با خبر شدیم آقای دنی کودر (Denis Coderre) شهردار شهر مونتریال به زودی سفری به تهران خواهند داشت. در زمینه ی این سفر، برنامه های پیش بینی شده و دستاوردهای آن، رسانه ی هُدهُد (رسانه ی مستقل و غیرانتفاعی کانادایی به زبان فارسی) دو مصاحبه ی اختصاصی با شهردار تهران آقای دکتر محمد باقر قالیباف و آقای دکتر گشتاسب مظفری مدیر روابط بین الملل شهرداری تهران انجام داده است که در ادامه آنها را میخوانید.
مصاحبه با آقای دکتر گشتاسب مظفری، مدیر روابط بین الملل شهرداری تهران
آقای مظفری هدف از سفر آقای دنی کودر شهردار مونترال به تهران چیست؟
شهردار محترم مونترال در عین حال که شهردار مونترال اند، رئیس یک سازمان معتبر و مهم بین المللی به عنوان انجمن کلانشهرهای مهم جهان (متروپلیس) نیز هستند. ایشان به تازگی این مسئولیت را پذیرفته اند و به این سمت انتخاب شده اند. سفر ایشان به تهران در چارچوب وظایف مربوط به مسئولیت بین المللی ایشان است. یعنی در واقع سفرشان در چارچوب روابط دوجانبه تلقی نمیشود بلکه ایشان با توجه به این که مسئولیت این سازمان بین المللی را دارند و یکی از اعضای بنیانگذار، اصلی و فعال متروپلیس هستند به تهران سفر می کنند.
از زمانی که این تشکل در حدود اواسط دهه ی نود پایه گذاری شده، شهرداری تهران نیز یکی از اعضای اصلی و بنیانگذار این تشکل بوده و روابط بسیار قوی و مهمی را با این سازمان داشته و به نوعی شهر مهمی در منطقه ی غرب آسیا و خاورمیانه تلقی میشود.
متروپلیس یک تشکل بین المللی غیر انتفاعی ست که متشکل از شهرهای بزرگ دنیاست و بیش از یکصد کلانشهر مختلف دنیا، از آسیای شرقی گرفته تا آمریکای جنوبی، در این تشکل عضویت دارند. در میان این شهرها، تهران به عنوان بزرگترین کلانشهر منطقه ی غرب آسیا و خاورمیانه است که در رنکینگ های جهانی جزو بیست کلانشهر بزرگ دنیاست. شهر مونترال کانادا هم خوشبختانه عضو این تشکل است و چنانکه در ابتدا گفتم شهردار محترم مونترال به عنوان رئیس متروپلیس هم انتخاب شده است.
شهردار مونتریال در این سفر با چه مقاماتی از شهرداری تهران ملاقات خواهند داشت؟
آقای دنی کودر بنا به دعوت رسمی آقای دکتر محمد باقر قالیباف به این شهر سفر خواهند داشت. این سفر از روز شنبه اول اکتبر شروع میشود و تا پایان روز دوشنبه (به مدت سه روز) ادامه خواهد داشت. در این سفر ایشان با شهردار تهران و همچنین با رئیس شورای شهر تهران ملاقات خواهند داشت. همچنین دیدارهایی با برخی دیگر از مدیران شهری و محلی در تهران داشته و قرار است که در این سفر بازدیدهایی را نیز از جاذبه های مهم شهری و پروژه های بزرگ شهرداری تهران داشته باشند.
مخاطبان رسانه ی شما شاید اطلاع داشته باشند که تهران در دهه ی اخیر تحولات بزرگی را شاهد بوده است. تحولاتی از لحاظ توسعه ی زیر ساختهای شهری به ویژه در زمینه ی توسعه ی حمل و نقل عمومی، توسعه ی فضای سبز، توسعه ی اماکن فرهنگی، توسعه ی فعالیتهای اجتماعی در سطح شهر و کنترل آسیبهای اجتماعی و مدیریت بحران. در این زمینه ها شهر تهران جزو شهرهای پیشتاز نه تنها در سطح منطقه ی غرب آسیا و خاورمیانه بلکه در سطح جهان است.
