نوروز یک آئین در ستایش طبیعت و زندگی و زایش است که با جشن و شادمانی پیوند دارد. این جشن و شادمانی با سه موضوع همراه است؛ شعر و موسیقی، رقص و شراب، و رفتن به دل طبیعت. عید از نظر اغلب ایرانیان قدیم و جدید، همراهی شادمانه انسان و طبیعت است در پایان سرما و سیاهی و خشکی و سیاهی و آغاز گرما و سپیدی و نور و باران.
از این رو موسیقی ایران از نوروز استقبال دلنشینی کرده است.
در گذشته‌های دور، خوانندگان و نوازندگان نوروزخوانی را اجرا می‌کردند.
امروزه ما اطلاع فراوانی درباره موسیقی آن دوران، که به شکل شعر و در شعر منتقل شده، داریم اما درباره موسیقی‌هایی که مردم در نوروز گوش می‌دادند یا در دربارها اجرا می‌شد دانش کمی داریم؛ به لحاظ موسیقایی و ردیف و ریتم و ملودی آن‌ها. شعر چون در آن دوران به فارسی نوشته می‌شد، مانده است؛ ولی نت‌نویسی را نمی‌دانستند و موسیقی آن دوران به صورت نت نوشته نشده است.
جشن عید نوروز دارای آداب خاصی است كه چند روز قبل و چندین روز بعد از تحویل سال نو به اجرا درمی‌آید.
تنوع رسوم در این همایش بزرگ، بسیار زیاد است و گاهی مطابق سلیقة افراد در زمان و مكان متفاوت، متنوع‌تر می‌شود.
آن چه از ادبیات ایران باستان به جا مانده، نشان می‌دهد مراسم جشن نوروز و تحویل سال نو، در روزگاران كهن همراه با نواختن دف بوده و سرودهای خسروانی دوران ساسانیان به‌طور گروه‌نوازی با این ساز اجرا می‌شده است.
برای قوم ایرانی دشوار خواهد بود اگر مراسمی بدون موسیقی برگزار شود، آن هم جشن بزرگی چون عید نوروز.
بنیاد نوروز بر اساس شادی و شادمانی است پس موسیقی‌اش نیز شاد و طرب‌انگیز است و نه هر آهنگ شادی تواند كه در این منزلگه جای گیرد.
موسیقی نوروز فقط شادی و پایكوبی نیست بلكه امید به فردا و حس پیشرفت در درونش موج می‌زند و این نغمه بخصوص دارد. در گذشته علاوه بر روستاها و کانون های ایل نشینی، نوعی موسیقی رسمی و حکومتی نیز در شهرهای بزرگ رواج داشت که عموماً توسط نقاره چیان دولتی اجرا می شد.
از زمان برقراری امپراطوری صفوی، سنت اجرای موسیقی بر فراز نقاره خانه ها در بزنگاه های سه گانه نماز، جشن های ملی نظیر نوروز، جشن های مذهبی، رویدادهای مهم سیاسی و اجتماعی و رویدادهای طبیعی نظیر گرفتگی ماه و خورشید برقرار بود و تا پایان حکومت قاجاریه ادامه داشت.
کم کم با پا گرفتن موزیک نظام بر گرفته از فرهنگ غرب در دوره میانی قاجاریه و همچنین تغییر و تحولات گسترده ایرانیان متجدد، کم کم نقاره خانه ها برچیده شدند و امروزه تنها نقاره خانه بارگاه امام رضا پا برجاست که مهم ترین سند زنده از یک تاریخ موسیقایی است.
در گذشته یکی از وظایف نقاره خانه ها، نواختن نغمه ویژه نوروز بوده است. ما دقیقاً نمی دانیم آن ها چه می نواختند. تنها بر اساس نوشته ها و نقاشی های موجود می دانیم در نقاره خانه ها سازهایی مانند، کوس، نقاره،کرنا و احتمالاً سرنا می نواخته اند. به عبارتی صرفاً از سازهای میدانی استفاده می شد.
عید نوروز در ایران زمین، سرزمین مهر و آشتی
نگاهی به جشن نوروز در گوشه کنار جهان
غذاهای نوروزی، در تعطیلات عید نوروز چه بخوریم؟
معرفی غذا های نوروزی ایران در نشریه نیویورک تایمز
سال ببر، بار سال جدید به دوش ببر است!
- عضویت در کانال تلگرام رسانه هدهد کانادا
- هم اکنون شما هم عضو هفته نامه رسانه هدهد کانادا شوید
