به نظر می‌رسد همان‌طور که «مارک کارنی»، نخست‌وزیر کانادا پس از اعمال تعرفه‌های تنبیهی ترامپ علیه کشورش اعلام کرده بود، دوران روابط سنتی اقتصادی آمریکا و کانادا رو به پایان است. کارنی اقدامات ترامپ را «گسست» در نظم جهانی توصیف کرد؛ گسستی که به گفته او نیازمند شیوه‌ای تازه از تفکر و رویکردی نوین است. شواهد نیز نشان می‌دهد که خود کانادایی‌ها در این مسیر پیشگام بوده‌اند.
از بین رفتن روابط اقتصادی آمریکا و کانادا
بررسی داده‌های مربوط به مسافرت، تجارت، خرید و حتی فرهنگ شهروندان کانادایی نشان می‌دهد که روندی تازه در حال شکل‌گیری است؛ روندی که بیانگر تیتره شدن روابط اقتصادی آمریکا و کانادا همچنین فاصله گرفتن تدریجی دو همسایه از یکدیگر است. جالب‌تر آنکه آمریکایی‌ها نیز این تغییر رفتار را به خوبی احساس کرده‌اند.
چند ماه پس از اعمال تعرفه‌های سنگین و آغاز جنگ تجاری «دونالد ترامپ» علیه کانادا، موج تحریم سفر به ایالات متحده توسط شهروندان کانادایی همچنان ادامه دارد و حتی شدت بیشتری پیدا کرده است. کاهش سفرهای زمینی و هوایی به آمریکا، نه‌تنها نشان‌دهنده نارضایتی عمومی کانادایی‌هاست، بلکه پیامدهای اقتصادی مهمی نیز برای صنعت گردشگری آمریکا به همراه دارد.
تغییر مسیر صادرات کانادا
به موازات کاهش سفرها، الگوی صادرات کانادا نیز دستخوش تغییر شده است. صادرات به ایالات متحده روند نزولی دارد، اما در مقابل، صادرات به مقاصد غیرآمریکایی رو به افزایش است. به نظر می‌رسد دولت کانادا با تمرکز بر امضای قراردادهای تجاری تازه و بهره‌گیری از توافق‌های پیشین، قصد دارد این روند را سرعت ببخشد. همچنین وابستگی دیرینه به بازار آمریکا را کاهش دهد.
رشد کمپین کالای کانادایی بخرید
«کمپین مردمی کالای کانادایی بخرید» توانسته فضای خرده‌فروشی کشور را به شکل محسوسی تغییر دهد. بسیاری از فروشگاه‌های زنجیره‌ای و سوپرمارکت‌ها، محصولات آمریکایی را از قفسه‌ها کنار گذاشته و به جای آن، تولیدات داخلی را عرضه می‌کنند. این تغییر نه‌تنها یک انتخاب اقتصادی، بلکه نوعی حرکت نمادین در راستای حمایت از هویت و استقلال اقتصادی کانادا به شمار می‌رود.
نشانه‌های تغییر تنها به کاهش سفر و راه‌اندازی کمپین کالای کانادایی بخرید محدود نمی‌شود. الگوی مصرف فرهنگی نیز تحت تأثیر تنش‌های اقتصادی تغییر کرده است. پس از اقدامات ترامپ، شمار بینندگان و خریداران محتوای فرهنگی کانادایی افزایش چشمگیری داشته است. رشد فروش آثار هنری و ادبی داخلی و همچنین افزایش مخاطبان مراسم‌هایی چون جوایز موسیقی جونو گواه روشنی بر این تغییر ذائقه فرهنگی است.
افزایش حمایت از نهادهای کانادایی
بر اساس تازه‌ترین نظرسنجی‌ها، حمایت عمومی از نهادهای کانادایی رو به افزایش است. این تحول به‌ویژه پس از سفر پر سر و صدای شاه چارلز به کانادا پررنگ‌تر شد. بسیاری از شهروندان که پیش‌تر نگاهی مثبت به جمهوری‌خواهی به سبک آمریکایی داشتند، اکنون گرایش بیشتری به سلطنت‌طلبی و حفظ ساختارهای سنتی کانادا پیدا کرده‌اند. این موضوع خود نشانه‌ای از تمایل عمومی برای فاصله‌گیری فرهنگی و سیاسی از مدل آمریکایی است.
کاهش میزان سفر کانادایی‌ها به ایالات متحده
«گسست» کانادا و ایالات متحده در یک حوزه آشکارتر از سایر حوزه‌ها بوده است: سفر.
آمارها نشان می‌دهد که نرخ مسافرت کانادایی‌ها به ایالات متحده، در حال سقوط آزاد است. طبق داده‌های اداره آمار کانادا(Statistics Canada) ، تعداد کانادایی‌هایی که در ماه آگوست با خودرو از ایالات متحده به کشور بازگشته‌اند، در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته، %۳۴ کاهش داشته است. این هشتمین ماه متوالی کاهش سالانه است. تعداد کانادایی‌هایی هم که از طریق هوایی از ایالات متحده به کشور باز می‌گردند، در ماه اگوست ۲۵.۴ درصد کاهش داشته است.
تعلیق مسیرهای پروازی ایر کانادا به ایالات متحده
همه اینها نشان می‌دهد که برخلاف پیش‌بینی بعضی از کارشناسان، موضوع تحریم آمریکا توسط شهروندان کانادایی صرفا یک مساله موقتی و گذرا نبوده است.
