«مهدی نصیری»، یکی از مقامات سرشناس سابق ایران در ماه آوریل با انتشار عکس‌های خداحافظی‌اش از ایران در اینستاگرام به بیش از ۲۵۰ هزار دنبال‌کننده خود و دیگران گفت که راهی کانادا شده است.
به گزارش رسانه هدهد کانادا به نقل از سی‌بی‌سی، مهدی نصیری از آن زمان تاکنون در کانادا اقامت داشته است. با این حال، به گفته یک منبع آگاه، نام و هویت او همراه با درخواست‌هایی از سوی شهروندان برای بررسی دلایل و نحوه ورودش به کانادا، به پلیس سواره‌نظام سلطنتی این کشور گزارش شده است.
حضور مهدی نصیری در کانادا زنگ خطری برای ایرانیان
به گفته یک منبع آگاه: «این موضوع که نصیری می‌تواند به راحتی به کانادا بیاید و عکس‌هایی از فرودگاه منتشر کند که می‌گوید “من رسیده‌ام”، زنگ خطر را در میان بسیاری از ایرانیان به صدا درآورد.
به گفته وی اگرچه نصیری مسئولیت‌های گذشته خود را انکار نکرده ولی او در شش سال گذشته منتقد دولت ایران بوده است. اما اکنون «موضعی لیبرال» دارد.
قول دولت فدرال به ایرانیان
دولت ترودو در سال ۲۰۲۲ پس از افزایش فشار عمومی و نگرانی‌های امنیتی، قول داد که مقامات ارشد فعلی و سابق حکومت ایران را که در کانادا زندگی می‌کنند، ممنوع الورود کند.
کانادایی‌های ایرانی‌تبار بارها گزارش‌هایی را درباره آزار، ارعاب و نظارت‌هایی که به باور آنان با تهران مرتبط است به دولت فدرال ارائه کرده‌اند.
سازمان اطلاعاتی کانادا نیز پس از تحقیق، واقعی‌بودن این فشارها و تهدیدهای جانی از سوی ایران را تأیید کرد. حتی در یک پرونده، پرده از توطئهٔ ربودن شهروندان کانادایی به دست عوامل ایران برداشت.
دولت فدرال کانادا در سال ۲۰۲۲، نهادهای امنیتی و اطلاعاتی ایران را به دلیل نقش ادعایی در تروریسم و نقض گستردهٔ حقوق بشر «غیرقابل‌قبول» اعلام کرد. همچنین سال گذشته دامنهٔ این قانون را برای همهٔ کسانی که از ژوئن ۲۰۰۳ در مقام ارشد دولتی ایران خدمت کرده‌اند، گسترش داد.
با این همه، حضور مهدی نصیری در کانادا اکنون پرسش‌هایی دربارهٔ اثربخشی واقعی این ممنوعیت به میان آورده است.
مهدی نصیری که بود؟
مهدی نصیری، مدیرمسئول روزنامهٔ تندروی کیهان در دههٔ ۱۹۹۰ (که با حمایت مالی رهبر ایران اداره می‌شد)، چهره‌ای شناخته‌شده در ایران است.
یک منبع آگاه می‌گوید نصیری نقش مهمی در دستگاه تبلیغاتی ایران داشته است. روزنامهٔ کیهان عموماً تریبونی برای تعقیب و اتهام‌زنی به مخالفان به‌شمار می‌رفت.
مهدی نصیری سپس در سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۵ به‌عنوان معاون سیاسی شورای سیاست‌گذاری ائمهٔ جمعه سراسر کشور منصوب شد. یک منبع آگاه نزدیک به نصیری توضیح می‌دهد که نماز جمعه تریبون اصلی حکومت است. درنتیجه سپردن چنین سمتی نشان می‌دهد او بخشی از ساختار قدرت بوده است.
به گزارش رسانه‌های ایرانی، نصیری تا سال ۲۰۰۹ نیز معاون فرهنگی دفتر نمایندهٔ رهبر ایران در امارات متحدهٔ عربی بود.
سکوت CBSA زیر سؤال است
با وجود آنکه آژانس خدمات مرزی کانادا (CBSA) تصریح کرده هر مقام ارشد ایرانیِ شاغل پس از ۲۰۰۳ «غیرقابل‌قبول» است، دربارهٔ ورود مهدی نصیری سکوت اختیار کرده است.
بازگشت از مواضع سابق؛ تاکتیک یا حقیقت؟
نصیری در واکنش به انتقادها نوشته است: «بارها سابقهٔ حرفه‌ای خود را شرح داده است. درنتیجه آشکارا از آن دوران انتقاد کرده‌ام. چیزی پنهان نیست و هرگز سمت نظامی، امنیتی یا اطلاعاتی نداشته‌ام. نقش من در کیهان صرفاً روزنامه‌نگاری و در سازمان ائمهٔ جمعه، مذهبی–عبادی بود.»
