یکی از غذاهای ساده، ارزان و قابل دسترس در تمام شرایط آب و هوایی فلافل است. این غذای ساده و خوشمزه که هم جزء غذاهای خیابانی و هم غذاهای خانگی است، طرفداران زیادی در جهان دارد.
فردی بنام “بن لنگ ” در سال ۲۰۱۲، تاریخ ۱۲ ژوئن را بنام روز جهانی فلافل نامگذاری کرد. از آن سال تاکنون عاشقان فلافل هر سال در این روز دور هم جمع میشوند و با خوردن انواع فلافل این روز جهانی را جشن میگیرند.
طرز تهیه لازانیا رولی با قارچ و لیمو
ریشه نام فلافل
خیلیها اعتقاد دارند فلافل برای اولین بار در مصر بوده و از باقلا درست میشده و چون در زبان عربی به باقلا فول میگویند فلافل از کلمه فول گرفته شده است.
اما بسیاری معتقدند چون فلافل با انواع سس و ادویههای تند سرو میشود، اسمش از فلفل گرفته شده است.
«نجف دریابندری» در کتاب مستطاب آشپزی، فلافل را جمع مکسر فلفل عنوان کرده است. عدهای نیز معتقدند این اسم از واژه یونانی follá fasólia به معنی ملیبینز یا نخود لوبیا گرفته شده است که به گفته لغتنامه دهخدا ادعایی درست است. فرهنگ لغات قبطی به انگلیسی کلمه فلافل را «دارای باقلای بسیار» معنی میکند .
پیشینه
با توجه به سادگی و مواد اولیه کم، گفته شده این غذای ساده سابقهای هزاران ساله در زندگی بشر دارد. همچنین سابقه آن به بومیهای مصری یا قبطیان میرسد. از طرفی داستانی وجود دارد حاکی از این که اول بار قبطیان (مسیحیان مصر) برای ایام روزهداری و پرهیز از گوشت فلافل را درست کردهاند؛ البته سندی در این باره وجود ندارد.
در دورهی فراعنه، مصریان برای مناسک دینی به دنبال غذایی گیاهی و نسبتاً ارزان بودهاند و فلافل را تهیه میکردند. اما بر اساس اسناد مکتوب موجب اولین بار در سال ۱۸۸۲ اسم فلافل در خاطرات یک انگلیسی آورده شده است.
در آن زمان تعدادی انگلیسی برای کشف عتیقه به مصر رفته بودند. موقع استعمار مصر به وسیله انگلیسیها، افسرها و سربازهای انگلیسی زمانی که از هند به مصر اعزام شدند چون به طعم غذاهای هندی عادت کرده بودند دستور پخت غذایی هندی میدهند و برای آنها چیزی تقریبا شبیه فلافل ولی با عدس تهیه میکنند که به این روش وارد فرهنگ غذایی انگلیسیها هم میشود.
ورود این غذای ساده به کشورهای عربی و اروپایی
در دوران معاصر نیز فلافل از کشورهای عربی وارد رژیم غذایی مردم جهان شده است. در مصر به آن الطعمیه میگویند و از آنجا به کل خاورمیانه، اروپا و آمریکا رفته است. اما در این میان برخی از شهرها از جمله بیروت شهرتی جهانی پیدا کردند.
بر اساس تجزیه و تحلیل ۲۷ میلیون نفر مشتریان بیش از ۴۵۰ هزار رستوران در ۶۱ شهر مختلف در سراسر جهان در سال ۲۰۲۲، بیروت یکی از شهرهای محبوب برای خوردن فلافل است.
الطعمیه به معنی اسنک است و در مصرف بعنوان پیش غذا سرو میشود. در سایر کشورهای عربی آنرا با نان پیتا، حمص، ارده و انواع مخلفات مثل سالاد، سس و ترشی سرو میکنند. با مهاجرت عربها و ترکها به آلمان، فلافل به عنوان یک غذای خیابانی پرطرفدار خودش را در دل ژرمنها جا کرد. آمریکا هم از داشتن فلافل بیبهره نماند تا جایی که حتی به منوی رستورانهای مکدونالد هم وارد شد.
عرضه فلافل در کانادا و ایران
این غذای ساده در کانادا نیز طرفداران زیادی دارد. همچنین این غذای خوشمزه و فوری نه تنها بصورت رستورانی بلکه در بستهبندیهای کارخانهای بعنوان یک غذای حلال و گیاهی در شهرهای مختلف بخصوص تورنتو و ونکوور عرضه میشود.
این غذا، در ایران نیز ریشه در استانهای خوزستان و بوشهر دارد. همچنین با نبوغ برخی از افراد خلاق اکنون در رستورانهای مخصوص خودش به روشهای مختلف (دستی و ماشینی) طبخ میشود.
برخی حتی فلافل را بصورت کیلویی خرید و منجمد میکنند. با افزایش هزینههای زندگی بخصوص مواد غذایی امروز فلافل فروشیها با استقبال بیش از پیش در ایران از جمله تهران روبرو هستند.
طرز تهیه فلافل در خانه
برای تهیه فلافل ابتدا باید نخودها را 6 تا ۷۲ ساعت خیس کنید (در این مدت مداوم باید آب نخودها عوض شود).
نخودها هرچه بیشتر خیس بخورند فلافل شما خوشمزهتر میشود . پس از آن آب نخودها را خالی کرده و آنها را به کمک چرخگوشت پوره کنید .
نخود پوره شده را با انواع ادویه از جمله سیر یا پودر سیر، پیاز، پودر گشنیز، سیبزمینی و در صورت تمایل جعفری و زیره طعم دهید و مخلوط کنید.
سپس به این ترکیب آب لیمو ترش صافشده به همراه مقداری نمک، فلفل سیاه، زردچوبه، ادویه مخصوص فلافل و در صورت تمایل پودر فلفل قرمز بزنید .
این ترکیب را به مدت پنج دقیقه ورز داده و سپس داخل یخچال بگذارید تا خوب استراحت کند. برخی افراد پیش از ورز دادن یک عدد تخممرغ نیز به آن اضافه میکنند.
فلافلها را با کمک فلافل زن به صورت قرصهای دایرهای درآورده و در ظرفی گود با روغن داغ سرخ کنید تا آرام آرام مغز پخت شود.