شهرداری تهران به واسطه ی تحولات زیادی که در این حوزه ها در دهه ی اخیر و در دوران مدیریت دکتر قالیباف داشته، خوشبختانه توانسته است تقدیرنامه ها و جوایز متعدد بین المللی را از سوی مراجع و نهادهای تخصصی و حرفهای مدیریت شهری در سطح دنیا نیز کسب کند. به عنوان مثال شهرداری تهران طی سالهای اخیر در زمینه ی سرعت توسعه ی زیر ساختهای حمل و نقل عمومی و به ویژه زیر ساخت مترو و اتوبوسهای تندرو (BRT) توانسته لوح تقدیر بگیرد. همچنین پروژهای مانند پروژه ی «دریاچه ی شهدای خلیج فارس» در منطقه ی ۲۲ در غرب تهران به عنوان بزرگترین دریاچه ی مصنوعی ساخته شده توسط انسان در داخل شهر، توانسته است یکی از پروژه های مهم مورد توجه مجامع حرفه ای جهان قرار بگیرد و در مدیریت پروژه توانسته جوایز معتبری را کسب کند. یا مثلاً پروژه ی بزرگراه چند طبقه ی صدر – نیایش و در ادامه، تونل صدر – نیایش توانسته جایزه ی جهانی کسب کند.
با وجود آنکه کشور جمهوری اسلامی ایران و شهر تهران در یک منطقه ی کم باران و تقریباً نیمه خشک واقع شده است، ولی ما در زمینه ی توسعه ی فضای سبز جزو شهرهای پیشرفته ی دنیا تلقی میشویم. ما فضای سبز شهر تهران را به گونه ای توسعه داده ایم که اکنون سرانه ی فضای سبز درون شهری بیش از ۱۶ مترمربع به ازای هر شهروند است که البته اگر این را با فضاهای سبز ایجاد شده در حاشیه ی بیرون شهر و پارکهای جنگلی جمع کنید، سرانه ی آن به بیش از ۲۵ متر مربع می رسد. این یکی از بزرگترین دست آوردهای مدیریت شهر تهران در طی سالهای اخیر بوده که بسیار مورد توجه سازمانهای تخصصی در این حوزه و همچنین گردشگران و هیئت هایی که برای بازدید به شهر تهران می آیند قرار گرفته است.
آیا فکر میکنید در آینده مقامات بلندپایه شهرداری تهران یا شهرهای دیگر ایران نیز به کانادا سفر خواهند کرد؟
سفر شهردار محترم مونترال به تهران هرچند در چارچوب روابط دوجانبه ی شهری نیست و ایشان با مأموریت گسترش تعامل بین شهر تهران و متروپلیس به تهران سفر می کنند، اما مطمئن هستم که این سفر با دست آوردهای خوبی همراه خواهد بود. ولی در عین حال اطمینان دارم که با سفر ایشان به تهران، میتوانیم به سفر سایر شهرداران مهم کانادا به تهران و در آینده های نزدیک، امیدوار باشیم و امید داریم که سفر شهرداران ایرانی هم به کانادا شروع بشود. باتوجه به ظرفیت بسیار بالای ایرانیان در کانادا و حضور قابل توجه ایرانیان در آنجا که جامعه ای بسیار شایسته را در آن کشور تشکیل داده اند، امیدواریم این مسیر بتواند روز به روز روشن تر، قوی تر و منسجم تر ادامه پیدا کند و ما به سطح مطلوبی از روابط بین دو کشور و دو ملت برسیم.
میتوانید به دست آوردهای بین المللی تهران نیز اشاره کنید؟
خوشبختانه تهران دست آوردهایی در زمینه های گوناگون داشته است، مانند توسعه ی زیر ساختهای درون شهری و همینطور برنامه ها و سیاست های متعددی که برای توسعه و شکوفایی شهری و ایجاد یک نوع زندگی با نشاط و با رونق برای شهروندان. از این جهت این شهر مورد توجه جامعه ی جهانی قرار گرفته و شهردار تهران در سال ۲۰۰۸ بر اساس رأی و نظر هیئت ژوری سایت معروف citymayors.com به عنوان یکی از ده شهردار مهم جهان انتخاب شد که توانسته اند تأثیرات بزرگی را در سطح شهر ایجاد بکنند.
