۲۵مین روز از ماه نوامبر، روز جهانی مبارزه خشونت علیه زنان است. این تاریخ هر سال یادآور عزم همگانی مردم برای مقابله با خشونت علیه زنان است. نامگذاری این روز در تاریخ ۱۷ اکتبر ۱۹۹۹ به انتخاب سازمان ملل متحد و پس از قتل وحشیانه خواهران میرابال صورت گرفت. این سه خواهر از فعالان سیاسی جمهوری دومینیکن بودند.
آشنایی بیشتر با خواهران میرابال
پاتریا، ماریا ترزا، دده و مینروا چهار خواهر اهل جمهوری دومینیکن بودند که مخالفت شدیدی با دیکتاتور تروخیو داشتند و فعالیتهای خاصی نیز در زمینه مبارزات مخفیانه با این رژیم پیش گرفته بودند.
در تاریخ ۲۵ نوامبر سال ۱۹۶۰، ماریا، مینروا و پاتریا همراه رانندهشان (رافینو دلاکروز) به زندان رفتند تا همسران ماریا و مینورا را ملاقات کنند. مامورین تروخیو در مسیر بازگشت آنها را متوقف کرده و از هم جدا کردند. هر یک را با باتوم به بدترین نحو ممکن مورد ضرب و شتم قرار داده و برای صحنه سازی یک تصادف، آنها را از کوهستانی به پایین رها کردند.
قتل این خواهران باعث تبدیل آنها به نمادی از مبارزات فمینیستی و مردمی شد. در سال ۱۹۹۹ مجمع عمومی سازمان ملل متحد ۲۵ نوامبر را بهخاطر این حادثه دردناک به عنوان روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان نامگذاری کرد.
خشونت علیه زنان از نگاه سازمان ملل متحد
در تمامی طبقات اجتماعی، نژادی، سنی، اقتصادی و جغرافیایی یک جامعه، خشونت علیه زنان رخ میدهد. اما در برخی از گروهها این اتفاق شایعتر است. این خشونت نوعی بازتاب از پرخاشگری است که نوع خاصی از آن، خشونت خانگی است. این اتفاق در سطح خانواده رخ داده و باعث آسیبهای روانی، جنسی و جسمی میشود.
این سازمان این خشونت را اینگونه تعریف میکند: «هر نوع عمل خشونتآمیز طبق جنسیت فرد که بتواند به آسیب فیزیکی، روانی یا جنسی زنان منجر شود». این عمل شامل تهدید به این کارها، سلب مستبدانه آزادی، اِعمال جبر و… میشود. رفع خشونت علیه زنان طی اعلامیهای در سال ۱۹۹۳ ثابت کرد که این خشم ممکن است توسط افراد همجنس، خانواده، جامعه و… اعمال شود.
نوع دیگری از خشونت علیه زنان ، خشونت روانی و کلامی است که در خانه افراد رخ میدهد. دشنام، استفاده از کلمات رکیک، بهانهگیریهای مداوم، بداخلاقی و داد و فریاد، دستورهای توهینآمیز و آزار به کشتن، رفتار آمرانه، تحقیر، قهر، محدودیت ملاقات با دوستان و آشنایان و همچنین صحبت نکردن از موارد این بیانیه است. تمام این موارد باعث ایجاد روحیه پوچگرایی یا خود نابودسازی، اضطراب و گریز از مشارکت اجتماعی در زنان میشود.
نوع دیگری از این خشونتها، خشونتهای اقتصادی است. خرجی ندادن، سوءاستفاده مالی از زن، صدمه به وسایل مورد علاقهاش و… از مسائل خشونت اقتصادی علیه زنان است.
