پنل‌های خورشیدی و قطعات توربین‌های بادی در کانادا که عمر مفیدشان تمام شده، به عنوان زباله‌های ویژه شناخته می‌شوند. درنتیجه دفع نامناسب آن‌ها می‌تواند به محیط زیست آسیب برساند.
در منطقه‌ی بروکس، آلبرتا، یک انبار قدیمی که قبلاً برای پرورش قرقاول استفاده می‌شد، به محلی برای نگهداری هزاران پنل خورشیدی آسیب‌دیده تبدیل شده است. «دن کاروچی»، مدیرعامل شرکت Sunset Renewable Asset Management، با جمع‌آوری نزدیک به ۱۰ هزار پنل فرسوده، در تلاش است تا راهکاری اقتصادی برای ضایعات پنل‌های خورشیدی و زباله‌های الکترونیکی پیدا کند.
با گسترش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی و بادی، کانادا با چالش جدی مدیریت پسماندهای این فناوری‌ها روبرو شده است. طبق گزارش موسسه Smart Prosperity دانشگاه اتاوا، تا سال ۲۰۵۰ کانادا ممکن است با حجم عظیمی از ضایعات پنل‌های خورشیدی (بین ۳۶۵ تا ۴۷۰ هزار تن) و توربین‌های بادی (حدود ۴.۵ میلیون تن) مواجه شود. این مقدار ضایعات در صورت تحقق اهداف بلندپروازانه کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کشور، حتی ممکن است بیشتر شود.
اگرچه انرژی‌های تجدیدپذیر نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی دارند، اما تولید حجم بالای ضایعات پنل‌های خورشیدی، یک چالش زیست‌محیطی جدید ایجاد کرده است. «جف مک‌کارنی»، مدیر تحقیقاتی ارشد موسسه Smart Prosperity، هشدار می‌دهد که دفن این مقدار از ضایعات پنل‌های خورشیدی در آینده، یک راه حل پایدار نخواهد بود.
چالش بازیافت ضایعات پنل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی در کانادا
خبر خوب این است که هم پنل‌های خورشیدی و هم توربین‌های بادی در کانادا به ترتیب ۸۵% و ۹۰% قابل بازیافت هستند. با این حال، این فرایند به سادگی که به نظر می‌رسد نیست. «وارن مابی»، مدیر موسسه سیاست انرژی و محیط‌زیست در دانشگاه کوئینز، توضیح می‌دهد: «آن‌ها قابل بازیافت هستند، یا حداقل بیشتر موادشان قابل بازیافت است. اما این کار چالش‌برانگیز است. درنتیجه ممکن است هزینه آن بیشتر از ارزشی باشد که از مواد بازیافتی به دست می‌آید.»
تا کنون زیرساخت‌ها و انگیزه‌های کافی برای تشویق شرکت‌ها به بازیافت ضایعات حاصل از انرژی‌های تجدیدپذیر ایجاد نشده است. در نتیجه، بسیاری از پنل‌های خورشیدی و پره‌های توربین‌های بادی در کانادا که عمر مفیدشان به پایان رسیده، در انبارها یا محل‌های دفن زباله رها می‌شوند. نبود یک سیستم اقتصادی سودآور برای بازیافت این مواد، باعث شده است که شرکت‌ها تمایلی به سرمایه‌گذاری در این زمینه نشان ندهند.
سازمان مدیریت بازیافت استانی آلبرتا در یک پروژه آزمایشی در سال ۲۰۲۰، به صورت مستقیم با چالش‌های بازیافت پنل‌های خورشیدی روبرو شد. اگرچه در این پروژه، پنل‌های خورشیدی به عنوان زباله‌های الکترونیکی پذیرفته شدند، اما روند بازیافت پیچیده‌تر از آنچه انتظار می‌رفت بود.