علاوه بر این شهرداری تهران حضور بسیار پررنگ و قوی در زمینه ی دیپلماسی شهری دارد. دیپلماسی شهری که بتواند به دیپلماسی رسمی کمک بکند. این روابط بین شهروندان و ملت ها، توسعه ی روابط دوستانه و مبادلات فرهنگی، برای سرمایه گذاری توسط بخش خصوصی در ابعاد مختلف زمینه سازی خواهد کرد. شهر تهران در زمینه ی دیپلماسی شهری در دهه ی اخیر تبدیل به یکی از شهرهای پیشتاز شده است که نزدیک به ۳۰ شهر خواهرخوانده در سطح جهان دارد. این شهرها دارای تنوع و گستردگی خاصی اند و در اکثر مناطق جغرافیایی جهان حضور دارند.
همچنین ما در سازمانهای بین الملل (از جمله متروپلیس که اشاره کردم) حضور فعال و خوبی داریم و چندین دوره نشستهای تخصصی متروپلیس را ما در تهران برگزار کردیم. در طی سه سال گذشته، بین شهرها و دولتهای محلی منطقه ی غرب آسیا و خاورمیانه ما مسئولیت را داشته ایم. همچنین شهردار تهران معاونت سازمان شهرهای متحد و یا دولت های محلی متحد (UCLG) را در دوره ی اخیر برعهده داشته است.
افزون بر این، شهر تهران به دلیل فعالیت هایی که در جهت ترویج و توسعه ی صلح در بین منطقه و جهان داشته از سوی جنبش شهرداران برای صلح (Mayors for Peace) به عنوان یکی از بیست شهر بزرگ و فعال پیشتاز جهان در زمینه ی فعالیتهای صلح طلبانه در سالهای اخیر به رسمیت شناخته شده است.
بسیار سپاسگزاریم که وقت خود را در اختیار ما قرار دادید. لطفا برای مخاطبانی که با آقای دکتر قالیباف آشنا نیستند، قدری درباره ی سوابق ایشان بگویید.
شهردار فعلی تهران آقای دکتر محمدباقر قالیباف تنها شهرداریست که سه دوره از طریق شورای شهر تهران انتخاب شده است. این کلان شهر با همکاری بین شورای شهر و شهرداری اداره میشود. البته شهردار تهران از آنجایی که شهردار پایتخت است، پیگیر برخی ارتباطات و موضوعات سیاسی نیز هست. شهردار تهران یک چهره ی کاملاً سیاسی شناخته شده در کشور جمهوری اسلامی ایران است و یکی از چهره های قدرتمند سیاسی در جامعه ی ایران محسوب میشود.
مصاحبه با آقای دکتر محمد باقر قالیباف، شهردار تهران
آقای دکتر قالیباف آیا سفر شهردار مونترال به تهران در نوع خود اولین سفر به شمار می رود و یا این که تهران پیش از این نیز میزبان شهردار یکی از شهرهای کانادا بوده است؟
تا جایی که من اطلاع دارم بله این اولین بار است که یک شهردار مهم و مطرح از کشور کانادا به جمهوری اسلامی ایران سفر می کند و از این بابت ما خوشحال هستیم که میتوان از ظرفیت دیپلماسی شهری و تلاش فعالیت مدیران شهری دو کشور بتوان در جهت تقویت و توسعه ی روابط کشورها بهره برداری شود. روابطی که طی سالهای اخیر متأسفانه به دلایل سیاسی مختلف فروکش کرده و دچار مشکل شده اند. از این بابت ما خوشحال هستیم و امیدوار هستیم که با سفر شهردار مونترال به تهران، دو کشور مسیر جدید و خوبی را برای توسعه ی روابطشان با یکدیگر باز کنند.
تعداد زیادی از هموطنان خوب ما در شهرهای مختلف کانادا ساکن شده اند و به عنوان یک اقلیت قوی و مطرح در جامعه ی کانادا حضور دارند و بسیار تأثیرگذارند. آنها در ابعاد مختلف توسعه ی کشور کانادا مثل اقتصاد و فرهنگ و حتی سیاست نیز اثرگذار هستند و از این بابت ما خیلی خوشحالیم. ولی متأسفانه به نظر میرسد که در طی سالیان گذشته به دلیل تبعیت دولت سابق کانادا از سیاست های به نوعی غلط آمریکا و قدرت های بزرگ، این روابط تضعیف شد و ما حتی به مرحله ی قطع روابط رسیدیم. ولی در عین حال امیدواریم که در دوره ی جدید شاهد شکوفایی روابط دو کشور به ویژه روابط در سطح شهرها و شهروندان باشیم.
