نیما ارکانی حامد فیزیکدان آمریکایی کانادایی در زمینه فیزیک ذرهای و نظریه ریسمان کاربردی است و در حال حاضر استاد تمام وقت مؤسسه مطالعات پیشرفته دانشگاه پرینستون واقع در نیوجرسی آمریکاست. پدر و مادر وی هر دو فیزیکدان بودند که بعد از انقلاب به کانادا مهاجرت کردند.
تعداد دانشمندان ایرانی تبار خارج از کشور ایران مشغول فعالیت هستند کم نیست. پدر او، جعفرقلی ارکانی حامد که خود نیز فیزیکدان اهل ایران (تبریز) است در حال حاضر استاد دانشگاه مک گیل کانادا در رشته ژئوفیزیک است. نیما ارکانیحامد جزء دعوتشدگان در بیست و سومین دورهٔ کنفرانس فیزیک سُلوی در سال ۲۰۰۵ بود. کنفرانس های سُلوی مهم ترین کنفرانس ها در رشته های فیزیک و شیمی هستند.
وی در سال ۲۰۱۲ به دلیل کار بر روی هیگز کوچک موفق به دریافت جایزه فیزیک بنیادی شد.
نیما ارکانی حامد سی و دومین نفر در لیست صد نابغهٔ زندهٔ دنیا است.
وی در پنجم آوریل ۱۹۷۲ در ایالات متحده آمریکا و از پدر و مادری دانشمند زاده شد. او تابعیت کانادائی دارد. نیما از دانشگاه تورنتو با نشان عالی در رشتههای ریاضی و فیزیک فارغالتحصیل شد و سپس به دانشگاههای کالیفرنیا و برکلی رفت و تحصیلات خود را زیر نظر لاورنس هال دنبال کرد. نیما از ۱۴ سالگی در نظریه و قوانین نیوتون تحقیق کرده است.
دکتر نیما ارکانی حامد در حال حاضر استاد دانشگاه هاروارد و دارای کرسی استادی در دانشگاه پرینستون است. این کرسی از سال ۱۹۳۳ تا ۱۹۵۵ در انحصار آلبرت انیشتن بوده است و پس از اعلام نظریه عملکرد جهان ارکانی، از او دعوت شده که در طرح تونل شتاب دهنده سوئیس (LHC) که با هزینه بالغ بر ۵ میلیارد دلار ساخته شده، رهبری آزمایشها را بر عهده داشته باشد.
همچنین وی اداره مرکز فیزیک انرژی بالای آینده کشور چین را از سال ۲۰۱۶ پذیرفته است. برنامه این مرکز ساخت بزرگترین شتاب دهنده ذرات جهان است.
ارکانی حامد دکترای خود را در سال ۱۹۹۷ دریافت کرد و به بخش «SLAC» در دانشگاه استنفورد به منظور ادامه تحصیل در پست دکتری رفت. در سال ۲۰۰۱ در دانشگاه پرآوازهٔ هاروارد، با هوارد جورجی و آندرو کهن به کار عملی به روی ذرات فوقالعاده ریز پرداخت. تئوری «HIGGS» نتیجهٔ کشفیات او در این عرصه است. از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۸ او استاد ارشد دانشگاه هاروارد بوده است. پروفسور نیما ارکانی حامد در سال ۲۰۰۵ برندهٔ جایزهٔ «PHI BETA KAPPA» از دانشگاه هاروارد برای تعلیمات عالی خود گردید.
منبع: ویکی پدیای فارسی