بخش قابل توجهی از این پنل‌ها به دلیل عدم امکان بازسازی در استان، مجبور شدند به ایالات متحده ارسال شوند. جایی که زیرساخت‌های لازم برای مدیریت این نوع زباله‌ها وجود داشت. «اد گوگن‌هایمر»، مدیرعامل این سازمان، ضمن تأیید پیچیدگی این فرایند، ارسال پنل‌ها وتوربین‌های بادی در کانادا به آمریکا را راه‌حل ایده‌آلی ندانست. همچنین اعلام کرده بود که آلبرتا در حال تلاش برای ایجاد یک سیستم بازیافت محلی برای پنل‌های خورشیدی است.
فرصت‌های تجاری در آینده
با وجود مشکلات موجود، همچنان می‌توان به آینده امیدوار بود. مسئله‌ی ضایعات ناشی از تجهیزات انرژی‌های تجدیدپذیر، فرصتی تجاری نیز به شمار می‌رود. همچنین شرکت‌هایی که در حال توسعه‌ی راهکارهای بازیافت هستند، می‌توانند در آینده به موفقیت چشمگیری دست پیدا کنند. «ایوان ویلسون»، معاون انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر کانادا، معتقد است شرکت‌هایی که هم‌اکنون بر روی بازیافت پنل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی در کانادا تمرکز می‌کنند، احتمالاً در دو دهه آینده در بازار موفق خواهند شد.
شرکت کاروچی در حال توسعه یک دستگاه سیار است که پنل‌های خورشیدی را به قطعات کوچکتر تقسیم می‌کند. مواد فلزی جدا شده از این پنل‌ها مستقیماً به مراکز بازیافت صنعتی ارسال خواهند شد. سایر مواد مانند پلاستیک، شیشه و سیلیکون نیز برای تولید محصولات جدیدی مانند بتن و آسفالت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بازیافت توربین‌های بادی در کانادا، به ویژه تیغه‌های کامپوزیتی آن‌ها، بسیار پیچیده‌تر است. در حال حاضر، برخی از تیغه‌ها برای ساخت نیمکت‌های پارک استفاده می‌شوند. اما مواد کامپوزیتی آن‌ها به سختی قابل بازیافت هستند. با این حال، شرکت‌هایی مانند Jeosal Materials Research و FibeCycle در مونترال در حال تحقیق بر روی روش‌هایی برای تجزیه این مواد کامپوزیتی به مواد اولیه هستند.
به عنوان مثال، شرکت FibeCycle موفق شده است روشی برای تجزیه این مواد به پلیمرهای تقویت‌شده با الیاف پیدا کند که در صنایع مختلفی مانند تولید قطعات خودرو و مواد ساختمانی کاربرد دارد.
اقدامات استانی و چشم‌انداز آینده
بریتیش کلمبیا در حال بررسی افزودن پنل‌های خورشیدی به لیست مواد قابل بازیافت خود است. همچنین آلبرتا نیز بر اساس تجربه قبلی خود، در حال ایجاد یک سیستم دائمی برای بازیافت پنل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی در کانادا است.
با این حال، برای ایجاد یک سیستم بازیافت کارآمد در سراسر کشور، نیاز به اقدامات بیشتری است.
در آینده، طراحی پنل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی در کانادا باید به گونه‌ای باشد که بازیافت آن‌ها از ابتدا مدنظر قرار گرفته باشد. به عبارت دیگر، باید محصولاتی طراحی شوند که به راحتی قابل بازیافت باشند. وارن مابی با اشاره به این موضوع می‌گوید: «هرچه بیشتر بتوانیم در مراحل اولیه طراحی، امکان بازیافت محصولات را در نظر بگیریم، کار برای نسل‌های آینده که باید با مدیریت ضایعات این محصولات سروکار داشته باشند، آسان‌تر خواهد شد.»
وزیر فدرال: انرژی هسته‌ای جزء کلیدی توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر است
منبع: سی‌بی‌سی
