علوم و فناوری به سرعتی باورنکردنی رو به گسترش است و در این میان سرعت توسعه رسانههای دیجیتال بیش از بقیه است به طوری که اگر بگوییم عصر امروز و فردا، عصر رسانههاست بیراه نگفتهایم.
در میان رسانهها نیز رسانههای دیجیتال بیش از بقیه رسانهها رو به توسعه هستند و با مردم نیز ارتباط تنگاتنگی را برقرار کردهاند.
واقعیت این است که جهان در حال حاضر وارد عصر تازهای شده است که در آن رسانههای الکترونیک حاکمیت بلامنازعی در تمامی عرصههای زندگی بشر ایجاد کردهاند وبهطور غیرقابل باوری با شتاب در حال ایجاد تغییرات بسیار گستردهتری در تمامی شئونات زندگی سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه هستند.
بعنوان مثال موتور جستجوگر گوگل یکی از جستجوگرهای پرکاربر دنیاست. دامنهٔ اصلی این سایت در ماه مه ۲۰۰۸ حدود ۱۳۵ میلیون بار بازدید شده است. موتور گوگل روزانه چند صد میلیون بار به طرق مختلف استفاده میشود. این موتور جستجو بیشترین بازدیدکننده در بین کاربران را دارد و مهمترین هدف آن یافتن متن مورد نظر در میان صفحات وب است.
فیسبوک نیز یکی از محبوبترین شبکههای اجتماعی در سراسر جهان است. این رسانه مجازی در مدت ۲ سال موفق به جذب ۵۰ میلیون کاربر شد.
اینها تنها نمونهای از انقلاب تکنولوژیک عصر حاضر است، انقلابی که هر روز بخشهای مختلفی از خود را نمایان میکند و در زندگی روزانه و معمولی ما ریشه میدواند.
رسانههای دیجیتال در عصر تکنولوژی
با رشد فضای مجازی، رسانه های دیجیتال نیز روز به روز رشد کردند. در دسترس بودن، ارزانی، حجم نامحدود اطلاعات و … موجب شد روز به روز این رسانهها مورد استقبال جوامع مختلف قرار بگیرند.
امروز افراد در شبانه روز چندین ساعت از زمانشان را در فضای مجازی و رسانهها میگذرانند.
آنها نه تنها برای اطلاع از اخبار روز بلکه برای انجام کارهای روزانه مانند پرداخت قبوض، کارهای بانکی، تجارت، تماس با دوستان و اقوام از امتیازات رسانههای دیجیتال استفاده میکنند.
سبقت رسانههای دیجیتال بر رسانههای سنتی
شايد كاغذ از پرمصرفترين موادی باشد كه در سراسر دنيا كاربرد دارد و بيشتر انسانها تقريبا هر روز با آن به نوعي سر و كار دارند. كاغذ از چوب درختان تهيه ميشود و براساس آمارهاي موجود، حدود 35 درصد از همه درختان سراسر دنيا يعني چيزي معادل ۱۶۰ هزار كيلومتر مربع از جنگلها همه ساله براي توليد كاغذ نابود ميشود.
صنعت بازیافت نیز اگرچه ۴۰ درصد از کاغذها مصرفی را مجدد وارد چرخه کاربری می کند ولی خودش به نوعی برای محیط زیست مشکل آفرین شده است.
بنابر گزارش سازمان حفاظت از محيط زيست آمريكا منتشر شده است، كارخانجات بازيافت كاغذ از صنايع آلوده اين كشور به شمار ميروند. به طوري كه اين صنعت ۳۵ درصد از آلودگي آبها و ۷۵ درصد از آلودگي محيطزيست اين كشور را شامل ميشود. اين كارخانهها در واقع با توليد انبوه گازهاي گلخانهاي سبب آلودهشدن هوا و محيط زيست نيز ميشوند، اما با همه معايبي كه بازيافت كاغذ دارد باز هم بهتر از قطع درختان و نابودي جنگلها و مراتع طبيعي است. در واقع اين مزيت عمده، بر معايب آن برتری دارد.
این طور که گزارشها نشان میدهد 6 درصد تنه یک درخت میتواند یک بسته حاوی ۵۰۰ برگه کاغذ را تولید کند.
مرکز کنسروا تری «ConservaTree» برای آنکه مردم را در مورد محیط زیست و آسیبهای ناشی از قطع درختان برای تولید کاغذ آگاه کند، مطالعه جدید را انجام داد.
در این بررسی مشخص شد یک درخت با ارتفاع ۱۲/۲۰ متر و قطر بین ۱/۸ تا ۲/۴ متر، اندازه استاندارد برای درختان محسوب میشود. مجموع چوبهای سخت و نرم از ۲۴ درخت با این ابعاد میتواند یک تن کاغذ مخصوص نوشتن را تولید کند.
به طور میانگین هر درخت میتواند ۱۶/۶۷ بند کاغذ با اندازه آ چهار، تولید کند که هر بند نیز ۵۰۰ برگه کاغذ را شامل میشود.
در مجموع میتوان گفت یک درخت ۱۶/۶۷ بند کاغذ شامل ۸۳۳۳ برگه را تولید میکند که بر این اساس، اگر قرار باشه یک ماهانه با تیراژ بالا به چاپ برسد باید برای هر شماره از آن ۱۵ درخت را قطع کرد.
رسانههای دیجیتال، دوستدار محیط زیست
روزنامه نگاری آنلاین یا دیجیتال از دهه ۱۹۹۰ درآمریکا و سپس در اروپا و سایر نقاط دنیا شکل گرفت و امروز تقریبا جزء لاینفک هر فرد شده اند.
وجود مزایا و امکانات گسترده مانند دسترسی نامحدود، عدمنیاز به شبکه توزیع، عدممحدودیت زمانی و مکانی موجب پیشرفت روز افزود این نوع روزنامه نگاری و پیشی گرفتن آن بر روزنامه نگاری سنتی شده است.
سرعت بالا در تولید و انتشار اخبار، صرفه جویی در وقت، هزینه و نیروی انسانی از جمله تفاوتهای رسانههای الکترونیک با رسانههای سنتی است که موجب برتری رسانههای جدید در برابر رسانههای سنتی شده است.
بر همین اساس کارشناسان معتقدند عمر رسانه های سنتی رو به افول است و دست کم یک روزنامه به عنوان رسانه سنتی باید در کنار خود یک وب سایت به عنوان رسانه دیجیتال داشته باشد تا بتواند پاسخگوی نیاز مخاطبینش باشد.
کروناویروس و رسانههای دیجیتال
با شیوع کروناویروس و الزام خانه نشینی جمعی کثیری از مردم بیش از پیش ارزش و اهمیت رسانههای دیجیتال و روزنامه نگاری سایبری مشخص شد.
طی هفته ها و روزهای گذشته به دلیل لزوم خانه نشینی مردم رسانههای دیجیتال حتی زودتر از رادیو و تلویزیون به مردم اطلاع رسانی کرده و نقشی مهم تر از همیشه ایفا می کنند. ارتباط دو سویه مخاطب با رسانههای دیجیتال نیز به آنها امکان انعکاس اطلاعات مردمی را در این رسانه ها می دهد.
بنابراین به نظر می رسد در دهه جدید علاوه بر الزامات زیست محیطی الزامات بهداشت و درمانی موجب شده که رسانههای دیجیتال جای رسانه های سنتی را گرفته و نقش اول را در اطلاع رسانی های جمعی داشته باشند.