دیپلماسی شهری یک دیپلماسی مکمل است که میتواند به دولت ها کمک کرده و روابط ملت ها را تسریع کند و به استقرار صلح و دمکراسی و همزیستی در سراسر جهان کمک کند. بنابراین میتوان از ظرفیت دیپلماسی شهری برای رفع موانع ارتباطی بین کشورهای مختلف استفاده کرد.
تصور میکنید این گونه سفرها تا چه اندازه به معرفی فرهنگ و هنر ایران به کانادا کمک میکند؟
کلانشهر تهران، همانطور که اشاره کردم، بزرگترین کلانشهر در منطقه ی غرب آسیاست. البته شهر استانبول به عنوان یک شهر آسیایی-اروپایی از نظر ابعاد و جمعیت بزرگتر از شهر تهران است اما در غرب آسیا و خاور میانه، تهران به لحاظ جمعیت و همینطور به لحاظ پیشرفت های مختلف از نظر مدیریت شهری در رتبه ی اول قرار دارد.
من فکر میکنم ظرفیت بسیار خوبی وجود دارد که میتوانیم در این زمینه با هم همکاری کنیم. شهر تهران توانسته تجارب بسیار خوبی را کسب کند که به سرفصل آنها و به صورت خلاصه اشاره شد. البته این تلاش ها بسیار گسترده اند و مستلزم یک گزارش آماری و مستند قوی اند. فکر میکنم با توجه به پتانسیل های موجود، شناخت کانادایی ها از تهران کم است که امیدوارم با سفر شهردار مونترال به تهران و تأثیری که این سفر میتواند داشته باشد، به افزایش اطلاعات و شناخت شهروندان کانادایی نسبت به ایران و به ویژه تهران در قالب های مختلف کمک کند، چه در قالب گردشگری و چه در زمینه ی توسعه همکاری های متقابل.
برای آخرین سئوال فکر میکنید مدیریت کلان شهری مانند تهران چه تفاوت هایی با مدیریت سایر شهرهای بزرگ دنیا دارد؟
مدیریت تهران یک مدیریت ویژه است و اداره کردن کلانشهری مانند تهران یک کار پیچیده، چند لایه و چند سطحی است. برای مدیریت مطلوب تر تهران بر اساس استانداردها ما از مشارکت مردم به نحو بسیار مؤثری استفاده کردیم. تهران دارای ۲۲ منطقه است و برخی از مناطق تهران حتی از برخی از پایتخت های دنیا نیز بزرگتر و پرجمعیت تر هستند. برای مثال برخی از مناطق ما نزدیک به یک میلیون نفر جمعیت دارد. تهران ۳۷۴ محله دارد که هر محله دارای یک پارلمان و شورای محلی ست که مردم اعضایش را از بین ساکنین هر محله انتخاب میکنند. این ۳۷۴ شورای محله در ارتباط با مدیریت شهری هستند و در زمینه ی شناخت نیازها و چالش های شهروندان و توسعه و توزیع بهینه ی منابع و امکانات در سطح شهر به شهرداری کمک میکنند. همچنین به ایجاد عدالت در دسترسی ها و شناخت مشکلات مردم و شهروندان کمک کرده و ارتباط بسیار قوی با مدیریت شهری دارند. این مدیریت از درون محلات و از نوع پایین به بالاست.
شهردار تهران نیز توسط اعضای شورای شهر انتخاب میشود. شورای شهر کلانشهر تهران از ۳۱ نماینده تشکیل شده که مستقیماً توسط مردم انتخاب شده اند و مردم نیز این نماینده ها را بر اساس سوابق، پیشینه، تحصیلات، تجربه ها و سلیقه های مختلف به صورت کاملاً آزادانه انتخاب کرده اند. این نماینده ها نیز شهردار تهران را انتخاب میکنند.
آقای دکتر قالیباف بسیار سپاسگزاریم که وقت خود را در اختیار ما قراردادید.
