بدون شک خواب دیدن یکی از گریزناپذیرترین بخشهای ناخودآگاه ذهن ماست که در مرحله حرکت سریع چشم یا همان REM رخ میدهد. با اینکه دانشمندان هنوز هم نمیتوانند مشخص کنند که ما دقیقا چرا خواب میبینیم، اما محققان تخمین زدهاند که هر شخص به طور متوسط در طول شب حداقل ۴ تا ۶ خواب مختلف میبیند. ذهن ما در این بین سفرهایی را آغاز میکند که در بیداری بسیار گیجکننده خواهد بود. با این وجود، برخی از افراد همچنان معتقدند که خوابهایی که ما میبینیم در زندگی واقعیمان بسیار حائز اهمیت هستند. اما متخصصان روانشناسی در این باره چه نظری دارند؟ با ما همراه باشید تا به بررسی سه مورد از دیدگاههای مشهور رواشناسی درباره تعبیر خواب های رایج بپردازیم.
دیدگاه فروید
«زیگموند فروید»، پدر علم روانکاوی، معتقد بود که رویاهای ما راهی به سوی ناخودآگاهمان هستند. فروید در واقع باور داشت که خوابهایی که ما میبینیم دروازهای به سوی عمیقترین خواستهها، ترسها و درگیریهای ذهنی ما هستند که از نیمه آگاهمان پنهان ماندهاند. او معتقد بود که محتوای رویاها مبتنی بر تحقق آرزو است و دو نوع دارد. محتوای آشکار و محتوای پنهان. به عقیده وی، محتوای آشکار ظاهر رویا و محتوای پنهان معنای زیرین این نمادها میباشد. از نظر فروید و دیگر روانکاوان، اهمیت محتوای پنهان به مراتب بیشتر از محتوای آشکار است.
فروید معتقد بود که ذهن به مثابه کوه یخ است. تنها بخش کوچکی از کوه یخ (ذهن هشیار) از آب بیرون و قابل مشاهده و بخش عظیم آن (ذهن ناهشیار) در زیر آب پنهان است. به همین جهت رویاها یکی از راههای رسیدن به آنچه که از حیطه آگاهی پنهان است، هستند.
دیدگاه یونگ
«کارل یونگ» هم یکی دیگر از چهرههای مشهور روانشناسی است که در بحث تعبیر خواب های رایج حرفهای زیادی برای گفتن دارد. خوابهایی که ما میبینیم برای یونگ تجلی تصادفی ناخوآگاه صرفمان نیستند، بلکه نمادی از جستجوی روان ما برای رسیدن به تمامیت هستند. به همین ترتیب هم بود که او توانست رویاهای ما را راهی برای رسیدن به کهن الگوهایمان معرفی کند. وی در نهایت عقیده داشت که ما با فکر کردن به رویاهایمان میتوانیم خودمان را کشف کنیم. همچنین با جنبههای پنهان شخصیتمان مقابله کنیم و آنها را در یک کل منسجم قرار دهیم.
دیدگاه معاصر
با این وجود، روانشناسی مدرن درباره ماهیت رویاها و تعبیر خواب های رایج دیدگاههای متفاوتی را ارائه میدهد. برخی از نظریههای شناختی بر این باورند که رویاها محصول جانبی پردازش اطلاعات توسط مغز هستند. همچنین به تثبیت خاطرات و تقویت یادگیری کمک میکنند. تعدادی از تحقیقات عصبشناسی نیز اغلب بر مکانیسمهای پیچیدهای تمرکز میکنند که زیربنای رویاهای ما هستند و فعالیت مغز در مرحله REM را برجسته میکنند. با اینکه دیدگاههای مدرن در رابطه با تعبیر خواب های رایج در نهایت کاملتر به نظر میرسند، اما اغلب حول محور نمادگرایی عمیق و اهمیت شخصی رویاها هستند. به همین دلیل هم ما در ادامه این مقاله به نمادشناسی و تعبیر خواب های رایج پرداختهایم. با ما همراه باشید.