در برخی از موارد دیده شده که زنان حتی حق تصمیمگیری درباره اموال خود را نیز نداشته و توهینهای شدیدی در این باره رخ داده است. اجبار در روابط زناشویی سختگیرانه، عدم اجازه بکارگیری روشهای جلوگیری از بارداری ناخواسته، عدم توجه به نیازهای جنسی زن و… از دیگر مسائلیست که در اقسام نقاط دنیا علیه زنان صورت میگیرد. این زنان ۵ برابر بیشتر از دیگر زنان در معرض مشکلات روانی خودکشی هستند و ۶ برابر بیشتر به اختلالات روانی دچار میشوند.
ویروس کرونا و افزایش خشونت خانگی علیه زنان
در این مدتی که ویروس کرونا جهان را به خود آلوده کرده است، از مواردی که موجب نگرانی گروهها و جوامع مختلف شده، افزایش این قبیل خشونت علیه زنان است.
مثلا یک وکیل حقوقی در کشور مکزیک اعلام کرد که تعداد زنانی که در اثر این خشونتها در این مدت جان خود را از دست میدهند ممکن است از کل جانباختگان این ویروس نیز بیشتر باشد.
طبق آمار، در سه ماهه اول امسال، هزار زن در مکزیک به قتل رسیدهاند. ین خبر پس از این موضوع منتشر شد که کنشگران مدنی مکزیک هشدار داده بودند که این خشونتها در این دوره اپیدمی افزایش یافته است.
آمارهای دولتی نشانگر این واقعیت هستند که تعداد زنان مکزیکی کشته شده در این ایام ۸ درصد بیشتر از این دوره مشابه در سال گذشته بوده است.
در اروپا نیز وضعیت به همین شکل است. سازمانهای حقوق بشری اعلام کردهاند که بهخاطر محدودیتهای وضع شده در خانوادهها برای جلوگیری از شیوع ویروس، خشونت های علیه زنان شدت یافته است.
طبق سخنان سازمانهای مدافع حقوق بشر، این تدابیری که موجب محدودیت گسترش ویروس کرونا شده است، خشونتها را علیه زنان و دختران دامن زده است. البته به گزارش انجمن عمومی برنامهریزی خانواده، سازمانهای عفو بینالملل و شبکه جهانی زنان، تا پیش از این نیز از هر ۵ زن در این کشورها یک نفر مورد این خشونتها قرار میگرفت.
کشته شدن ۹ تن از زنان کانادا در اثر خشونت های خانگی در ایام شیوع ویروس کرونا
در دو ماه ابتدایی شیوع ویروس، دست کم ۹ دختر و زن در اثر این خشونتها از بین رفتهاند. این حوادث از تاریخ ۱ آوریل تا ۴ می رخ داده و از نوا اسکوشیا تا آلبرتا ادامه داشته است. سن این افراد نیز به شرح زیر بوده است:
- دختری ۲۴ ساله اهل کلگری
- یک زن باردار ۳۳ ساله اهل پرو کویل استان انتاریو
- یک زن ۵۵ ساله همراه دخترش از استلا تکنا کانتی در آلبرتا
در ۳ مورد از این قتلها قاتلین خودکشی کرده و بقیه در دستان قانون اسیر هستند.
راه حل کاهش این خشونتها چیست؟
خشونت علیه زنان در سر تا سر تاریخ زنان بسیاری را اذیت کرده و جان آنها را گرفته است. اما طی سالهای اخیر، این مشکلات با جسارت بیشتری آشکار شده و همین مسئله باعث کاهش روند آن شده است.
بر همین اساس، ظاهرا افزایش آگاهیهای زنان با مناسبتهایی مانند روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان و ایجاد شرایطی برای امرار معاش سالم و اشتغال برای آنها، امکان تحصیل برای دختران و زنان و تصویب قوانینی مرتبط با حمایت از زنان بهترین فرصت برای محدود کردن این اذیتهاست. شاید این موارد نتواند جلوی این خشونتها را به طور کامل بگیرد، اما حداقل حامیان جدید و پرقدرتی برای زنان ستمدیده فراهم میکند.