بزرگترین چالش «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهور روسیه پس از دو دهه قدرت زمانی رخ داد که «یوگنی پریگوژین»، فرمانده نیروهای گروه واگنر، به سربازان خود دستور حمله به مسکو را داد. گفتنی است که به نظر می‌رسد این چالش پس از ساعت‌های سرنوشت‌ساز برای پوتین با میانجیگری بلاروس حل شد و با موافقت کرملین برای تبعید پریگوژین به پایان رسید و به طور نسبتا مسالمت‌آمیزی حل شد.
شورش سربازان واگنر با اینکه زمان زیادی نداشت، اما چشم‌انداز کرملین و جنگ ۱۶ ماهه اوکراین را تغییر داد و روسیه را مجبور کرد تا سربازان خود را برای دفاع از پایتخت از میدان نبرد اوکراین بیرون ببرد.
بر اساس قرارداد اعلام شده توسط سخنگوی کرملین، «دیمیتری پسکوف»، پریگوژین به بلاروس خواهد رفت و تمامی اتهامات علیه وی برداشته خواهد شد. دولت روسیه همچنین گفت که هیچ یک از سربازان گروه واگنر تحت تعقیب نخواهند بود، با این حال، وزارت دفاع به کسانی که از فعالیت در این گروه خودداری می‌کنند، پیشنهاداتی خواهد داد. البته گفتنی است که پوتین پیش از این متعهد شده بود کسانی که در این قیام مسلحانه شرکت می‌کنند را مجازات کند. او در یکی از سخنرانی‌های تلویزیونی‌اش این گروه را خطاب قرار داد و گفت که اقدام فعلی آنها خیانتی علیه کل کشور است.
جلوگیری از خونریزی در روسیه
با وجود تمام اینها، پسکوف اعلام کرد که هدف اصلی اقدام فعلی پوتین جلوگیری از خونریزی و جنگ داخلی بوده است. مسکو تا قبل از این با تعبیه ایست بازرسی و خودروهای زرهی در منطقه جنوبی پایتخت برای ورود نیروهای واگنر آماده شده بود. آشوب دیروز میدان سرخ این شهر را به تعطیلی کشاند و برخی از جاده‌های مسکو را با درب‌های بسته مواجه کرد. تلویزیون دولتی چچن نیز اعلام کرد که روز گذشته حدود ۳ هزار سرباز از نبرد اوکراین به سوی مسکو حرکت کرده‌اند. به گفته‌ی پریگوژین، نیروهای واگنر تا ۲۰۰ کیلومتری مسکو پیش رفته بودند.
با این حال، میانجیگری رئیس جمهور بلاروس باعث شد تا پریگوژین هم برای جلوگیری از خونریزی عقب‌نشینی کند و به سربازان خود دستور دهد تا به اردوگاه‌های صحرایی خود در اوکراین برگردند و در کنار سربازان روسی به جنگ ادامه دهند.
پریگوژین قبل از این در بیانیه شدید‌اللحنی خواستار برکناری «سرگئی شریگو»، وزیر دفاع روسیه، شده بود. وی مدت‌ها بود که به دلیل عملکرد ضعیفش در جنگ اوکراین مورد هدف انتقادات شدید پریگوژین واقع شده بود.
پریگوژین تا به حال اعلام نکرده که کرملین به درخواست او پاسخ داده است یا خیر. پسکوف گفت که این موضوع نمی‌تواند با مداخلات رئیس جمهور بلاروس حل شود و در حوزه اختیارات فرمانده کل قوا قرار دارد. اگر پوتین با برکناری شویگو موافقت کند، آنهم درست پس از آنکه پریگوژین را یکی از خائنان بالفطره‌ی دولت معرفی کرده، از لحاظ سیاسی ضرر خواهد کرد.
وضعیت فعلی روسیه
یکی از ویدئوهای شبانه خبرگزاری‌های روسیه حاکی از آن است که مردم دیشب در حال تشویق سربازان واگنر هنگام خروج از روستوف بودند. پریگوژین خود سوار بر یکی از این وسایل نقلیه دیده شده و مردم هم به او سلام می‌کردند. فرمانده این منطقه مدتی بعد اعلام کرد که تمام نیروهای واگنر این شهر را ترک کرده‌اند. گفتنی است که نیروها و تجهیزات گروه واگنر تا دیروز در حدود ۲۰۰ کیلومتری مسکو بودند.
به گفته‌ی منابع روسی، تا کنون ۱۳ خلبان توسط آتش پدافندی نیروهای واگنر کشته شده‌اند. تا عصر روز شنبه در مجموع ۷ هواگرد از جمله چهار بالگرد Mi-۸ متعلق به وزارت دفاع روسیه، دو فروند بالگرد تهاجمی Mi-۳۵ و Ka-۵۲ در کنار یک فروند هواپیمای IL-۱۸ سرنگون شدند!
واکنش مقامات روسیه به آشوب گروه واگنر
مقامات روسیه در واکنش به آشوب اخیر گروه واگنر آنها را یک رژیم تروریستی خوانده و با اعمال محدودیت در اطراف مسکو امنیت این شهر را افزایش دادند. سربازان در حومه جنوبی ایست بازرسی به پا کردند و با کیسه شن و مسلسل به استقبال نیروهای واگنر نشستند. «سرگئی سوبیانین»، شهردار مسکو، به عنوان بخشی از تدابیر امنیتی روز دوشنبه را غیرکاری اعلام کرد. گفتنی است که این دستور حتی پس از عقب‌نشینی نیروهای واگنر همچنان به قوت خود باقی مانده است.
