«توفیق موسیوند»، معروف به توفی، مهندس پزشکی ایرانی، استاد جراحی دانشکده پزشکی اتاوا و مخترع نخستین قلب مصنوعی جهان در داخل بدن انسان بود. او برای نخستین بار موفق به تولید پمپ مصنوعی قلب شده بود که قادر بود خون را پمپاژ کرده و در فرایند جراحی قلب، امکان تنفس را برای بیمار فراهم سازد. او عضو افتخاری فرهنگستان علوم پزشکی ایران نیز بود که متاسفانه پس از مدتی مبارزه با چندین بیماری سخت در ۱۷ دی ماه ۱۴۰۲ در سن ۸۷ سالگی درگذشت. وی متولد سال ۱۳۱۵ در روستای ورکانه در همدان بود.
توفیق موسیوند دوران کودکی و نوجوانی خود را با زندگی ساده روستایی سپری کرد. توفیق، تا کلاس چهارم دبستان را در مدرسه روستا به تحصیل ادامه داد و پس از آن تا کلاس ششم ابتدایی را در مدرسه «باباطاهر» همدان بود. برخی بچه‌های مدرسه، توفیق را که با لباس‌های ساده روستایی در مدرسه حاضر می‌شد، مسخره می‌کردند، اما همین کودک ساده روستایی در مدت شش ماه به بهترین دانش‌آموز مدرسه تبدیل شد. وی دوره دبیرستان را هم تا کلاس نهم در یکی از دبیرستان‌های همدان گذراند. بعد از کلاس نهم، وارد به دانشسرای معلمی همدان شد و با پایان کلاس یازدهم، معلم شد.
پروفسور توفیق موسیوند نقل می‌کند که در ایام تابستان و اوقات فراغت برای کمک به خانواده، چوپانی می‌کرد و کشاورزی و باغبانی هم جزو علایق دوره نوجوانی‌اش بود که هنوز هم با وجود تبدیل شدن به یک دانشمند برجسته بین‌المللی، کشاورزی و باغبانی او ادامه پیدا کرده و باعث شده که باغچه کوچکی را با چند درخت میوه در کانادا برای خودش داشته باشد تا خاطرات دوران کودکی و جوانی‌اش در روستای ورکانه را فراموش نکند. او در مصاحبه‌ای در همایش بین‌المللی ابن سینا درباره خود گفت: «ما خانواده شلوغی بودیم و خاطرات زیادی دارم از آن سال‌ها. من ساده زندگی کردن را خیلی دوست دارم. گله چرانی، دعوا، آشتی، عید نوروز و… همه و همه الان دارد جلوی چشم‌هایم شکل می‌گیرد. انگار همین دیروز بود، من خیلی خوشبخت بودم که پدرم گذاشت درس بخوانم، فرصتی که نصیب خواهرانم نشد.»
در واقع زندگی ساده روستایی، کشاورزی و باغبانی، دیدن زیبایی‌های آسمان شب روستای ورکانه، تأثیر زیادی در روحیه توفیق موسیوند گذاشت و او را تبدیل به انسانی سخت‌کوش، پرتلاش و متفکر کرد که با وجود شکست‌های متعدد در زندگی، هیچ‌وقت ناامید نشد.
توفیق بعد از پایان دوره دانشسرای معلمی، در کنکور شرکت کرد، رشته کشاورزی دانشگاه تهران را انتخاب کرد و پذیرفته شد. پس از پایان دوره کارشناسی، با بورسیه دانشگاه، برای ادامه تحصیل راهی کانادا شد و به دلیل علاقه به رشته‌های مهندسی، تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک را در دانشگاه آلبرتا آغاز کرد.
او بعد از پایان تحصیلات کارشناسی ارشد و در شرایطی که ازدواج کرده و صاحب فرزند شده بود، تصمیم گرفت تحصیل در رشته علوم پزشکی را در سن ۳۷ سالگی آغاز کند. او در نهایت توانست مدرک دکترای مهندسی پزشکی و دکترای علوم پزشکی را از دانشگاه اکرن و دانشگاه پزشکی شمال شرقی اوهایو اخذ کند.
زمانی که توفیق موسیوند در حال تحصیل در رشته پزشکی بود، به دعوت یکی از اساتیدش برای کار کردن در یکی از بهترین بیمارستان‌های آمریکا، به کلینیک کلیولند رفت و با توجه به تخصص همزمان در مهندسی و پزشکی به عنوان سرپرست تیم پروژه قلب مصنوعی انتخاب شد. پروژه‌ای که منجر به تولید نخستین قلب مصنوعی درون بدن انسان شد که می‌توان آن را در قفسه سینه کاشت و از راه دور، نظارت و کنترل کرد.
گفتنی است که پروفسور توفیق موسیوند مبدع ۳۶ فناوری/ اختراع در جهان است که ۱۲ فناوری برای نخستین بار در جهان توسط این دانشمند توسعه یافته است و مسیر را برای توسعه دستگاه‌های پزشکی و مراقبت بهداشتی در سراسر جهان، شکل داده و هموار کرده است.
