در علم رفتار شناسی انسانها دیدگاهی وجود دارد مبنی بر اینکه انسان در طول عمر خود هویت یکسانی ندارد و همواره فردیت وی دچار تغییر میشود. در واقع درکی از آینده و هویت خود نیز ندارند.
به گزارش رسانه هدهد کانادا، بر اساس این تئوری که نظریه پرداز اصلی آن «درک پارفیت» است، انسانها چشم انداز دقیقی از آینده خود ندارند زیرا درک درست و واضحی از هویت و فردیت خود در آینده ندارند. به عبارت دیگر انسانها در طول زمان یکسان نمی مانند و خویشتن گذشته وحال و آینده افراد با هم متفاوت است که به صورت زنجیر وار به هم متصل میباشند.
برای مثال جوانی را تصور کنید که در ایام شباب به مصرف نوشیدنی های الکلی روی میآورد و درکی از آسیبها و مشکلاتی که این رفتار میتواند در سنین میانسالی یا پیری برای وی به همراه داشته باشد، ندارد.
این مثال دقیقا نشان دهنده عدم درک انسان ها از آینده و هویت خود در سال های دیگر می باشد.
می توان از این دیدگاه این گونه نیز برداشت کرد که هنگامی که ما رویا پردازی می کنیم برای فردی بیگانه برنامه ریزی می کنیم زیرا تصویر ما از آینده خود با آنچه که امروز هستیم بسیار فاصله دارد.
احتمالا به همین دلیل است که گاهی ما خود را از تصمیمهایی که در گذشته برای امروز خود گرفتیم جدا میبینیم و درک نمیکنیم که چرا در سال های قبل تصمیمهای خاصی در برخی موارد گرفتهایم. به عبارت دیگر، ما خود را از خویشتنمان در گذشته بیگانه میبینیم.
یکی دیگر از نظریه پردازان این حوزه به نام «هال هرشفیلد» در این باره معتقد است دقیقا همین نگاهی که ما امروز نسبت به تصمیمات گذشته خود داریم در آینده نیز نسبت به هویت امروز خود خواهیم داشت.
بر اساس مطالعات و آزمایشهایی که این نظریه پرداز با استفاده از دستگاه «FMRI» بر روی قسمتهای کورتکس پیش پیشانی میانی و کورتکس سینگولیت دمی قدامی مغز انسانها انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که افراد هنگامی که درباره خود رویا بافی میکنند یا به آینده فکر میکنند. دقیقا فعالیت این قسمتهای مغز مشابه زمانی است که دارند در باره فرد دیگری فکر میکنند و این موضوع نشان دهنده شدت بیگانگی و دوری انسان ها از هویت خود در زمان های گوناگون است.
آزمایش دیگری که این پژوهشگر انجام داد نیز جالب توجه است. وی دو گروه از دانشجویان خود را مورد مطالعه قرار داد. هرشفیلد گروهی را به اتاقی برد و عکس مربوط به دوران کهنسالی آنان را مقابلشان قرار داد و به گروه دیگر عکس مربوط به زمان حال آنان را نشان داد.
سپس از هر دو گروه پرسید شما برای آینده خود چه مقدار ذخیره خواهید کرد؟
افرادی که عکس مربوط به دوران کهنسالی خود را دیدند تقریبا دو برابر افرادی که عکس زمان حاضر خود را دیده بودند حاضر به ذخیره شده بودند پس از این پژوهش هم میتوان نتیجه گرفت که اگر انسان ها درک دقیق و شفافی از آینده خود نداشته باشند ممکن است تصمیماتی بگیرند که آسیبها یا مشکلاتی را به همواره داشته باشد و بالعکس درک دقیق و شفاف از آینده به تصمیم گیری درست و به جا کمک میکند.
همچنین «امیلی پرونین» محقق دیگری که درباره همین موضوع پژوهش می کرد به نتایج مشابه هرشفیلد رسید.اما تحقیقات وی کمی از نظر روش شناختی متفاوت بود.
وی گروهی از دانشجویان خود را مورد مطالعه قرار داد. پرونین آنان را به دو دسته تقسیم کرد و از آنان خواست برای کمک به پژوهشی ترکیبی از یک نوشیدنی بد مزه را در بازه های زمانی متفاوت میل کنند. گروهی که قرار بود این نوشیدنی مشمئز کننده را در زمان حال میل کنند مقدار خیلی کمی را برای تست پذیرفتند اما گروهی که در آینده نزدیک قرار بود این نوشیدنی را بنوشند مقدار بیشتری را برای تست و نوشیدن قبول کردند. همان طور که مشخص است این آزمایش نیز دیدگاه مطرح شده در بالا را تایید میکند که افراد نسبت به آینده خود احساس بیگانگی داشته و همان احساسی را به هویت خود در آینده دارند که نبست به یک فرد بیگانه میتوانند داشته باشند.
به طور کلی می توان نتیجه گرفت که عدم درک انسان از آینده و هویت میتواند تبعات جبران ناپذیری داشته باشد.
گرچه روی دیگر سکه میتواند چیز دیگری باشد. به عبارت دیگر اگر افراد همواره با دیگران مهربان بوده و در زندگی شخصی خود از خود گذشته و فداکار باشند همان طور که نسبت به دیگران این رفتارها باعث بروز نتایج مثبتی میشود نسبت به آینده فردی و خویشتن افراد در زمان دیگری نیز میتوان منتظر نتایج خوبی بود.
اگر فردی با دیگران و بیگانگان برخورد مسئولانهای دارد از آنجا که با آینده خود نیز احساس بیگانگی و دوری میکند می توان انتظار داشت تصمیمات وی درباره آینده یا رویا پردازی هایش هم میتواند فاقد آسیب و حتی دارای سودها و فوائد بسیاری باشد، زیرا این فرد همان گونه که نسبت به دیگران مسئولیت پذیر است قطعا نسبت به آینده خود نیز مسئولیت پذیر میباشد.
- مطالب و مقالات حوزه روانشناسی را در رسانه هدهد کانادا بخوانید
- هم اکنون شما هم عضو هفته نامه رسانه هدهد کانادا شوید
منبع: ایسنا