تاثیرت آشوب روسیه بر جنگ در اوکراین
این تحولات شگرف دقیقا ۱۶ ماه پس از آغاز جنگ روسیه و اوکراین رخ داد. اوکراینی‌ها در این بین امیدوار بودند که درگیری‌های داخلی روسیه فرصتی را برای ارتش آنها ایجاد کند تا بتوانند سرزمین‌هایی که قبلا توسط روس‌ها تصرف شده بود را پس بگیرند.
«بن بری»، کارشناس ارشد جنگ در International Institute for Strategic Studies، در این باره گفت: «با وجود توافق بین پوتین و پریگوژین، باز هم می‌توان گفت که موقعیت فعلی روسیه تضعیف شده و وضعیت حال حاضر آرامش زیادی را برای دولت و ارتش اوکراین به ارمغان خواهد داشت.»
«ولادیمیر زلنسکی»، رویس جمهور اوکراین، روز شنبه، اندکی قبل از عقب‌نشینی پریگوژین گفت: «این شورش ضعف کرملین را به همه نشان داده و حاکی از آن است که تصرف شهرهای روسیه آنچنان هم دشوار نیست. مردم کرملین بسیار ترسیده بودند.»
پریگوژین پیش از این قسم خورده بود که تمام ۲۵ هزار سربازش را به کار خواهد گرفت و تسلیم نخواهد شد. وی در این باره گفت: «ما نمی‌خواهیم در کشور فساد و فریب و بروکراسی زندگی کنیم. رئیس جمهور در مورد خیانت ما سخت در اشتباه است. ما وطن خود را دوست داریم.»
او همچنین در مقر نظامی دوستوف-آن-دون ویدئویی از خود منتشر کرد که در آن مدعی شد نیروهایش کنترل فرودگاه و سایر تاسیسات نظامی این شهر را بدون کشته و گلوله به دست گرفته‌اند. با این حال، رسانه‌های روسی می‌گویند که چندین هلیکوپتر و یک هواپیمای ارتباط نظامی توسط نیروهای گروه واگنر سرنگون شده است. کرملین درباره خسارات وارده صحبتی نکرد و سوالات موجود را به وزارت دفاع ارجاع داد.
واکنش پوتین به آشوب گروه واگنر
پوتین اعلام کرد: «این شورش کوتاه مدت درست زمانی اتفاق افتاد که روسیه برای آینده خود سخت در حال مبارزه است. غربی‌ها تحریم‌های زیادی علیه ما اعمال کرده‌اند و به اوکراین سلاح می‌دهند. تمام سیستم‌های نظامی، اقتصادی و اطلاعاتی غرب در حال حاضر علیه ما هستند.»
شبکه‌های تلویزیونی دولتی روسیه در بحبوحه این آشوب به پوشش زنده بیانیه پوتین پرداختند و وضعیت روستوف-آن-دون را متشنج گزارش کردند. صدا و سیما همچنین از مقامات ارشد و قانونگذاران روسیه بیانیه‌هایی را منتشر کرد که در آن به حمایت از پوتین برخاستند و از پریگوژین خواستند که عقب‌نشینی کند.
با این حال، به نظر می‌رسد که آشوب فعلی روسیه بیشتر مانعی برای اقدامات جنگی این کشور در اوکراین باشد. نیروهای کی‌اف در حال حاضر در مراحل اولیه ضدحمله‌ی خود قرار دارند. «اوریسیا لوتسویج»، رئیس انجمن اوکراین در لندن، در این باره کفت: «به نظر می‌رسد که این درگیری‌ها، نیروهای نظامی روسیه را دچار سردرگمی و اختلاف کند. سربازان روسیه در حال حاضر نمی‌دانند که باید از چه کسی پیروی کنند و همین یک فرصت نظامی بی‌سابقه را برای ارتش اوکراین ایجاد خواهد کرد.»
شایعات و گمانه‌زنی‌ها
لازم به ذکر است که «مارگاریتا سیمونیان»، رئیس شبکه تلویزیونی دولتی روسیه، روز شنبه گفت: «شکی نیست که قیام جاری گروه واگنر علیه کرملین توسط سرویس‌های مخفی آمریکا، بریتانیا و شاید یکی از کشورهای خاورمیانه سازماندهی شده است.»
روزنامه نیویورک‌تایمز هم همچنین اعلام کرده است که آمریکا از برنامه واگنر برای اقدام مسلحانه علیه مسکو اطلاع داشت است.آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا چند روز قبل از شورش مسلحانه گروه واگنر به دستور «یوگنی پریگوژین»، شدیداً به این ظن رسیده بودند که او در حال برنامه‌ریزی برای یک اقدام بزرگ علیه دولت روسیه است. مقام‌های آمریکایی اما برای آگاه‌کردن پوتین از تهدید قریب‌الوقوع عجله نکردند؛ زیرا می‌ترسیدند مسکو آنها را به سازماندهی کودتا متهم کند.
همچنین در بحبوحه رویارویی روسیه و غرب در اوکراین، آمریکا علاقه‌ای به کمک به پوتین ندارد. گفتنی است که آمریکایی‌ها نگران درگیری احتمالی بودند زیرا می‌ترسیدند فرو رفتن روسیه در هرج‌ومرج باعث ایجاد خطرات هسته‌ای قابل توجه شود. آنها معتقد بودند پریگوژین برنامه‌هایی برای به چالش کشیدن ارتش روسیه دارد اما نمی‌دانستند هدف نهایی او چیست.
- عضویت در کانال تلگرام رسانه هدهد کانادا
- اخبار روز کانادا و اخبار مهاجرت کانادا را در رسانه هدهد دنبال کنید
- هم اکنون شما هم عضو هفته نامه رسانه هدهد کانادا شوید
منبع: سی‌تی‌وی
