شیرینیهای بستهبندی شده.
بررسیها در رابطه با تاثیر رژیم غذایی بر سرطان ریه نشان داد که در میان این خوراکیها، سه گروه پرمصرف وجود دارد. این سه گروه شامل فرآوردههای گوشتی با ۱۱ درصد، و به دنبال آن، نوشابههای کافئیندار (بیش از ۷٪) و بدون کافئین (حدود ۷٪) بودند.
پس از پایان دوره ۱۲ ساله این پژوهش، نتایج نهایی آشکار شد. در طول این مدت، محققان بیش از ۱,۷۰۰ مورد جدید سرطان ریه را در میان شرکتکنندگان شناسایی کردند و به یک یافته کلیدی و نگرانکننده دست یافتند. افرادی که بیشترین میزان «غذاهای فوق فرآوری شده» را مصرف میکردند، با افزایش ۴۱ درصدی خطر ابتلا به سرطان ریه مواجه بودند. نکته مهمتر آنکه تاثیر رژیم غذایی بر سرطان ریه حتی پس از حذف عواملی کلیدی مانند سیگار کشیدن، همچنان پابرجا باقی ماند. به بیان دقیقتر، این افزایش خطر برای نوع شایعتر سرطان ریه یعنی «NSCLC» حدود ۳۷ درصد، و برای نوع تهاجمیتر آن «SCLC» تا ۴۴ درصد نیز میرسید.
چرا غذاهای فوق فرآوری شده مشکلساز هستند؟
اما چرا این خوراکیها تا این حد مشکلساز هستند؟ محققان میگویند فرآیندهای صنعتی، ارزش غذایی و ساختار طبیعی مواد را از بین میبرند. همچنین، این فرآیندها ترکیبات مضری مثل «آکرولئین» تولید میکنند؛ مادهای سمی که هنگام کباب کردن سوسیس یا کاراملی شدن شیرینیها به وجود میآید و در دود سیگار هم یافت میشود.
علاوه بر این، مواد شیمیایی موجود در بستهبندیهای پلاستیکی و کنسروها به غذا نشت کرده و خطرات را افزایش میدهند. از سوی دیگر، قیمت پایین، دسترسی آسان و تبلیغات جذاب باعث شده مصرف این محصولات به بخشی جداییناپذیر از فرهنگ غذایی جوامع مدرن تبدیل شود.
دیدگاه کارشناسان در رابطه با تاثیر رژیم غذایی بر سرطان ریه
«راب هابسون»، متخصص تغذیه، یادآوری میکند که نیازی به وحشت نیست. او در این رابطه افزود: «این تحقیق یک الگوی مهم در رابطه با تاثیر رژیم غذایی نامناسب بر سرطان ریه را نشان میدهد. یعنی بین مصرف زیاد این غذاها و افزایش خطر بیماری، یک پیوند قوی وجود دارد. اما این به آن معنا نیست که همه چیز تمام شده یا این خوراکیها به تنهایی مقصر هستند.
برای مثال، میتوان با افزایش دفعات آشپزی در خانه، استفاده بیشتر از مواد اولیه تازه مانند سبزیجات و حبوبات و محدود کردن تدریجی خرید محصولات فوق فرآوری شده، یک تغییر بزرگ ایجاد کرد.
او تاکید میکند که هدف اصلی، ایجاد یک تعادل سالم و افزایش آگاهی درباره تاثیر انتخابهای غذایی بر سلامت بلندمدت است، نه تلاش برای رسیدن به یک رژیم غذایی صد در صد بینقص که اغلب غیرممکن است.
اهمیت کاهش مصرف غذاهای فوق فرآوری شده
در نهایت، پیام روشن این یافتهها این است که کاهش مصرف غذاهای فوق فرآوری شده و استفاده از یک رژیم غذایی مناسب برای پیشگیری از سرطان ریه، نه تنها خطر ابتلا به این بیماری مرگبار، بلکه ریسک بسیاری از بیماریهای مزمن دیگر را نیز به شکل قابل توجهی کاهش میدهد.
به همین دلیل، فرهنگسازی و اطلاعرسانی درباره مضرات این خوراکیها و در مقابل، تشویق مردم به استفاده از غذاهای سالم و طبیعی، میتواند نقشی حیاتی در تضمین سلامت جامعه در بلندمدت ایفا کند.
منبع: independent