او اما دربارهٔ مسئولیتش به‌عنوان نمایندهٔ ایران در امارات توضیحی نمی‌دهد.
ورود مهدی نصیری به کانادا به‌عنوان توریست در ۲۰۲۳
نصیری می‌گوید در سال ۲۰۲۳ ـ قبل از گسترش ممنوعیت ـ طی چند روز ویزای توریستی خود را از کنسولگری کانادا در استانبول دریافت کرده. پسر شهروند کانادایی‌اش او و مادرش را دعوت کرده بود. این ویزا می‌تواند تا ۱۰ سال اعتبار داشته باشد.
به گفتهٔ وی، مأموران کانادایی فقط دربارهٔ فعالیت‌های ۱۰ سال گذشته‌اش (که در آن سمت دولتی نداشته) پرسیده‌اند.
ادارهٔ مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا (IRCC) در پاسخ به پرسش خبرنگاران اعلام کرد نمی‌تواند دربارهٔ پروندهٔ خاص اظهارنظر کند. اما تأکید کرد که متقاضیان «به‌دقت ارزیابی می‌شوند».
«جفری مک‌دونالد»، سخنگوی IRCC، افزود: «ویزای مقامات ارشدی که مشمول ممنوعیت هستند ممکن است لغو شود. وضعیت اقامت موقت یا دائمشان را از دست بدهند. همچنین ممکن است از کانادا اخراج شوند.»
نگرانی دربارهٔ غربالگری پرونده‌ها
«کِلی ساندبرگ»، استاد جرم‌شناسی دانشگاه مونت رویال و کارشناس امنیت مرزی، با اشاره به «بحران» در نظام غربالگری مهاجرتی کانادا می‌گوید تعجبی ندارد که از مهدی نصیری پرسش‌های بیشتری نشده باشد. به‌گفتهٔ او، برخی نهادهای فدرال از این خلاها آگاه‌اند و «عمدی» چشم می‌پوشند.
آیا مهدی نصیری موضع خود را تغییر داده است؟
نصیری اذعان می‌کند که نگرانی ایرانیان کانادا دربارهٔ حضور مقامات سابق «موجه» است. همچنین ایران را «رژیمی دیکتاتوری و سرکوبگر» می‌خواند. او می‌گوید شش سال است فعالانه منتقد حکومت است. همچنین افزود اکنون از رضا پهلوی و دموکراسی لیبرال حمایت می‌کند.
نصیری کانالی پُر فعالیت در یوتیوب دارد و مرتباً مصاحبه‌های انتقادی خود، از جمله با بی‌بی‌سی، را منتشر می‌کند.
درخواست بررسی امنیتی پرونده مهدی نصیری از دولت کانادا
«بابک تقوایی»، روزنامه‌نگار و تحلیلگر، با اشاره به «علائم خطر»، از مقامات امنیتی کانادا خواسته پروندهٔ نصیری را دوباره بررسی کنند. او در «میدل‌ایست فوروم» دربارهٔ تغییر موضع برخی مقامات سابق به‌منظور اخذ اقامت در غرب نوشته و نصیری را نمونه‌ای بارز دانسته است.
قانون هیچ استثنایی ندارد
«مژده شهریاری»، وکیل ونکووری و عضو سابق هیئت مهاجرت و پناهندگان، می‌گوید قانون فعلی هیچ استثنایی قائل نیست و باید جلوی ورود مقامات ارشد ایرانی گرفته شود.
او می‌گوید در حال حاضر همراه تیمش دربارهٔ بیش از ۳۷۵ فرد و خانوادهٔ مظنون به همکاری با دولت ایران و ساکن کانادا تحقیق می‌کند و معتقد است اقدامات CBSA در مقایسه با شواهد موجود دربارهٔ حدود ۱۰۰ مقام ایرانی مقیم کانادا «اندک» است. شهریاری می‌پرسد: «اصلاً این افراد چگونه ویزا گرفته‌اند؟»
آمار لغو ویزاهای مقامات ایرانی
CBSA اعلام کرده از سال ۲۰۲۲ تاکنون بیش از ۱۳۰ ویزای مربوط به مقامات مظنون ایرانی را لغو کرده است؛ بااین‌حال، پروندهٔ نصیری نشان می‌دهد خلأهایی در فرایند غربالگری همچنان پابرجاست.
منبع: سی‌بی‌سی
