منطق الطیر یا کنفرانس پرندگان (اثر عطار نیشابوری)، شعری فارسی در قرن دوازدهم میلادی و در رابطه با داستان گروهی از پرندگان است که برای یافتن خدا و روشنگری به راه می‌افتند.
به گزارش رسانه هدهد کانادا، آن‌ها از هفت دره عبور می‌کنند. در این مسیر هر کدام از پرندگان برای مقابله با برخی از ضعف‌های درونی و اخلاقی خود راهکاری دارند. در پایان سفر، آن‌ها چشم بندهای خود را بر می‌دارند و حقیقت را درمی‌یابند.
این شعر بارها و بارها توسط هنرمندان و نویسندگان و شاعران مورد توجه قرار گرفته و برای گفتگو با زمان‌ها و نیازهای جدید از آن اقتباس‌های زیادی شده است.
منطق الطیر توسط شاعر صوفی مسلک، عطار نوشته شده که در نیشاپور، در شمال شرقی ایران امروز متولد شده زندگی کرده و درگذشته است.
وی در اشعار عرفانی پارسی نقشی پررنگ دارد چراکه هم به بیان شگفتی و لذت راه معنوی و و هم سیر و سلوک الهی پرداخته است.
در ماه مه گذشته، سهیل پارسا، مدیر هنری «Modern Times Stage Company» در تورنتو، اقتباسی صحنه‌ای از شعر سروده شده توسط گیلرمو وردیچیا را کارگردانی کرد – که به دلیل شیوع کووید۱۹ مجبور شد آن را به یک درام صوتی تبدیل کند.
این اثر در تاریخ ۲۶ مه ۲۰۲۱ به عنوان بخشی از شرکت تئاتر «Soulpepper» در سراسر جهان در ۸۰ نمایش اجرا شد.
پارسا با بیان اینکه این داستان تمثیلی درس‌های عینی زیادی دارد گفت: «این برنامه بررسی مستقل حقیقت را برجسته و و پیروی كورکورانه نیاکان ما از یک سیستم اعتقادی موروثی را رد می‌كند».
وی افزود: «این عناصر همیشه من را مجذوب خود کرده است، زیرا من به عنوان یک هنرمند، هرگز جستجوی معنی، خود، حقیقت و زیبایی را متوقف نکرده‌ام. در اینجا من واقعا با شعر ارتباط برقرار می‌کنم».
عرفان مبتنی بر عشق
امید صافی، استاد معارف اسلامی دانشگاه دوک نیز که دوره‌ای را درباره عطار و مشهورترین شعر وی تدریس می‌کند گفت: «عطار در زندگی طولانی معنوی اسلامی چهره‌ای محوری و حتی شاید معلم مولانه، مشهورترین عارف مسلمان در غرب بوده باشد».
وی افزود: «عطار نیشابوری از این جهت که شاعر درباری نبوده و کارهایش را توسط دیگران انجام نمی‌داد، با شاعران هم دورانش متفاوت و در دوره‌ای شاعر مستقل بود که چنین چیزی معمول نبود. او به دلیل اینکه شغلش عطاری بود به عطار یا فروشنده عطر و داروهای گیاهی معروف بود».
صافی تصریح کرد: «قبل از زمان عطار عرفا را باعنوان صوفی می‌شناختند. (آن‌ها) وقف عشق به خدا و عشق به بشریت بودند».
او تصریح کرد: «سنت دیگری در زمان عطار بود که بسیاری از آن‌ها متمایل به آن بودند که شاعران برای حکومت‌ها و سلاطین شعر می‌سرودند و شاعر رسمی دربار بودند. آنچه که در مورد عطار بسیار متمایز است این است که او این دو را با هم درآمیخته است».
صافی ادامه داد: «از زمان عطار، دو سنت شعر و عرفان عشق محور همیشه در سنت پارسیان – در ایران امروزی، افغانستان، آسیای میانه و آسیای جنوبی – در هم آمیخته‌اند. بر همین اساس تقریبا هر عارف واقعی که گرایشی به شعر دارد با اشعار عطار آشنا است و می‌داند ۹۰ درصد آن‌ها عارفانه است».
دست اندرکاران این برنامه عبارتند از: سهیل پارسا مدیر هنری شرکت مدرن استیج، محصول شرکت تئاتر «Soulpepper».
امید صافی استاد مطالعات اسلامی دانشگاه دوک.
کاوه بصیری نویسنده، مترجم و دانشجوی دکترای دانشگاه آرکانزاس.
قرائت فارسی کنفرانس پرندگان از عطار: نگین مشایخی.
برای کسب اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.
منبع: سی بی سی