تعبیر خواب های رایج
تعبیر خواب افتادن
افتادن یکی از خوابهای رایجی است که ممکن است بسیاری از ما آن را تجربه کرده باشیم. همچنین اغلب بعد از آن احساس آسیبپذیری و از دست دادن کنترل کنیم. از نظر روانشناختی، این رویاها ممکن است نماد ترس از شکست، سقوط یا هرج و مرج باشند. از طرف دیگر، زمین خوردن نیز میتواند نشاندهنده نیاز به کنار گذاشتن مقاومت و پذیرش تغییر باشد. جالب است بدانید که فروید هم سقوط را به عنوان مظهر تمایلات یا اضطرابهای جنسی تعبیر کرده که نماد اشتیاق برای رهایی یا تسلیم است.
تعبیر خواب پرواز
رویای پرواز کردن بر خلاف سقوط نشاندهنده رهایی از محدودیتهای دنیوی است. از نظر روانشناسی، خواب پرواز ممکن است نماد آزادی، توانمندی و تعالی باشد. یونگ پرواز را استعارهای از صعود معنوی میدانست که به معنای سفری به سوی روشنگری است. این نوع رویاها اغلب با احساس شادی و سرخوشی همراه هستند. همچنین پتانسیل روح انسانی را نشان میدهند.
تعبیر خواب تعقیب شدن
یکی دیگر از تعبیر خواب های رایج تعبیر خواب تعقیب شدن است. احساس تعقیب شدن در خواب، غرایز اولیه ترس و فرار را در ما بیدار میکند. همچنین از نظر روانشناسی نماد اجتناب از رویارویی با تعارضات یا احساسات حل نشده است. به علاوه، این خواب همچنین میتواند نماد غرق شدن در فشارهای خارجی یا آشفتگی درونی نیز باشد. البته باید اضافه کنیم که یونگ این نوع از خواب را به عنوان رویارویی با جنبه تاریک و سرکوبشده شخصیت ما تعبیر کرده است.
افتادن دندان
جالب است بدانید که خواب از دست دادن دندان به طرز عجیبی رایج است. همچنین اغلب احساس ناراحتی و آسیبپذیری زیادی را به همراه دارد. از نظر روانشناسی، این نوع از خواب ممکن است نماد ترس از پیری، از دست دادن سرزندگی یا نگرانی درباره تصورات دیگران از خودمان باشد. این رویاها همچنین میتوانند نشاندهنده نیاز به تجدید و تولد مجدد، گنار گذاشتن عادتها یا باورهای قدیمی برای رشد باشند. به هر صورت، باید اضافه کنیم که فروید این خواب را بازتابی از اضطرابهای جنسی یا ترس از اختگی تفسیر کرده و آنها را با احساس انزجار و ناتوانی مرتبط میداند.
برهنگی در ملاء عام
برهنگی در ملاء عام هم از جمله رویاهاییست که میتواند منجر به احساس آسیبپذیری یا قرار گرفتن در معرض آن باشد. تعبیر خواب برهنه بودن در ملا عام از نظر روانشناسی، ممکن است نماد ترس از قضاوت شدن، عدم اطمینان یا داشتن عیب و ضعف باشند. البته در نظر داشته باشید که یونگ هم این برهنگی را برداشتن نقاب و تظاهر اجتماعی تفسیر کرده است.
در نهایت، دنیای علم هنوز هم نمیداند که ما چرا خواب میبینیم. اما این بدان معنا نیست که خواب دیدن بی معنی است. رویا نوعی گفتگوی درونی جان دار است که باید به آن احترام گذاشت و به همین دلیل هم میتوان گفت که تعبیر خواب های رایج به آرامش و خودشناسی ما کمک خواهند کرد.
چرا کمبود خواب باعث بدن درد میشود؟
منبع: اپل