اضطراب در رابطه عاطفی شامل احساس نگرانی شدید درباره یک رابطه عاشقانه یا دوستانه است. با اینکه متخصصان سلامت روان وجود این نوع اضطراب را تایید کرده‌اند، اما نام این مفهوم در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی دیده نمی‌شود.
پزشکان بر خلاف سایر اشکال اضطراب مانند اختلال اضطراب فراگیر و اختلال هراس، راه‌حل خاصی برای تشخیص یا درمان اضطراب رابطه ندارند. البته اضطراب در رابطه عاطفی برخی از ویژگی‌های اختلال اضطراب اجتماعی را دارد. به همین ترتیب هم می‌توان گفت که به طور خاص، هر دو شرایط می‌توانند باعث شوند که فرد نسبت به طرد شدن ناراحتی قابل توجهی را تجربه کند.
با اینکه بسیاری از افراد ممکن است در مورد پذیرش و احساسات متقابل در یک رابطه نگران باشند، اما زمانی که فرد ترس یا نگرانی بیش از حد را تجربه می‌کند، ممکن است با چنین اضطرابی درگیر شود. به عنوان مثال، اضطراب در رابطه‌ی عاطفی می‌تواند فرد را در مورد آینده‌ی آن رابطه نگران کند. افراد مبتلا به این احساس ممکن است از ترس به روابط خود پایان دهند یا رابطه را همراه با اضطراب زیادی تحمل کنند. اثرات این احساس می‌تواند مانع عملکرد مناسب فرد شود و باعث بروز رفتارهای نابهنجاری شود.
با این وجود، محققان برای این وضعیت سه علامت رایج را تشخیص داده‌اند. این علائم عبارتند از:
اطمینان‌جویی بیش از حد در رابطه عاطفی
اطمینان‌جویی بیش از حد در اختلال اضطراب اجتماعی و افسردگی رواج زیادی دارد. برخی از محققان معتقدند که این عمل با وابستگی بین فردی مرتبط است. وابستگی بین فردی به معنای اتکای فرد به دیگران برای ارزیابی و پذیرش دائمی است. افرادی که این رفتار را از خود نشان می‌دهند ممکن است از عملکرد ضعیف خود یا عدم پذیرش هراس داشته باشند.
نادیده گرفتن احساسات و نیازها
خودخاموشی علامت دیگری است که در بسیاری از اختلال‌های روانی مشترک است. یکی از مطالعاتی که اخیرا در مجله‌ی Journal of Experimental and Social Psychology منتشر شده نشان داد زنانی که به طرد شدن حساس هستند ممکن است برای خشنود کردن شریک زندگی خود دست به سکوت بزنند. افرادی که سکوت می‌کنند ممکن است سلیقه، نظرها یا احساسات خود را به شریک زندگی‌شان ابراز نکنند؛ به خصوص زمانی که این افکار با افکار شریک زندگی‌شان در تضاد قرار دارد. به همین ترتیب هم می‌توان گفت که افراد درگیر با اضطراب رابطه تمایل دارند رفتارهای خودخاموشی داشته باشند تا همیشه پارتنرشان را راضی نگه دارند و از طرد شدن جلوگیری کنند.
تلاش بیش از حد برای راضی نگه داشتن طرف مقابل
این رفتار معمولا از دو نفری که درگیر اضطراب رابطه عاطفی هستند سر می‌زند. البته شما ممکن است چنین مسئله‌ای را در روابطی که در آن یک یا چند نفر دارای اختلال شخصیت وسواسی-اجباری هستند نیز مشاهده کنید.
با این وجود، چطور باید اضطراب در رابطه عاطفی را درمان و مدیریت کرد؟
برخی از متخصصان سلامت روان برای کمک به درمان و مدیریت این احساس، زوج‌درمانی را پیشنهاد می‌کنند. به علاوه، یکی از مطالعات مجله‌ی Family Process نیز حاکی از آن است که زوج‌درمانی می‌تواند خودخاموشی و اطمینان‌جویی را کاهش دهد. انواع مختلف زوج‌درمانی که برای برطرف کردن اضطراب رابطه مفید هستند عبارت‌اند از:
- زوج‌درمانی رفتاری
- درمان ترکیبی شناختی رفتاری
- زوج‌درمانی وجودی شناختی
- روان‌کاوی
البته توجه داشته باشید از آنجایی که اضطراب در رابطه عاطفی علائم مشابهی با سایر اختلالات اضطرابی دارد، برخی از پزشکان پیشنهاد می‌کنند که فقط شریک دچار اضطراب نیاز به درمان دارد. برخی از روان‌شناسان هم درمان‌هایی را توصیه می‌کنند که برای اختلال اضطراب هم مؤثر هستند. این درمان‌ها عبارتند از:
- درمان شناختی رفتاری (CBT)
- درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)
- ذهن‌آگاهی
با این وجود، عده‌ای هم برای درمان اضطراب در رابطه عاطفی به دارو نیاز دارند. درمان‌های دارویی برای این افراد شامل مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین و مهارکننده‌های انتخابی بازجذب نورآدرنالین هستند.
در نهایت، توجه داشته باشید که روش‌هایی که به آنها اشاره کردیم ممکن است واکنش متفاوتی برای افراد مختلف داشته باشند و به همین دلیل هم بهتر است پیش از انجام هر کاری برای درمان این اضطراب به متخصص مراجعه کنید.
آیا شرم از شما انسان بهتری خواهد ساخت؟
منبع: methodicalness
