تعداد پناهجویانی که موفق به دریافت اقامت در کانادا شده‌اند، طی شش سال اخیر بیش از دو برابر افزایش یافته است. بر اساس تحقیقات اخیر CBC، پذیرش پناهجویان در کانادا از سال ۲۰۱۸ تاکنون روندی رو به رشد داشته است. همچنین نرخ موفقیت پرونده‌ها در سال ۲۰۲۴ به ۸۲ درصد رسیده است.
با این حال، تفاوت‌های چشمگیری در میزانپذیرش پناهجویان در کانادا بر اساس کشور مبدأ دیده می‌شود. به‌طوری که بیش از ۹۵ درصد درخواست‌های پناهندگی از ایران و ترکیه پذیرفته شده‌اند.
این مقاله به بررسی دقیق افزایش پذیرش پناهجویان در کانادا، دلایل این رشد و اختلاف در میزان پذیرش پرونده‌ها از کشورهای مختلف می‌پردازد.
افزایش چشمگیر پذیرش پناهجویان در کانادا
تعداد پرونده‌های موفق پناهندگی از حدود ۱۴ هزار نفر در سال ۲۰۱۸ به حدود ۳۷ هزار نفر در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است. طبق آمار رسمی، در ۹ ماه نخست سال ۲۰۲۴، نرخ پذیرش پناهجویان به ۸۲ درصد رسید.
این افزایش قابل توجه در میزان پذیرش پناهجویان در کانادا، به عوامل مختلفی از جمله تغییر در سیاست‌های مهاجرتی، شرایط بحرانی در برخی کشورها و تغییر در روند بررسی پرونده‌ها مرتبط است. با این حال، تفاوت‌هایی در میزان پذیرش برای پناهجویان از کشورهای مختلف وجود دارد که در ادامه بررسی می‌شود.
تفاوت در میزان پذیرش پناهجویان از کشورهای مختلف
یکی از مهم‌ترین یافته‌های این گزارش، تفاوت قابل توجه در میزان پذیرش پناهجویان بر اساس کشور مبدأ است.
در حالی که رسانه‌ها اغلب بر پرونده‌های اتباع هند، هاییتی و مکزیک تمرکز دارند، بیشترین میزان پذیرش مربوط به اتباع ایران و ترکیه بوده است. بیش از ۹۵ درصد درخواست‌های پناهندگی از این دو کشور طی سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۴ پذیرفته شده است.
از سوی دیگر، اتباع کشورهایی مانند نیجریه، هاییتی و مکزیک با نرخ پذیرش پایین‌تری مواجه هستند. برای مثال، میزان پذیرش پناهجویان نیجریه‌ای در این بازه زمانی تنها ۴۶ درصد بوده است.
عوامل تأثیرگذار در پذیرش پناهجویان در کانادا
طبق اعلام هیئت مهاجرت و پناهندگی کانادا (IRB)، عوامل متعددی در پذیرش یا رد درخواست‌های پناهندگی تأثیرگذار هستند. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اعتبار مدارک ارائه‌شده توسط پناهجو
- شدت تهدیدهای امنیتی در کشور مبدأ
- وضعیت حقوق بشر در کشور مبدأ
- اثبات هویت و مدارک مرتبط با آزار و اذیت
به گفته‌ی متخصصان، کشورهایی که از سوی کانادا به عنوان «کشورهای مبدأ امن» یا «منابع قابل اعتماد پناهجو» شناخته می‌شوند، احتمال بیشتری برای پذیرش درخواست پناهندگی شهروندانشان در کانادا وجود دارد.
این امر منجر به ایجاد دوگانگی در سیستم پناهندگی کانادا شده است: یک مسیر با نرخ پذیرش بالاتر برای متقاضیانِ برخی کشورها و روندی با بررسی‌های دقیق‌تر و سخت‌گیرانه‌تر برای پناهجویانی از سایر نقاط جهان.
بررسی پرونده‌های پناهندگی بدون جلسه حضوری
برای تسریع روند بررسی پرونده‌های پناهندگی و کاهش حجم بالای درخواست‌های معوق (حدود ۲۵۰ هزار پرونده تا سپتامبر ۲۰۲۴)، کانادا به استفاده از فرآیند «بررسی کاغذی» روی آورده است. در این روش، برخی پرونده‌ها بدون برگزاری جلسه حضوری بررسی و تأیید می‌شوند. این فرآیند پذیرش پناهجویان در کانادا تنها در شرایط زیر انجام می‌شود:
- هویت فرد به وضوح تأیید شده باشد
- هیچ مشکل جدی در اعتبارسنجی مدارک وجود نداشته باشد
- بررسی امنیتی کامل انجام شده باشد.
این روش اگرچه به کاهش حجم پرونده‌های معوق کمک کرده، اما به گفته کارشناسان ممکن است زمینه‌ساز سوءاستفاده از سیستم نیز باشد.
سوءاستفاده از سیستم پناهندگی کانادا
«مژده شهریاری»، وکیل پناهندگی و عضو سابق هیئت مهاجرت کانادا، هشدار داده است که عدم برگزاری جلسات حضوری می‌تواند امکان تقلب و سوءاستفاده از سیستم را افزایش دهد. به گفته او، در برخی موارد، مدارک جعلی مانند گواهی تعمید یا مدارک عضویت در کلیسا می‌تواند برای تأیید پناهندگی ارائه شود.
وی معتقد است که افزایش جلسات حضوری و بررسی دقیق‌تر مدارک پیش از ورود به کانادا می‌تواند مانع از این سوءاستفاده‌ها شود. همچنین، وی توصیه می‌کند که کانادا بررسی‌های امنیتی را پیش از صدور ویزای گردشگری یا تحصیلی افزایش دهد.
سخت‌گیری بیشتر پذیرش پناهجویان در کانادا برای برخی کشورها
در مقابل، اتباع برخی کشورها مانند نیجریه و هاییتی با سخت‌گیری بیشتری روبرو هستند. به گفته «وکاس بیلسین»، وکیل مهاجرت، اتباع این کشورها باید ثابت کنند که در هیچ نقطه‌ای از کشور خود نمی‌توانند از امنیت کافی برخوردار باشند.
برخی کشورهای مبدأ مانند ایران و ترکیه، که دولت خود عامل اصلی تهدید و آزار است، معمولاً با این چالش مواجه نمی‌شوند. به همین دلیل، پرونده‌های آنها با بررسی کمتری تأیید می‌شود.
نیاز به اصلاحات در روند پناهندگی کانادا
افزایش پذیرش پناهجویان در کانادا طی سال‌های اخیر، از یک سو نشان‌دهنده رویکرد انسان‌دوستانه دولت این کشور است، اما از سوی دیگر، تفاوت‌های چشمگیر در میزان پذیرش بر اساس کشور مبدأ پرسش‌هایی درباره عدالت در روند تصمیم‌گیری ایجاد کرده است.
با توجه به این مسائل، کارشناسان توصیه می‌کنند که کانادا با افزایش جلسات حضوری و بهبود فرآیندهای بررسی، به ایجاد تعادل بین رویکرد انسان‌دوستانه و حفظ امنیت ملی ادامه دهد.
توقف پذیرش درخواست‌های جدید برنامه حمایت از والدین در کانادا؛ چه تغییراتی در انتظار است؟
منبع: سی‌بی‌سی