سوابق علمی و اجرایی این دانشمند بزرگ عبارتند از:
- مؤسس و رئیس مؤسسه ابداع ابزارهای نوین پزشکی دانشگاه اتاوا
- رئیس بخش ابزارهای قلب و عروق مؤسسه قلب دانشگاه اتاوا
- عضو کمیته مشاوره علمی بهداشت کانادا در ابزارهای پزشکی مورد استفاده در قلب و عروق
- مشاور دفتر ابزارهای پزشکی سلامت کانادا
- مسئول کمک هزینه‌های تحصیلی موسسه ملی بهداشت
- عضو کالج قلب آمریکا و هیئت امنای انجمن اعضای مصنوعی اندام‌های داخلی آمریکا
- عضویت در شورای علم و فناوری نخست‌وزیر کانادا
- عضو برگزیده آکادمی علوم اروپا
- عضو برگزیده آکادمی علوم انجمن سلطنتی کانادا
- عضو برگزیده آکادمی علوم نیویورک
- عضو برگزیده آکادمی بین‌المللی علوم قلب و عروق
- عضو برگزیده انجمن مهندسی پزشکی آمریکا
افتخارات و جوایز توفیق موسیوند
- در سال ۱۹۹۷ برای جایزه شورای دستاوردهای سالانه علوم زیستی اوتاوا توسط دانشمندان کاندیدا شد و موفق به کسب آن جایزه ارزشمند در سال‌های ابتدایی فعالیت علمی خود در خارج از ایران شد.
- جایزه تحقیقات کاربردی از شورای علوم زیستی اتاوا (۱۹۹۷)
- جایزه جراحان قلب برزیل به منظور قدردانی از کمک‌های مهم در توسعه اندام‌های مصنوعی (۱۹۹۸)
- جایزه MEDEC برای دستاوردهای پزشکی (۱۹۹۸)
- جایزه کارآفرینی علوم زندگی اتاوا (۱۹۹۹)
- جایزه رئیس‌جمهور از مرکز تحقیقات و نوآوری اتاوا (۱۹۹۹)
- جایزه کارآفرینی شورای علوم زیستی اتاوا (۱۹۹۹)
- برنده جایزه رؤسای مرکز پژوهش و نوآوری اتاوا (۱۹۹۹)
- جایزه هم‌افزایی از شورای تحقیقات علوم طبیعی و مهندسی کانادا و هیئت کنفرانس کانادا (۲۰۰۰)
- آکادمی علوم انجمن سلطنتی کانادا (۲۰۰۰)
- جایزه یک عمر دستاورد؛ نوآوری منطقه‌ای از شورای ملی تحقیقات کانادا (۲۰۰۱)
- برنده جایزه همکاری دانشگاه و صنعت شورای تحقیقات مهندسی و علوم طبیعی کانادا (۲۰۰۱)
- جایزه آکادمی بین‌المللی قلب و عروق (۲۰۰۲)
- فلوشیپ آکادمی علوم اروپا (۲۰۰۲)
- فلوشیپ برگزیده مؤسسه مهندسی پزشکی و مهندسی بیولوژیک آمریکا (۲۰۰۳)
- پلاک درخت بقراط از انجمن جهانی جراحان قلب و قفسه سینه (۲۰۰۸)
- جایزه انتقال دانش از مؤسسه پژوهش‌های سلامت کانادا (۲۰۱۰)
- جایزه استاد برجسته جان فورستر برای کمک‌های مادام‌العمر در زمینه پزشکی قلب و عروق (۲۰۱۰)
- در مؤسسه تحقیقات بهداشتی کانادا در سال ۲۰۱۰ جایزه «ترجمه علم» و همچنین جایزه «تحقیق حوزه سلامت» را دریافت کرد.
- در حوزه تحقیق درباره «رسیدگی به محدودیت‌های قانون» نیز در سال ۲۰۱۱ به عنوان محقق برتر معرفی شد.
- جایزه محقق ماه از سازمان پژوهش‌های سلامت کانادا (۲۰۱۱)
- مدال جوبیلی الماس ملکه الیزابت دوم (۲۰۱۳)
- در جشنواره افتخارات ۲۵ ساله دانشکده جایزه ارتقای حرفه‌ای پزشکی را در سال ۲۰۱۵ دریافت کرد.
- گواهی افتخار ۲۵ سال خدمت در مراسم تقدیر از استادان دانشکده پزشکی (۲۰۱۵)
در نهایت، شاید بتوان گفت که رمز موفقیت این دانشمند ایرانی-کانادایی که در جامعه جهانی افتخارات زیادی کسب کرده بود و عنوان مخترع نخستین قلب مصنوعی دنیا را برای همیشه در تاریخ ثبت کرد، روحیه سخت‌کوش اوست که درباره آن چنین می‌گوید: «هزاران بار شکست خوردم و به هدف نرسیدم، اما ناامید نشدم؛ بلند شدم و با پشتکار، امیدواری و اعتماد داشتن به خداوند، مسیرم را ادامه دادم. معتقدم اگر فرد در زندگی، هدف مشخص داشته باشد و روی آن جدا تمرکز کند، تمام بدن و مغز طوری کار می‌کنند که او را به هدف برسانند.»
روحش شاد و یادش گرامی باد.
- عضویت در کانال تلگرام رسانه هدهد کانادا
- اخبار روز کانادا و اخبار مهاجرت کانادا را در رسانه هدهد دنبال کنید
- هم اکنون شما هم عضو هفته نامه رسانه هدهد کانادا شوید
منبع: ویکی‌پدیا، انصاف‌نیوز
