آیا میدانید آدمها چرا قهر میکنند؟ تا بحال فکر کردهاید که قهر کردن ناشی از کدام ویژگی آنهاست؟ به نظرتان این امر ریشه در کودکی دارد؟
انسان تنها موجودی است که در کائنات صاحب فکر و دیدگاه و جهانبینی خاص خود میباشد. این خصیصه جایگاه او را در طبیعت، منحصر به فرد کرده و از او موجودی غیرقابل پیشبینی ساخته است. موجودی که در آن واحد میتواند متفاوت و غیرمتعارف رفتار کند، میتواند علت یا معلول شود.
یکی از شاخصههای انسان، حسابگر بودن و روحیه تدبیرگرای اوست. بدیهی است که انسان خود را اغلب در همه زمینهها صاحبنظر میداند و بعضاً سخت میتوان به او فهماند که نقطه نظرهای او همیشه و همه جا درست نیست. بندرت پیش میآید که یک فکر به خودی خود بپذیرد که دیدگاهی نادرست و تنشزا اتخاذ کرده است و باید آن را مورد بازنگری قرار دهد یا اینکه آن را برای همیشه فراموش کند.
انسانها خود را فصلالخصاب میدانند
حرف من این است که ما انسانها با ذهنیتهایمان زندگی میکنیم و به گونهای معتقدیم که دیدگاه، برداشت و تفسیرمان از همه چیز درست است. به همین دلیل از همه انتظار داریم که حرف ما را فصلالخطاب دانسته و بپذیرند.
اگر مخاطبین روحیه “صلحجو” و “سازشکار” داشته باشند، حرف اینگونه افراد را میپذیرند. ولی اگر آنها هم تنها نقطه نظرها و دیدگاه خود را درست بدانند و آن را مطلق بدانند، کدورت بوجود خواهد آمد. لذا میتوان گفت که قهر یکی از نخستین نشانههای کدورت است.
قهر یکی از واكنشهای طبیعی انسان است كه در شرایط خاص مثل کورک بروز داده میشود. این رفتار ریشه در روح و روان ما انسانها دارد و درواقع ظهور یک حرکت عاطفی و هیجانی است که در بسیاری از مواقع مبنای عقلانی ندارد. اشکال مختلف قهر از طریق محیط به افراد منتقل میشود: از قهرهای مرئی کودکان سر آب نبات چوبی گرفته تا قهرهای نامرئی و مخرب در سطوح مختلف جامعه که یا به دوران کودکی برمیگردند یا ریشه در عدم شناخت انسانها از خود و دیگران دارند.
اگر رفتارمان را صادقانه مورد بررسی قرار دهیم، متوجه خواهیم شد که بعضی اوقات قهر میکنیم، بدون اینکه خودمان بخواهیم یا دلیلی برای قهرکردن خود داشته باشیم. به همین دلیل قهر را میتوان به یک نوع مکانیزم “برای خود آرامش طلبیدن” توصیف کرد.
حسادت؛ مولد قهر کردن
حسادت، بخل و کینه از مولدهای قهر کردن محسوب میشوند. تجربه نشان میدهد که بسیاری از مولدهای انگیزشی افراد “قهرکننده” دلشکستگی، زودرنجی، خودکوچک بینی و نداشتن اعتماد به نفس است. انسانهای قهرجو افرادی “خودمرکزپندار” هستند و با مکانیزم قهر این هدف را دنبال میکنند که دیگران با نازکشیدنشان با آنها تجدید بیعت کنند و آنها را در مرکز توجه عموم قرار دهند. این مرکز توجه میتواند خانواده، نهادها و محافل اجتماعی یا حتی روابط بینالمللی باشند.
لذا انسان گاها خودآگاه یا ناخودآگاه قهر میکند تا از این طریق “روح آزرده” خود را آرام کند و به نوعی درد و رنج خود را تخلیه کند. بخش عمدهای از دلایل قهرکردن از نگاه روانشناسانه به درد و رنجها و کمبودهای دوران کودگی و نوع تربیت برمیگردد. کسی که در دوران کودکی فرد توسری خوری بوده است و مورد تنبیه بدنی و رفتاری والدین و محیط پیرامون خود قرار گرفته است، گرایش بیشتری به مکانیزم قهر دارد تا کسانی که کودکی آرامی را با عزت نفس و مهر و محبت طی کردهاند.
اعتیاد به قهر کردن
بسیاری از افراد نوعی “اعتیاد قهر” دارند و با کوچکترین بهانه از کوره در میروند و قهر میکنند. اینجاست که ماهیت احساسی، هیجانی و غیر عقلایی قهر خود را مبرهن میکند. اینگونه افراد قهر کردن را نوعی تنبیه “نااهلان” دور و بر خود تعریف میکنند و آن را موثر هم میدانند، بدون اینکه به عمق عمل فاجعه آمیز عمل خود پی ببرند.
بسیاری از افراد “قهرجو” آنقدر از انزجار سرشارند که حتی از نگاه کردن به چشمان فرد از نظر آنها مورد “تنبیه قرار گرفته” ممانعت میکنند. انسانهایی که قهر میکنند، معمولا شناخت درستی از خود و دیگران ندارند. آنها اغلب در این توهم بسرمیبرند که نه تنها برداشتهایشان کاملاً درست است، بلکه برداشتهای دیگران را هم بهتر از خودشان میفهمند و تفسیر میکنند. اینگونه افراد بخاطر ظرفیت کمشان قادر نیستند خود را جای دیگران بگذارند تا شرایط آنها را درک کنند. بلکه چون به درستی دیدگاه خودشان یقین دارند، آنها را مقصر منازعات و جداییها میدانند که درواقع همان قهر کردن است.
یکی از راههای خوب جلوگیری از قهرکردن افراد، رسیدن به این بصیرت است که درک و فهم ما همیشه نمیتواند صددرصد درست باشد. باید به جائزالخطا بودن خود اشراف پیدا کنیم. البته این یک امر اکتسابی است و میتوان آن را با تمرین و بردباری فراگرفت. دعوت جدی یکدیگر به گفتگو در چنین شرایطی میتواند برای همه کمک بسیار خوبی باشد.
- عضویت در کانال تلگرام رسانه هدهد کانادا
- اخبار روز کانادا و اخبار مهاجرت کانادا را در رسانه هدهد دنبال کنید
- هم اکنون شما هم عضو هفته نامه رسانه هدهد کانادا شوید