طبق بررسی مرکز آمار گمرک و حفاظت مرزی ایالات متحده (U.S. Customs and Border Protection)، در ماه جولای امسال در مقایسه با همین ماه در سال گذشته، حدود ۱.۳ میلیون نفر کمتر از مرز شمالی آمریکا وارد خاک آمریکا کشور شده‌اند. بعضی از خطوط هوایی کانادایی هم بعضی از مسیرهای ایالات متحده را به‌طور کامل تعطیل کرده‌اند. همچنین برخی خطوط هوایی تعداد پروازها به بعضی از شهرهای آمریکا را کاهش داده‌اند.
تأثیر اقتصادی کاهش گردشگران کانادایی بر آمریکا
به گفته سخنگوی شرکت هواپیمایی ایرکانادا (Air Canada)، در سال جاری هشت مسیر کانادا-ایالات متحده به حالت تعلیق درآمده است. در مقابل اما تقاضای زیادی برای سفرهای خارجی به مقاصدی غیر از آمریکا، مانند اروپا، کارائیب و آمریکای جنوبی به وجود آمده است.
این در حالی است که تحقیقات نشان می‌دهد، گردشگران کانادایی تأثیر بسیار مثبتی بر تراز تجاری ایالات متحده با کانادا دارند و سال گذشته، حدود ۲۰.۵ میلیارد دلار آمریکا در مدت اقامت خود در آنجا خرج کرده بودند. کاهش حتی ۱۰% از تعداد گردشگران کانادایی می‌تواند بیش از ۱۴۰۰۰ شغل در ایالات متحده را از بین ببرد.
بازارهای تازه برای صادرات محصولات کانادا
تصمیم ترامپ برای اعمال تعرفه بر تقریباً تمام کالاهای کانادایی، مسیر صادراتاین کشور را نیز تغییر داده است. بر اساس آمارها، صادرات این کشور به ایالات متحده در سال جاری حدود ۲ درصد کاهش یافته است. هرچند این رقم در ظاهر کوچک به نظر می‌رسد، اما در عمل به معنای ضربه‌ای ۵ میلیارد دلاری به صادرات کانادا است.
در واکنش به این فشارها و تیره شدن روابط اقتصادی آمریکا و کانادا، کانادا به دنبال تنوع‌بخشی به بازارهای صادراتی خود است. این کشور اکنون بیش از گذشته فناوری‌های پیشرفته، انرژی، مواد معدنی حیاتی، زیرساخت‌ها، تجهیزات حمل‌ونقل و همچنین محصولات کشاورزی و غذایی را به کشورهای مشترک‌المنافع صادر می‌کند.
صعود بریتانیا به جایگاه دوم
یکی از تغییرات مهم در این روند، صعود بریتانیا به دومین بازار بزرگ صادراتی کانادا است. جایگاهی که پیش‌تر در اختیار چین قرار داشت. صادرات کانادا به بریتانیا و ایرلند شمالی تنها در سال جاری ۶۳ درصد افزایش داشته است.
هرچند روابط تجاری کانادا با مکزیک اندکی کاهش یافته، اما در مقابل، صادرات این کشور به آمریکای مرکزی و جنوبی در سال جاری حدود ۱۳ درصد رشد داشته است. این تغییرات نشان می‌دهد که کانادا در حال بازتعریف نقشه تجاری خود و کاهش وابستگی به بازار آمریکا است.
تغییر در الگوی تجاری و خرید
کمپین کالای کانادایی بخرید تغییرات بزرگی را هم در خرده‌فروشی ایجاد کرده است. فروش کتاب‌های تألیف شده توسط نویسندگان کانادایی نسبت به سال گذشته ۲۵% افزایش یافته است. فروش مشروبات الکلی آمریکایی هم عملاً در بخش‌های بزرگی از کشور متوقف شده است.
در مورد مواد غذایی، تعرفه‌های متقابل کانادا، قیمت بعضی از کالاهای آمریکایی را افزایش داده است. حجم فروش بعضی شرکت‌های آمریکایی مشمول تعرفه، به‌طور متوسط امسال ۱۵ تا ۲۰ درصد و گاهی تا ۵۰% کاهش یافته است.
این در حالی است که فروش محصولات داخلی همچنان رو به افزایش بوده و نشان‌دهنده تمایل شدید مصرف‌کنندگان به ادامه حمایت از محصولات و برندهای کانادایی است.
تغییر در حوزه مصارف فرهنگی
کانادایی‌ها به طور سنتی از مصرف‌کنندگان پر و پا قرص فرهنگ آمریکایی به شمار می‌رفتند، اما این روند در سال‌های اخیر تغییر کرده است. اکنون شهروندان تمایل بیشتری به تماشای محتوای کانادایی نشان می‌دهند.
«کریستوفر سندز»، مدیر مرکز مطالعات کانادا در دانشگاه جان هاپکینز در واشنگتن، در این‌باره می‌گوید: «جای تعجب نیست اگر احساس انزجار کانادایی‌ها نسبت به ایالات متحده بهبود نیافته باشد. به گفته او، هرچند بحث الحاق کانادا به عنوان «ایالت پنجاه و یکم آمریکا» دیگر پایان یافته است، اما تعرفه‌های اعمال‌شده از سوی ترامپ همچنان پیامدهای ویرانگری بر روابط اقتصادی آمریکا و کانادا دارد.»
سندز تأکید می‌کند که برای کاهش خشم عمومی کانادایی‌ها، ایالات متحده نیازمند تغییر موضعی آشکار و ملموس از سوی ترامپ است؛ تغییری که تاکنون هیچ نشانه‌ای از آن، اعم از لغو تعرفه‌ها یا عادی‌سازی روابط، مشاهده نشده است.
منبع: بی‌بی‌سی
